Kerk en Staat

Tijdens ons verblijf in Amerika hebben wij er zoo nu en dan wel eens met grooten nadruk op gewezen, dat zich twee machten in dat land aan het organiseeren waren, die vroeg of laat met elkander in botsing moesten komen en dan een strijd met elkander zouden aanbinden waarvan niemand den uitslag kon voorspellen. Deze twee machten waren HET KAPITAAL en DE ARBEID. Want de organisatie van het kapitaal neemt steeds geweldiger afmetingen aan: en evenzoo de concentratie van de arbeidskrachten. Van beide consentraties kunnen wij hier in ons land geen voorstelling vormen, maar dat het geweldige machten zijn, kan iedereen zich toch wel een weinig voorstellen. Maar het eigenaardige is, dat hoewel zij elkanders doodvijand zijn, zij toch niet zonder elkander kunnen bestaan, want als het kapitalisme den arbeid niet heeft, kan het zich wel opteeren maar niet vermeerderen. Maar als de arbeid het kapitaal niet tot zijn beschikking heeft, kan er niet gearbeid worden, d.w.z. kan de arbeider niet worden betaald. Wanneer dit door beide partijen maar grondig verstaan en praktisch beoefend werd zouden uit deze wederzijdsche verhouding nooit moeilijkheden voortvloeien. Want als het kapitaal nu maar gunde, wat des arbeiders was. zou de arbeider wel gunnen wat des kapitalist was. Alle eeuwen door zijn het echter de rijken geweest, die de armen, de kapitalisten, die de arbeiders hebben uitgebuit. Zie dit maar in den brief van Jacobus. Gevolg van dit alles is geweest, dat de arbeiders zich zijn gaan organiseeren en door middel van hun organisaties, macht tegen over macht hebben geplaatst. Geen gelukkige oplossing die beide partijen enorme schade berokkend heeft, maar waarbij helaas de arbeiders meestal aan het kortste eind trokken.
Wij vonden het een handige zet van den leider van de arbeiders-organisatie, dat hij Roosevelt mededeelde, dat de arbeiders, en dat waren er millioenen, op hem stemmen zouden, en reeds toen heb ik voor mij zelf daaruit de conclusie getrokken en deze ook aan anderen medegedeeld, dat, wanneer Roosevelt eenmaal herkozen was, zijn hulp en bemiddeling wel zou worden ingeroepen. De ijzeren vuist van den arbeider zou zich wel opheffen tegen den gouden hamer van het Kapitalisme, wat inderdaad thans het geval is. Want de staking, die bij de General Motors Company en eenige neven-autobedrijven in de V.S. is uitgebroken, is in economisch en sociaal opzicht ’n ernstige aangelegenheid. De in totaal 69 fabrieken, die tot dit enorm concern behooren, liggen over een groot aantal steden verdeeld. Indien er niet spoedig een overeenkomst bereikt wordt — en de federale regeering doet haar uiterste best om daartoe te geraken — dan moet men er rekening mede houden, dat de staking zich tenslotte tot al deze bedrijven met hun 235.000 arbeiders en 40.000 beambten zal kunnen uitstrekken. Dit beteekent bij de zeer groote werkloosheid in de Vereenigde Staten — nog steeds meer dan 10.000.000 — een gevoelige verscherping van de situatie op de arbeidsmarkt.
De leiding van de vakvereenigingen heeft het oogenblik voor de ontketening van de staking zorgvuldig gekozen. De Amerikaansche automobielindustrie werkt juist op het oogenblik na vele slappe jaren weer op volle capaciteit. Het jaar 1936 bracht omzetten, die slechts zeer weinig verschilden van die in het record-jaar 1929. Het succes van de groote automobieltentoonstelling te New York in December van het zoo juist afgeloopen jaar wees op een verdere stijging der productie en in eenige fabrieken van de General Motors moest er reeds weer in vier ploegen, dus ononderbroken dag en nacht gewerkt worden. En op dit oogenblik presenteerden de vakvereenigingen hun eischen: hoogere loonen, dertigurige werkweek, geringere productiesnelheid aan den loopenden band, enz.
In eenige fabrieken heeft men daarbij zijn toevlucht genomen tot de Fransche methode van bezetting van het bedrijf, wat natuurlijk tot botsingen met de politie heeft geleid. De werkgevers weigeren nu te onderhandelen, zoolang de bedrijven nog bezet gehouden worden, terwijl de arbeiders er niet over denken dit te doen en zich — steunend op hun goedgevulde stakingskassen — zeer sterk gevoelen.
Maar deze staking, die op dit oogenblik trots alle pogingen die er worden aangewend, nog in vollen gang is, heeft een principieele beteekenis voor de geheele Amerikaansche industrie schrijft de Standaard terecht. De Amerikaansche industrie schrijft dit blad, heeft de fabricatiemethode aan den loopenden band uitgevonden. Zij stamt weliswaàr niet van Ford, den autokoning van Detroit, maar uit de slachthuizen van Chicago. De Amerikaansche auto-industrie heeft deze methode echter het meest consequent doorgevoerd. De loopende band, d.w.z. het automatische transport van het product tijdens de bewerking, is op het oogenblik niet meer een kwestie van het rationeele vervoer van het product in de montagehallen, maar bepaalt inderdaad het arbeidstempo van iederen arbeider, Heeft de arbeider zich eenmaal aan een snelheid gewend, dan wordt de snelheid van den band wat opgevoerd. De arbeiders wijzen nu dit systeem van de hand. Zij eischen, dat het tempo aan den montageband zal worden verlangzaamd. Oogenschijnlijk een eenvoudige, organisatorische en technische maatregel, inderdaad echter een vermindering van de productiecapaciteit en een stijging van de productiekosten. Deze eisch naar een vermindering van de snelheid aan den loopenden band beroert dan ook onmiddellijk het fabricatieprincipe van de Amerikanen, dat hun een zekeren voorsprong boven de anderen geeft.
De omvangrijke staking bij General Motors heeft nog een ander probleem op het tapijt gebracht. De Amerikaansche automobielindustrie is in hoogen graad gespecialiseerd. De eigenlijke automobiel-fabrieken zijn feitelijk slechts montage-werkplaatsen. Alle onderdelen, misschien met uitzondering van den motor, worden in speciale fabrieken vervaardigd en dan naar den loopenden band gebracht. De trots van de Amerikaansche automobielindustrie en het geheim van haar prijscalculaties zijn de fantastisch groote series, die vervaardigd worden.
Nu staan in talrijke montagefabrieken de loopende banden stil. Zouden de on-derdeelenfabrieken in het normale tempo verder leveren, dan zou er reeds na twee dagen een enorme materiaalophooping hebben plaatsgevonden. Staking in de Amerikaansche auromobielfabrieken beteekent dus tegelijkertijd een stilleggen van het werk in de fabrieken van onderdeelen. Daar de Amerikaansche arbeiders zonder opzeggingstermijn op straat kunnen worden gezet, werden er dus in dit geval van vandaag op morgen tienduizenden menschen werkloos. Dit is de keerzijde van de Amerikaansche gespecialiseerde massaproductie.
Ieder zal gevoelen, van welk een beteekenis deze staking is, allereerst voor Amerika, maar indien zij, daar gewonnen of verloren wordt zal de beteekenis niet tot Amerika beperkt blijven. ’t Zijn twee geweldige machten, die er met elkander worstelen om de overwinning. ’t Gaat tusschen Sloan de president van de General Motors en Lewis, den leider van de arbeiders, en wanneer de arbeiders het winnen zegt het blad, wordt Lewis de machtigste arbeidsleider die Amerika ooit gekend heeft.
Op dit moment staat het zoo, dat Miss Perkins, de minister van arbeid, de General Motors een berisping heeft gegeven en dat Roosevelt zich persoonlijk met deze gewichtige aangelegenheid bemoeid, Wij willen hopen, dat beide partijen elkander mogen vinden.

d.H. (Den Haag) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen