Kerk en Staat

In Griekenland is thans iets gebeurd, wat inderdaad een novum genoemd mag worden. Want wij hebben in de laatste 75 jaar wel vele monarchale regeeringen zien ondergaan, en waar dit ook plaats vond, de Republiek trad er voor in de plaats en zij bleef. Wel bleven er in de nieuwe republiek monarchisten over, hier en daar was er zelfs een sterke monarchale strooming, maar deze was nergens zoo krachtig, dat zij de republikeinsche meerderheid in een monarchale kon omzetten en den troon herstellen, waarop de monarch weer plaats nemen kon. Hier en daar heeft men wel eens een poging voorbereid, wij denken hier aan Frankrijk in de dagen van Boulangé, die hiervan verdacht werd, en wiens toeleg op het laatste oogenblik nog verijdeld werd.
Ook waar men getracht heeft een monarchale regeeringsvorm te vestigen is dit op een droeve wijze mislukt, omdat een vreemdeling, dus iemand van buiten af. op den troon geplaatst worden moest. Wij denken hier aan het Albanisch avontuur, waar de prins Von Wied, het slachtoffer van geworden is.
Het is ook niet toevallig, dat de Republiek het monarchale gezag vervangen heeft. Want zij is het product van den geest der eeuw, die het zwaartepunt van het gezag uit God in het volk, d.i. in den mensch zelf gelegd heeft. De autonomiemensch heeft het gezag en de wet in zich zelven. Niet God, maar hij Zelf is het gezag en de wet. De absolute volkssouvereiniteit en het monarchale gezag zijn dan ook onvereenigbaar met elkander, omdat het laatste van goddelijke en niet van menschelijken oorsprong is. Onze Koningin verklaart bij de indiening van ieder nieuw wetsontwerp, dat zij bij de gratie Gods Koningin der Nederlanden is, terwijl een president van de republiek zou moeten verklaren: dat hij president is bij de gratie van het volk.
In Griekenland zien wij nu echter juist het tegenovergestelde, want daar heeft het volk op den 3 Nov. j.1. met een meerderheid van 98 % weer een Koning gekozen. Iets merkwaardigs in dezen revolutionairen tijd en vanzelf dat de vraag rijst : wat kan het Grieksche volk daartoe bewogen hebben? Wij gelooven, dat hier twee factoren van buitengewonen grooten invloed op deze stemming geweest zijn. Ten eerste, dat de republiek in Griekenland een groot fiasco gemaakt heeft en dit hoofdzakelijk door den bekenden Venizelos, die kort geleden zijn eigen land in een revolutie gestort heeft, zoo kostbaar en bloedig, dat het land er door aan den rand van den ondergang gebracht werd. Had Venizelos in deze revolutie de overwinning behaald, dan stond Italië er op dat oogenblik heel wat gunstiger voor, dan nu het geval is, want, dan was óf hij zelf óf een marionet-president van de Grieksche republiek geworden, die stellig met Italië in de Middellandsche Zee zou samenwerken. Dat Engeland dit niet gaarne zou gezien hebben staat voor ons vast, en dat men door deze beslissing van het volk in Engeland opgelucht is, wordt in dit verband verklaarbaar.
De tweede factor is, dat het Grieksche volk, reeds uit hoofde van zijn verschillende samenstelling op dit oogenblik geen man bezit, waarop zich een meerderheid zou vereenigen om hem tot het hooge ambt van president te verkiezen. Zelfs de oude Tsaldaris, die zijn volk gelukkig door de revolutie heen geleid heeft, kwam daarvoor niet in aanmerking. En bovendien moet deze zelf in zijn hart monarchist zijn, zoodat, wanneer hij eventueel tot president gekozen was, hij toch den weg voor het koningschap zou hebben gebaand. Thans heeft Kondilis, vroeger monarchist, daarna vurig republikein en na de revolutie vurig monarchist, deze taak van hem overgenomen. Met geweld heeft hij zich van de macht meester gemaakt. Hij had als generaal daartoe het leger, dat sterk koningsgezind was, onmiddellijk tot zijn beschikking. Steunende op de militaire macht, had hij deze verkiezing zorgvuldig voorbereid. Hij had een paar van de voornaamste aanvoerders der republikeinen uit het land gebannen, iedere propaganda voor de republiek onderdrukt, en iedere polemiek tegen het monarchisme verboden. Hij wist, dat hij een overweldigende meerderheid behalen moest, zou de ex-koning te bewegen zijn naar Griekenland terug te keeren. Toen wij eenige dagen voor de stemming in Londen met een vooraanstaande man in de Londensche kringen over het Grieksche vraagstuk spraken, deelde deze ons mede, dat de koning zelf er niets voor voelde en niet gaarne zijn rustig bestaan in Londen zou prijs geven. Alleen, wanneer het Grieksche volk eenparig wenschte, dat hij zou terugkeeren, zou hij aan dezen wensch geen weerstand durven bieden. De Nieuwe Rotterdammer schreef dan ook terecht, dat koning George een man is zonder groote eerzucht. Ook heeft zijn langdurig verblijf in de Engelsche atmosfeer zijn politiek opvattingen niet onaangetast gelaten. Deze gingen tevoren reeds in Engelsche richting. Daarbij is hij reeds een tijd lang koning van Griekenland geweest, zoodat hij uit ervaring weet, welk een geweldige taak hem wacht. Begrijpelijk, dat de koning wellicht op een uitslag gehoopt heeft, die hem vrijheid geven zou het beroep, dat op hem gedaan werd, af te wijzen. De koning kon dit thans echter niet doen en heeft besloten zijn taak opnieuw te aanvaarden. De Fransche pers is in onderscheiding van de Engelsche niet zoo met den uitslag ingenomen en gedeeltelijk kunnen wij dit begrijpen. Wij gelooven niet, dat Engeland, hoewel dit beweerd wordt, de hand in dit alles gehad heeft, maar Frankrijk ziet nu liever niet, dat de machtspositie van Engeland in de Middellandsche Zee versterkt wordt, wat vanzelfsprekend door deze keuze het geval is. Er valt niet aan te twijfelen, of het Grieksche volk zal hem aanstonds een geweldige ovatie bereiden. Wij zouden het een zegen voor Griekenland achten, wanneer volk en koning elkander mochten vinden en het volk door zijn wijs beleid weer een tijdperk van bloei en welvaart moet gaan mocht. Er is al spanning genoeg in het Zuid-Oostelijk deel van Europa. Het Italiaansch-Abessinisch conflict is nog slechts in het eerste stadium van ontwikkeling. 18 Nov. zullen de verschillende sanctiemaatregelen, die er tegen Italië genomen zijn in werking gesteld worden, maar wij vreezen vooralsnog, dat zij Italië meer zullen verbitteren, dan het tot zelfbezinning brengen. Maar ook hier is de toekomst in Gods hand.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen