Indrukken en ervaringen (6)

Het Amerikaansche volk is geen natie. Het woord natie komt van een Latijnsch werkwoord, dat „geboren worden" beteekent. Een natie is of wordt geboren. Niet op één dag, maar daarvoor zijn tientallen van jaren, en soms eenige eeuwen, noodig. Dat geboren worden is in het leven van een volk iets geweldigs.
Denk aan het volk van Israël, dat in den smeltkroes der ellende geboren en gelouterd werd 480 jaar lang, en toen door God met een sterke hand en een uitgestrekte arm werd uitgeleid.
Denk aan ons volk, dat geboren werd in den 80-jarigen oorlog en pas een natie werd tijdens de Fransche overheersching onder Napoleon.
Zulk een geboorte kent het Amerikaansche volk niet, en zal het waarschijnlijk ook nimmer doormaken.
Het is een mengsel, dat uit allerlei volk en natie bestaat. Er is geen volk in Europa, dat er geen vertegenwoordigers heeft! Maar naast de blanken zijn er ook een groot contingent negers. Ik zag de Negerwijk in New York en in Chicago en daaronder waren doodarmen, maar ook schatrijken. Ook zijn er veel Japaneezen en Chineezen en in de Pullmancar, waarmede ik op den avond van den 2en Juni uit Chicago naar Pella vertrok, waren negers werkzaam onder leiding van een chinees, en ik zag, dat deze samenwerking uitstekend ging. Zou God de Chineezen en Japaneezen, gebruiken om straks de Negers op te voeden en te leiden, vroeg ik mij zelven af! Zou God door middel van het Oosten in de voor ons liggende eeuwen het Afrikaansche volk vrij maken, gelijk de blanken de millioenen van het Oosten tot zelfstandigheid gebracht hebben? Want God gaat met de volken gansch andere wegen dan wij menschen ons voorstellen
Nu heeft onze Nederlandsohe stam, vooral in de 19e eeuw, een belangrijk contingent aan Amerika afgestaan. Duizenden en duizenden zijn den Oceaan overgestoken om daar een nieuw vaderland te zoeken. De economische toestanden waren vooral in de eerste helft der 19e eeuw heel slecht, daarbij kwam de verdrukking en de vervolging om des Woords wil, zoodat velen den weg naar Amerika voor Gods weg aanzagen. Men heeft ook in ons land niet eenstemmig over het emigratievraagstuk gedacht. Er waren vooraanstaande christenen, die het verdedigden en anderen, die het bestreden, en zooals het gaat, ieder had daarvoor zijn gronden. Ik heb, nu ik onder onze stamverwanten leef, en eenige weken alle dagen met hen verkeerd heb, vanzelfsprekend ook over dit vraagstuk met hen gehandeld en ik meen, dat het vraagstuk zich toch wel in deze richting heeft opgelost, dat het inderdaad Gods weg geweest is, dat onze voorvaderen naar Amerika getrokken zijn. Want èn de Hollandsche èn de Duitsche emigranten zijn voor Amerika tot rijken zegen geweest. En die zegen moet allereerst wel religieus gezien worden. Wat door onze stamverwanten op godsdienstig gebied gedaan is, kunt gij eerst dan waardeeren en bewonderen, wanneer gij de omstandigheden kent, waaronder zij hun oude vaderland verlieten en in hun nieuwe aan kwamen. En wanneer gij dan ziet, wat zij door geheel Amerika heen gewrocht hebben, dan heb ik een groote waardeering "voor hun prestaties en ik kan en mag niet anders getuigen dan dat onze stamverwanten in Amerika gewassen zijn en, dat zij voor hun tweede vaderland in ieder opzicht tot een rijken zegen zijn, zoowel op godsdienstig als op maatschappelijk, op politiek als op economisch terrein.
En merkwaardig: het is hun vaste voornemen geweest om Hollander te blijven en zoo weinig mogelijk Amerikaan te worden. Zij hebben, bij hun kerken van meet af aan hun scholen gebouwd, en hoe gebrekkig dit schoolwezen aanvankelijk was, zij hebben er een positieven christelijken grondslag aan gegeven en er de Nederlandsche taal onderwezen.
Dat lijkt mij van achteraf niet juist gezien te zijn. Want zij hadden geen plan meer om naar het Oude Vaderland terug te keeren en derhalve hadden zij van meet af aan meer aandacht moeten besteden aan de taal van het land. Dan zou het taalprobleem niet die geweldige moeilijkheden hebben kunnen veroorzaken die men thans ondervindt.
Wanneer men van af den beginne meer den nadruk gelegd had op het Engelsch, inplaats van het bijkans geheel in de opvoeding te verwaarloozen, hadden de dingen een ander verloop gehad. Nu zijn er drie categoriën onder onze stamverwanten:
a. menschen, die alleen Hollandsch kunnen lezen en spreken.
b. menschen, die met het Hollandsch niet behoorlijk meer kunnen opschieten en er telkens Engelsch doorheen moeten haspelen, maar die zich met het Engelsch in zoover kunnen helpen, wanneer zij het Hollandsch als hulptaal erbij gebruiken.
c menschen, die totaal geen Hollandsch meer kunnen spreken noch lezen en het ook niet meer kunnen verstaan. De eerste categorie zijn de oude farmers (boeren), die met het groote Amerikaansche leven hoegenaamd niets te maken hebben. Zij spreken en lezen en schrijven ons Hollandsch en zij houden die taal ook in hun gezin vast. De tweede categorie zijn zij, die in de steden werkzaam zijn en dus midden in het Amerikaansche leven staan. Herhaaldelijk kon ik daar constateeren, dat wanneer zij het Hollandsche woord niet wisten, zij het Amerikaansche gebruikten en omgekeerd.
Maar als het er nu op aankwam om het Hollandsch of het Engelsch in zijn diepere beteekenis te verstaan, dan bleek mij toch heel duidelijk, dat daartoe hun kennis van de beide talen ten eenen male ongenoegzaam was.
De eerste categorie verstaat het Hollandsch nog en leeft daaruit de tweede categorie leeft er niet meer uit, maar zelfs ook niet uit het Amerikaansch. Dat verarmt deze menschen, want zij hebben praktisch geen taal meer, waar zij uit leven. Zij gebruiken de woorden nog wel, maar voelen den inhoud niet meer aan. Zij vervlakken geestelijk.
De Hollandsche taal is hun moedertaal niet meer, waarin zij zich kunnen uiten en de roerselen hunner ziel vertolken. Deze categorie is in het tegenwoordige Amerika heel groot.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen