Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kerk en Staat

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Kerk en Staat

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

De leider van het Duitsche arbeidersfront Dr. Leij, heeft te Berlijn een redevoering gehouden ter inleiding van den wedstrijd, waarin zal worden uitgemaakt wie de beste Duitsche leerjongen is.
In het Sportpaleis verklaarde Dr. Ley, naar Havas seint, in aanwezigheid van 15.000 toehoorders o.a. het volgende:
„Wij gelooven op de aarde uitsluitend aan Hitler...... Wij gelooven, dat er een God is in den hemel, die ons geschapen heeft, die ons leidt en richt, die ons duidelijk zegent en wij gelooven, dat God ons Hitler heeft gezonden, opdat Duitschland voor alle eeuwigheid een basis voor zijn bestaan zal hebben”.
Wanneer men zulk een geloofsbelijdenis leest uit den mond van een officieel persoon,die tevens de leider is van een organisatie die millioenen arbeiders omvat, zit men even stil. En dan komt van zelf de vraag : waar gaat dat heen en waar moe dat alles toe leiden ? Een ding verbaast mij in dit alles: dat Hitler zelf hier niet tegen protesteert en met een enkel woord aan deze uitingen een einde maakt.
Want dergelijke taal moet toch ieder goed protestant en Roomsch Katholiek heiligschennis zijn. Maar ook dit is een van de conseqenties van het N. S. dat het wel een God in den hemel aanvaard en belijd, dat deze ons geschapen heeft en ons leidt en richt, maar daarnaast en tegenover plaatst het zijn leider als een God op aarde die met den God in den hemel geen verbinding heeft. Het is modern heidendom, dat den divinus Augustus weer doet herleven en het ontbreekt er maar aan dat de Rijksdag aan Hitler het predicaat „goddelijk” toekent.
Hoe het zij, deze en dergelijke uitspraken teekenen toch wel heel pijnlijk hoe het in Duitschland met Christendom en Kerk staat. En dan moet gezegd worden en men onderschatte dit toch vooral niet dat het er heel donker voor beiden uitziet. In bet Duitsche Christendom schijnt heel weinig weerstandsvermogen aanwezig te zijn en een groot deel van de Duitsche Christenen schijnt of het gevaar dat dreigt niet te zien óf het is beu van al dat godsdienstig en kerkelijk gehaspel, waar het de quintessens niet van begrijpt. Dit laatste vrees ik schijnt heel sterk het geval te zijn, want den laatsten tijd wordt de band met de Kerk door velen verbroken, een bewijs, dat zij er genoeg van hebben. Daarbij komt nog de Kerkelijke verdeeldheid, die steeds scherper aan het licht treedt. Men is en kan het helaas niet met elkander eens worden Men kan geen gemeenschappelijk positief protestansch front of blok vormen en wij begrijpen dat van hieruit heel goed, omdat wij zoo ongeveer in hetzelfde geval verkeeren, hoewel de verschillen hier in Nederland veel kleiner zijn dan in Duitschland. In Duitschland heeft men principieele en fundamenteele tegenstellingen, die eenvoudig niet te overbruggen of weg te doezelen zijn. Allereerst de tegenstelling Luthersch en Gereformeerd, maar dan de tegenstellingen onder de Lutherschen zelf. En die tegenstellingen zijn niet van bijkomstigen maar van principieelen aard, zoodat zij niet overbrugd of weg gedoezeld kunnen worden. Wat heeft men in het jaar 1936 niet alles aangewend om tot eenheid van handelen te geraken. Ook de regeering heeft daartoe haar medewerking verleend door een Rijkskerkcommissie in het leven te roepen, waarin vertegenwoordigers van de verschillende kerken en richtingen voor zoover hij daar prijs opstelden werden opgenomen. Van 15 tot 18 Dec. heeft men vergaderd om de Belijdenis Kerk met de Rijkskerkcommissie te verzoenen en deze als dewettige vertegenwoordiging van de Duitsch-protestantsche Kerken te erkennen: maar na afloop moest medegedeeld worden:
De besluiten, op de van 15 tot 18 December gehouden vergadering van de Pruisische belijdeniskerk genomen, hebben opnieuw haar oppositioneele houding doen kennen. Het zijn vooral de Pruisische groepen in de Belijdeniskerk die zich niet bij de maatregelen der regeering . willen neerleggen. Deze kringen streven er naar de opleiding der theologen in eigen hand te houden, hoewel sedert kort de theologische hoogeschool der Belijdeniskerk te Elberfeld door de regeering besloten is. Men verzet er zich tegen, dat de jonge theologen der kerk hun opleiding aan de Duitsche universiteiten krijgen; men stelt in de theologische faculteiten namelijk geen vertrouwen aangezien van de 66 professoren in de theologie er 43 tot de zoogenaamde Duitsche Christenen behooren.
Wij vermoeden, dat juist de sluiting van deze Scholen de diepste oorzaak is van hun weigeren.Want de minister Rust had een verordening uitgevaardigd, waarin het oprichten van college’s, die tegen de colleges van de Universiteiten gericht waren, verboden werd.
Nu had de belijdenisbeweging groep-Niemöller twee universitaire colleges opgericht, één te Berlijn en éen aan de Theologische School te Elberfeld, die bedoelden om een volledige theologische opleiding inplaats van de universitaire te geven. Tegen deze twee richtte zich het verbod van rijksminister Rust en tengevolge van dit verbod is thans de Theologische School te Elberfeld geheel gesloten.
Om dezelfde boven reeds omschreven redenen is ook aan Dr. Hermann Hesse als director van de Theologische School te Elberfeld het recht tot doceeren ontnomen.
Van zelf sprekend hebben deze maatregelen de Belijdenisbeweging zeer verbitterd, maar dit geldt alleen de groep Niemöller, die wel zeer positief en actief is, maar weinig aanhangers onder de predikanten telt. Vandaar dat na afloop van. deze besprekingen ook nog een andere mededeeling van dezen inhoud gepubliceerd werd.
Een groot gedeelte van de Duitsche Belijdeniskerk heeft zich echter, in tegenstelling met de Pruisische groepen, bij de regelingen van de kerk-commissie neergelegd. Dit geldt vooral van den Luther-schen vleugel der kerk; de Luthersche landsbisschoppen Marahrens, Meiser en Wurm hebben niet deelgenomen aan de Synode te Breslau; zij werken op het oogenblik geregeld samen met de kerkecommissie.
Ook door den gematigden vleugel der Duitsche Christenen, die geweigerd heeft al te zeer met de nationaal-socialistische tendenzen mee te gaan, wordt de werkzaamheid van de kerke-commissie gesteund.
Zoo staat het op dit oogenblik met het protestantsche deel van het Duitsche volk. Wij hebben dit altijd gevreesd. In de onderlinge verdeeldheid ligt hun zwakheid tegenover de Staat en als deze doorzet, zal het overgroote deel zich naar hem voegen en daardoor alle moeilijkheden omzeilen. Het zal maar een klein deel zijn, dat desnoods bereid zal bevonden worden om den Kansel prijs te geven en het concentratiekamp te betrekken. En indien de Regeering dit niet aandurft, staat haar nog een ander middel ten dienste, dat zij de toelage aan de oppositie inhoud en deze gemeenten voor eigen onderhoud laat zorgen. Een enkele gemeente zal daartoe in staat zijn, maar bij de meesten vrees ik, dat niet de gewilligheid, maar wel de mogelijkheid ontbreken zal om daaraan te voldoen.
Wij vreezen, dat de Totale staat zijn ideaal bereikt en dat er een Duitsch Nationale protestantsche Kerk ontstaat, die voorloopig uit een Luthersche en Gereformeerde afdeeling zal bestaan, maar ook dat onderscheid zal in de toekomst verdwijnen.
Sombere voorspellingen zijn het, maar wij vreezen, dat zij werkelijkheid zullen worden. De jeugd wordt zoo opgevoed, en de predikanten daarvoor opgeleid.

d.H. (Den Haag) J.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 februari 1937

De Wekker | 4 Pagina's

Kerk en Staat

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 februari 1937

De Wekker | 4 Pagina's