De aloude strijdvragen

Een hoogst menswaardig verschijnsel onzer dagen is: hoe de theologische kwesties in het middelpunt der belangstelling staan. Niet alleen betreffende het al of niet bestaan van God. Natuurlijk dit is het grootste cardinale middelpunt: atheïsme of theïsme. We zien dit scherp geïllustreerd in Rusland en zijn Bolschewisme. Maar nog iets anders bedoelen we. En dat zie we bijzonder in Duitschland aan het licht treden. Namelijk, hoe gansch de nieuwe nationalistische beweging al meer word beïnvloed, ja beheerscht door strijdvragen over bijbelsche en theologische aangelegenheden. Denk u dit eens in, dat midden in wereldcrisis op stoffelijk, oeconomisch sociaal en politiek gebied strijdvragen over de praedestinatie, over Paulus en de leer van vrije genade, over het Oude Testament en zijn waarde, over de beteekenis van het Marcus-Evangelie, over de z.g.n. antithese tusschen Paulus en Johannes en vele andere zulke zaken; ik zeg: denk u eens in tot al zulke aangelegenheden thans de geesten beroeren. En dat niet maar enkel en alleen op en voor zichzelf; als dogmatische disputen buiten het huidige maatschappelijke volkeren en wereldleven om, neen neen! Integendeel. Juist als kernpunten in de bewegingen. Wie had zoo iets kunnen droomen. Toch is het zoo. Daartoe moeten we met name den strijd in Duitschland nagaan.
In zekeren zin acht ik wat thans in Duitschland gebeurt nóg gewichtiger, nòg gevaarlijker dan wat Rusland gaf te aanschouwen. Al meer toch blijkt dat de invloed van Lüdendorff, en met name van Rosenberg c.s. heel de Duitsch fascistische beweging steeds ernstiger doordringt en „vergiftigt”. De literatuur dienaangaande is bijna niet meer in getallen aan te wijzen. Alleen van Rosenberg’s „Der Mythus des 20. Jahrhunderts” zijn reeds 253.000 exemplaren verkocht! Plus al de honderdduizenden andere diergelijke geschriften; en welke alle handelen over diergelijke aangelegenheden; om n,l. den volke kond te doen dat het Christendom zooals de belijdenis-kerk dit leeraart, de groote sta-in-den-weg is voor een waarlijk nationalistische, fascistische beweging welke leven zal consequent uit de principia der Rassentheorie. Dan gaat het om den Jood, om Paulus, om de praedestinatie. Enz. enz. En hoe is dit dan? Wel, dan betoogen al deze neo-heidenen, dat Paulus de groote vervalscher van „Christus” is geweest; dat Paulus eigenlijk op nieuwe manier den Jood heeft willen opheffen tot wereldbeheerscher; dat hij de leer van genade en uitverkiezing heeft gebruikt feitelijk om het semitisme te laten triumfeeren over de Arische idee.
Merkwaardig, al de strijdmiddelen welke Rosenberg c.s. gebruikt tegen het Evangelie des kruises, zooals de christelijke kerk dit predikt, zijn goeddeels gehaald uit het tuighuis der nieuwere schriftcritiek; uit de Liberale scholen van het Kerkelijk Modernisme; en evenzeer uit het arsenaal (? !) der Aufklärungs-beweging. Hoe meer men al deze dingen bestudeert, en telkens weer in zijn apologetischen arbeid tot een object van navorsching stelt, hoe meer men maar moet bewonderen den heerlijken inhoud, beteekenis en kracht onzer oude Geref. Confessie. Dit blijkt zoowaar geen versleten antiquiteit te zijn; neen onze Geref. vaderen hebben de zaken tot in de kern doorgedacht en aangepakt. Zij hebben goed verstaan, dat b.v. een absoluut erkennen van de gansche Heilige Schrift onafwijsbaar is voor de sterke stelling van het Christendom; dat de leer van de souvereiniteit Gods een albeheerschend centrum is, dat de praedestinatieleer moet aangedurfd naar den woorde Gods enz. enz. Zij hebben goed aangevoeld, dat, in den diepsten wortel, zuiver Gereformeerd denken en belijden het Christendom zelf onvergelijkelijk ten goede komt.
Anti-Gereformeerd is consequent doorgedacht anti-christelijk. Dat waren geen dogmatische haarkloverijen die geschillen der 16e en 17e eeuw; dat waren ook niet slechts anti-Roomsche theses; neen in de Geref. Reformatie heeft men niet slechts Rome wederstaan; maar heeft men door achter Rome op Jeruzalem en Bethlehem terug te gaan, uit de oorspronkelijke bronnen opgediept de principia, waaruit in een nieuwe wereldarena het aloude christelijk geloof zou kunnen leven. Het Calvinisme met het Gereformeerde dogma is de meest principieele handhaving en bescherming van het ware christelijke geloof zelf.
Het blijkt nu van achteren. In de huidige geestesworsteling. Heel de Rosenbergsche actie in Duitschland meent op al die genoemde punten een aanval te moeten doen om de echte „Ras”-theorie in het consequente Duitsche fascisme te kunnen doen zegevieren. Zij blijken beter Paulus en zijn leer te hebben verstaan dan de halven, de ethischen, de remonstranten, de semipelagianen, de roomschen etc. van onze dagen. Zij geven grif toe, poneeren het zelf, dat Paulus b.v, de praedestinatie leerde; alleen maar zij spelen het uit op een verkeerde manier en maken van Paulus nu een internationaal — Jodendom-propagandist. — Hoogst merkwaardig is dat juist het Calvinistisch denken dat op Paulus steunt, de steen des aanstoots is. En dat ook omgekeerd het Luthersche Duitschland, hoe evangelisch gezind ook, lang niet zóó principieel ernst van al deze dingen aanvoelt, noch er positie tegen neemt als de Calvinist. Nederland voelt veel dieper daarom dan Duitschland, het gevaar dat hier dreigt. Noteer het toch. ’t is begrijpelijk, dat vele ethische, half en heel moderne (etc.) dominees etc. met het fascisme dweepen. Zij hebben juist, wat de religieuze kant er van aangaat, de bouwstoffen voor een deel helpen leveren. Uit de ethische en liberale-theologie-school is ’t vergif voortgekomen. Geen beter en hechter middel tegen al deze Duitsche goddeloozigheid is een belijden, begrijpen en beleven van onze aloude Geref. Belijdenis.
En ook moge Rome ten deze eens tot bezinning komen.
Eèn voorbeeld. Den laatsten tijd werd hier in Nederland in de Roomsche literatuur nog al eens direct of indirect een schot gelost tegen de praedestinatie leer. Dat Rome, hetwelk in Duitschland zoo bitter te lijden heeft onder het fascistisch regime toch mocht verstaan, hoe het juist op die manier zijn tegenstanders, de Rosenbergiaansche Rasvereerders-fascisten in de kaart speelt. In dàt opzicht is ’t koren op de Rosenberg-molen. Verkiezing? O ja, dat leerde Paulus; en dat is (à la Rosenberg) Joodsche zelfverheffing; maar daar moeten wij (net als de Roomschen in dàt opzicht!) nu eens niets van hebben; weg met deze „Joden-negotie” van al zulke leer. Geen verkiezing moeten we hebben: d.i. echt Arisch gedacht. Evenmin als de leer dat we van nature midden in den dood liggen, hetwelk Semitisch is; we moeten Ariër zijn! En dat koor zingt met zijn praedestimatie verwerping het huidige Rome dapper mee en zalft al zoo de handen van zijn...... Duitsche beulen.
We komen t.z.t. op deze dingen terug.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen