De Thermometer

30 April—1 Mei!
Gisteren vierden wij den verjaardag van onze geliefde Prinses. Het is al weer 27 jaren geleden, dat ons Nederlandsche volk de spanning harer geboorte heeft doorleefd, Wat herinneren wij het ons als den dag van gisteren, hoe heel ons volk mee-leefde met onze Koningin, en hoe kinder-lijk blij en uitgelaten wij waren, toen bekend werd, dat haar een dochter geboren was. Ieder legde zijn arbeid neer.
Wij gingen de straat op, wij feliciteerden elkander, wij tooiden ons met oranje, en de vlaggen gingen in top.
Wat hebben de socialisten in die dagen een zorgvollen tijd meegemaakt. Deze heeren waren bang, dat 1 Mei, hun dag, dag van ontwaken, dag van klassenstrijd, dag van den rooden haan, die koning moest kraaien, zou bedorven worden.
Immers, deze dag herinnerde weer eens aan het klassieke document, het Communistisch Manifest.
Zeker, dat is een oud stuk, maar daarom nog niet verouderd. Schreef Mevr. Roland Holst niet in het jaar 1908 — in 1909 werd onze Prinses geboren — „de Sociaal-democratie kan tot op den huidigen dag den algemeenen inhoud van het Manifest in zijn geheel, zonder voorbehoud, aanvaarden.” En Kautsky, schreef zelfs nog in 1928, dal het Manifest in enkele dingen niet meer klopte en verouderd was, maar dat de grondstel-lingen, de methode, en het karakterbeeld, op geenerlei wijze aan gezag hebben verloren. Kent gij het slot van dit Manifest „De Communisten versmaden het hun overtuiging en hun bedoelingen te verheimelijken.
Zij verklaren het openlijk, dat hun doel slechts bereikt kan worden door de gewelddadige omverwerping van alle tot nu toe heerschende maatschapelijke orde. Dat de heerschende klassen sidderen voor een communistische omwenteling. De proletariërs hebben bij haar niets te ver-liezen dan hunne ketenen. Zij hebben eene wereld te winnen;
Proletariërs aller landen, vereenigt u”.
En wij zijn de sarrende woorden van den leider der socialisten nog niet vergeten, die hij sprak in de 2e kamer op 12 November 1918, toen hij zich richtte tot de Regeering. „Op de politie kunt ge niet meer vertrouwen, dat is snoeverij, maar ik zeg het, omdat ik daarvoor mijn gegevens en mijn cijfers heb…… Er worden thans andere mannen en andere partijen ver-eischt. Uw stelsel mijne heeren, uw burgerlijk stelsel, is langzamerhand vermolmd en verrot.”
Kunt ge begrijpen, dat het in 1909, het geboortejaar van de Prinses, niet weinig spookte in het brein van deze heeren, toen zij vreesden, dat het Oranjedoek op dien Meidag, hun dag, zou worden ontrold?
En thans???
Wat is er veel veranderd in de jaren, zelfs in korte jaren!
Wie de klanken gehoord heeft van den: tegenwoordigen leider op het Paaschcongres der socialisten, heeft niet zonder verbazing opgemerkt, hoe zeer de revolutionaire elementen worden verdoezeld, en hoe een zekere halfslachtigheid verlammend inwerkt en tot conflicten leidt.
Het socialisme is bezig aan zijn groote zwaai, maar het kan niet opeens de massa meekrijgen, die het opgevoed heeft in den geest van verzet en opstand.
De leider heeft dezer dagen de nieuwe beweging vergeleken met een grooten, zwaarbeladen wagen, die geen scherpe bochten kan nemen, zonder een deel van zijn bovenlast te verspelen.
Hij bedoelde er mee, dat er leden in de partij zijn, die geen snelle zwenking kunnen meemaken, en zij moeten tijd van aanpassing hebben. Maar de zwenking is er, en 30 April en I Mei raken al meer elkander.
Of, wat denkt ge van dit stukje, dat de heer G. van Veen schreef in een hoofdartikel van „de Soc.-Democraat”? Het is typeerend op dezen eersten Meidag vlak naast 30 April! De uitersten ontmoeten elkander.
Hij dan schreef: „Onze partij heeft voor mijn gevoel slechts de keus met openlijke en duidelijke erkenning van het Koningshuis, van de nationale vlag, en het volkslied voor het volkseigene en daarmee voor de volksrechten pal te staan (wie het doel wil, moet in een tijd als deze ook de symbolen willen) en op dit punt de saamhoorigheid met de burgerlijke democratie te belijden niet het laatst ter wille van de arbeidersklasse.”
De schrijver betoogt dan verder, dat het kiezen voor het nationaal eigene met de daaraan vast zittende consequenties voor partij genoot en, die nog vast zitten in een extreme opvatting van den klassenstrijd, een moeilijke zaak is. Ze hebben zoolang de wereld in twee kleuren gezien, geschei-den door de klove van den klassenstrijd, dat ze zich wel geschokt moeten gevoelen, als nieuwe kleurschakeeringen in het wereldbeeld ontstaan, waarop ze door eenzijdigheid van hun theorie niet hebben gerekend.
Maar wij willen ten slotte toch nog boven de Bourbons uitkomen, wien verweten werd, dat ze noch konden vergeten, noch konden leeren.”
Wie had in 1909, toen wij allen het Wilhelmus zongen, en de oranje op de borst spelden, durven voorspellen, dat zulk een taal ooit in het kamp van het socialisme zou worden gehoord?
Het is bij zulk een belijdenis als tusschen de regels te lezen, dat van alles, wat het socialisme het volk wijs maakte, toch feitelijk niet veel waar was. Of, zoo dit te stout zou gesproken zijn, dan moeten wij op dezen 1 Mei dag constateeren, hoe groot de opsnijderij is geweest, die het vuur moest aanwakkeren om de proletariërs tot verzet te drijven.
Zou het nog noodig zijn de Heeren van de C.D.U. te waarschuwen, dat zij toch geen pakjesdragers worden voor het socialisme.
Maar bij al dit mooie weer, of te wel mooie woorden van de voormannen der Socialisten, wil mijn thermometer maar niet rijzen.

30 April—1 Mei. Neen, de brug is toch niet te vertrouwen. Ik ga er niet over.
En Gij?

A.(Apeldoorn)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen