Boekbespreking

Vaderfandsche Kerkgeschiedenis I, door G. van der Zee, prijs ƒ 2.90 ingenaaid en f 3:75 gebonden in stempelband. Uitgave J: H Kok te Kampen.
Dit werk, dat de geschiedenis der Kerk in ons vaderland behandelt, wordt door den schrijver zelf in de voorrede genoemd een populair-wetenschappelijk boek en het voldoet ook volkomen aan deze benaming. Dat het wetenschappelijk is, blijkt uit de bronnen, die er voor gebruikt zijn en dat het tevens populair is, valt bij inzien van het boek op, waar op verhalende wijze vele feiten worden medegedeeld. Het laat zich prettig lezen en deelt veel mede, dat den lezer met belangstelling vervult. Het eerste deel, dat verschenen is, begint niet zooals Reitsma met de middeleeuwen, maar met de oudste tijden, toen het christendom in ons land werd gepredikt en er reeds in de derde eeuw het bisdom Tongeren bestond en Servathis optrad als bisschop van Maastricht. Deel I behandelt dan ook de Kerkgeschiedenis vóór de Hervorming, en verdeelt deze in:
I. De geschiedenis van de vestiging van het Christendom,
II. die van de zegepraal,
III. de uitbreiding van het kerkelijk leven,
IV. de bisschoppen van Utrecht vóór en na het Concordaat van Worms en het toenemend bederf van 1300—1528 met de monniken-heerschappij en de hervorming van het monnikenleven en de voorloopers der Hervorming. Liefhebbers van Kerkgeschiedenis bevelen wij dit werk ten zeerste aan.

.Karl Barth, door Dr. G. C. Berkouwer. Uitgave van J, H. Kok te Kampen, ing, ƒ 2.90, geb. ƒ 3.75.
Ik heb met groote belangstelling, en bijna ook met onverdeelde instemming dit boek van Dr. Berkouwer gelezen. Wat in dit boek zoo bijzonder aantrekt is de duidelijke uiteenzetting van de theologie van Karl Barth. Al wat tot hiertoe over Barth was geschreven ging veelzins over de hoofden van ons volk heen. Nu ligt dit voor het grootste gedeelte aan de „dialectische” theologie zelf. Haar paradoxaal redeneeren, haar perfectum-praesens begrip, haar „Offenbarungsfaktum”, haar geloof „an das einmalige Ereignis der versöhnenden Offenbarung” en nog zooveel meer, zijn de struikelblokken voor velen om deze theologie naar waarde en naar diepte te taxeeren. Elk theoloog weet, wat een zwoegen of het kost om zich in deze eigensoortige gedachte-wereld te oriënteeren.
Nu komt daar dit boek van Dr. Berkouwer, en ik heb waardeering voor zulk een schrijver, die op zoo duidelijke en voor elk ontwikkelden lezer verstaanbare wijze deze theologie behandelt,
In een achttal hoofdstukken wordt hier het onderwerp belicht.
I. Actualiteit in het buitenland
2. Actualiteit in Nederland,
3, De Theologie van Kar] Barth.
4. Het grondmotief van Barth’s Theologie.
5. Karl Barth en het Christelijk leven,
6, Karl Barth en het Apostilicum.
7. De Antithese van Barth.
8. Karl Barth en de Theologie in Nederland.
Grondprinciep van dit boek is: Soli Deo gloria.
Dat zegt Barth, en dat zeggen wij; en toch blijkt ook hier weer: „als twee hetzelfde zeggen, is het nog niet hetzelfde”.
Voor vele jaren heeft Prof. Scholten ook gemeend de echte gereformeerde praedestinatieIeer te ontwikkelen, en zoo meent Barth tegenwoordig, dat hij de echt Gereformeerde theologie heeft begrepen, omdat hij opkomt voor Gods soevereiniteit. Maar wanneer men bijv. Barth leest over het leerstuk der praedestinatie, dat immers het hart onzer Gereformeerde theologie is, dan wil hij niets weten van een personeele uitverkiezing, — Jakob heb ik liefgehad en Ezau heb ik gehaat — al dat Personeele is voor Barth niets anders dan hoogmoed, in den diepsten zin „geraffineerd Remonstrantisme”.
Ik noem een ander stuk: De Kerk. Elk kerkelijk beginsel is voor Barth veroordeeld. Het „Katholicisme” — wel te onderscheiden van het Roomsch Katholicisme — trekt hem het meest aan. Van daar, dat Barth’s aspiratiën uitgaan naar de Engelsche kerk, waarin gestreefd wordt naar een eenheid met de Oostersche kerk. Barth is spoedig klaar met het stempel van „kerkisme” op een kerkgroep te branden, die haar kerkelijk beginsel liefheeft. Dat is niets anders dan „Openb. 3 : 17, „ik ben rijk en ‘verrijkt geworden en heb geens dings gebrek,”. Dat is niet dan „gruwelijke zelftevredenheid en zelfgenoegzaamheid, die als giftgas ons tegenwaait.
Hier zegt Barth vele rake woorden, die ongetwijfeld de greep hebben op vele slappe figuren, die een kerkelijk beginsel een „afgod” noemen, maar die meestal blijk geven, dat zij noch een kerkelijk beginsel noch Barth verstaan.
Wie Barth wil verstaan moet hem kunnen zien en taxeeren naar het beginsel van zijn theologie der crisis, en niet naar wat hij hier en daar eens raak en puntig zegt, waartegen op zich zelf niets in te brengen is, maar dat niet aanvaard kan worden, omdat het vastzit aan het gansche systeem.
Het boek van Dr. Berkouwer wil U inlichten. Voor wie Barth’s werken zelf niet kan lezen, is hier aan goede gids, die ons een heldere uiteenzetting geeft, wanneer gij wandelen wilt door de zalen van de Barthiaansche theologie.
Ik heb aan dit boek een eenigszins breedere bespreking gegeven, wijl mij gevraagd wordt hier en daar „wat wil die Barth toch?” „Wij hooren er over praten, maar wij vertrouwen de zaak toch niet al te best.” Welnu, hier is een boek, dat ieder belangstellenden lezer en onderzoeker van dienst kan zijn. Onze predikanten, onze studenten„ onze onderwijzers, onze stu-deerende jongelingschap moeten zulk een boek lezen. Ja, ik vermoed zelfs, dat er ook nog vele ambtsdragers en leden zijn, die met voldoening dit boek zullen opslaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen