Leestafel

Gods verborgen omgang (Mytiek) of Openbaringen, Gezichten. Droomen, Ingevingen (Mysticisme), door W.F.C. van Helsdingen, predikant te Hendrik Ido Ambacht. Uitgave van Oosterbaan & Le Cointre te Goes. Prijs f 0.30. In het voorwoord van dit boekje lezen wij een aanbeveling van een drietal mannen uit verschillende kerkgroepen. Zij is van de hand van prof. H.H. Kuyper, van Ds. M. van Grieken, en van Ds. H. Janssen.Dat prof. Kuyper hier een voorwoord kan en wil schrijven kan ik begrijpen, Maar de beide andere broeders? Hebben deze werkelijk de copie of de drukproef van dit boekje gelezen! Niet maar een bladzijde, maar geheel? Hebben zij begrepen, dat hier wordt geleerd een Neo-Calvinisme, dat wij op grond van onze gereformeerde belijdenis ten eenemale verwerpen? Het boekje gaat te keer tegen uitwassen van het mysticisme. En natuurlijk, niemand neemt het op voor een ziekelijke richting, waarbij het zieleleven totaal uit het evenwicht is geslagen. Maar ik heb sterk den indruk gekregen, dat deze schrijver bij de behandeling van zijn onderwerp zich meer heeft laten leiden door boekjes als van Hogenbirk met zijn „spelonkiemenschen” (blz. 10) dan dat hij begrepen heeft mannen als Amesius en Brakel, Schortinghuis en de Engelsche puriteinen, Wij gaan dan nog liever aan de zijde van deze mannen, dan aan die van het „jolige christendom” onzer dagen, dat van de bevindelijke waarheid een innerlijke afkeer heeft.
Maar behalve dat in dit boekje onze „oude schrijvers” niet voldoende recht ontvangen, heb ik een veel gtooter bezwaar tegen het dogmatisch standpunt van den schrijver zelf. Wat prof. Lindeboom eens genoemd heeft „het verkeeren der leer van Christus” wordt in dit boekje gevonden, Bekend is, dat Lindeboom streed tegen de onschriftuurlijke richting, dat Saulus wedergeboren was, en toch een vervolger en een vijand van Christus. En zie, dat wordt nu in dit boekje onomwonden geleerd. Op blz. 35 wordt betoogd.

En toch de zoogenaamde krachtdadige, de hardhandige, de wonderboombekeering wordt helaas nog door velen de ware geacht. Inderdaad zijn er geen wonderboombekeeringen. Altijd zijn er voorbereidende werkingen des Heiligen Geestes geweest. Ook bij Saulus. ’t Afsterven van een Stefanus, en ’t gedrag der andere vervolgden had hem wat te zeggen, maar hij verzette zich daartegen. De Oude mensch wilde ’t Nieuwe teven in hem verstikken. (Cursiveering van ons.).”
Hier wordt dus geleerd, dat het nieuwe leven uit den Heiligen Geest in Saulus geboren is, en Saulus toch een Saulus bleef, d.i. een vijand van Gods volk. Dat noemen wij veel erger dan mysticisme. Wij zijn nog niet het bezwaarschrift van prof. Lindeboom vergeten, dat hij heeft ingediend op de Synode der Gereformeerde Kerken in 1905, en wij zullen maar niet neerschrijven, hoe prof. Lindeboom in dit bezwaarschrift deze leer heeft genoemd. De broeders, die een aanbeveling schreven, moeten rustig dit bezwaarschrift nog eens lezen.
En dat ik mij in deze beoordeeling van den schrijver niet heb vergist en dat deze schrijver uitgaat, dat de roeping komt tot potentieel wedergeborenen, tot hen, die gerechtvaardigd en wedergeboren zijn, komt wel heel duidelijk uit op blz. 21 en 22 van deze brochure.
Daar heeft de schrijver het over de verbondsleer.”
Hij zegt daar:
„Hoe werkt God dan eigenlijk in en door den mensch? Als God hem wedergebaard heeft, nieuw leven geschonken heeft, in de kern van zijn wezen, (de Wedergeboorte in den engsten zin, of wil men de Wederontvangenis) dan houdt Hij ’t ook in stand, opdat ’t oude leven ’t niet verstikke. En dan komt Hij om ons tot een nieuw leven te brengen van buiten af met Zijn roepstemmen, lok stemmen, vermaningen en waarschuwingen uit Zijn Woord, met Zijn leidingen in ons leven en, als ’t moet, met zijn kastijdingen, al doet Hij dit niet bij voorkeur, want Hij wil een gewillig volk.”
En dan sluit de schrijver dit hoofdstuk met deze woorden:
„De Heere laat daartoe Zijn Evangelie prediken aan alle creaturen. Bij de onwedergeborenen stuit dit op verzet en ’t gaat „oor in oor uit”. Het is een „reuke des doods ten doode”. De Wedergeborenen laat ’t echter niet met rust, zelfs al verzetten ze zich er tegen, en slaan ze de verzenen tegen de prikkelen, zoodat de Heere hen moet neerslaan om hun trots te breken.”
Deze Kuyperiaansche leer aanvaardt de Christelijke Gereformeerde Kerk niet, en de strijd, die in den boezem der Gereformeerde Kerken, over deze potentieele genade is gestreden, en feitelijk nog gestreden wordt, heeft ons in het gelijk gesteld. En ik mag niet aannemen, dat Ds. Jansen, die voorheen zijn bezwaren met zooveel talent tegen deze leer heeft kenbaar gemaakt in „De Wekker”, thans van standpunt is veranderd.
Het is mij dan ook veel te slap, als Ds. Janssen in Zijn aanbeveling schrijft: „Zelf hebben wij het met groote instemming gelezen, al hebben wij hier en daar wel eens een vraagteeken geplaatst.”
Dit boekje heett voor ons zijn doel gemist, omdat het de Gereformeerde verbondsleer heeft verintellectualiseerd, dat niet minder gevaarlijk is dan een ziekelijk mysticisme, dat in dit boekje op een al te eenzijdige wijze wordt bestreden. Wie dit mysthicisme met deze verbondsleer bestrijdt deed goed eerst zich zelf te herzien.
Het is onze gewoonte niet om aan een boekje van zulk een klein formaat een dusdanige breede bespreking te wijden. Echter om meer dan één reden waren wij verplicht in dit geval van deze gewoonte af te wijken. Wij wenschen niet, dat ons Christelijk Gereformeerd volk op deze kost wordt getracteerd

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen