Kerkelijke gezindten en meer licht

Ds. Delleman van Aalten publiceert in de Bazuin een staatje door Zijn Eerw. ontvangen van het Centraal Bureau van de statistiek. Volgens dit staatje waren er op 31 Dec. 1899 in ons land 54, 629 leden der Christelijke Gereformeerde Kerk, en op 31 Dec. 1930 dus 31 jaar later, 50.230 leden in de Chr. Geref. Kerk. Het ledental zou in die jaren aanmerkelijk achteruit zijn gegaan. Hier moet eene groote vergissing schuilen, aangezien onze Kerk jaarlijks in zielenaantal vooruit gaat. Zij groeit wel niet als de Jona’s boom, doch achteruitgaan doet zij geenszins. Het heeft dan ook de aandacht getrokken van Dr. H. Beets in Amerika, die dan ook in Missionary Monthly van September 1937 het volgende schrijft:
„Vreemd genoeg, de statistiek door ons overgeschreven uit „De Bazuin” 21 Mei 1937 zegt, dat er in 1899, 54, 629 Christ. Gereformeerden waren geteld. Doch wij kunnen niet aanemen, dat die Kerk gedurende de 30 jaren, tusschen 1899 en 1930 achteruit liep in ledental. Onze indruk is juist het tegenovergestelde. Vooral ’t jaarboekje doorkijkend. „De Wekker” geve ons s.v.p. wat meer licht in deze voor ons duistere zaak.”
,.De Wekker” kan hier helaas weinig licht verschaffen. Dit is echter zeker, dat in de eerste jaren na 1892 het zielental der geheele Christ. Geref. Kerk ongeveer vijfduizend bedroeg, dus nog minder dan het tiende deel van het getal dat door het centraal bureau in zake het getal van 31 Dec. 1899 werd opgegeven. Waarschijnlijk heeft dat Bureau zich vergist met een cijfer te veel te plaatsen, zoodat 5400 leden werd vertiendubbeld tot 54 duizend leden. Bedenkt men nu dat het bezwaarschrift tegen de Vereeniging van 1892, onderteekend werd door 700 leden, die gemiddeld huisgezinnen van vijf personen vertegenwoordigden, dan telde de staande gebleven Christelijke Gereformeerden 31 December 1892 ongeveer 3500 zielen en in 1899 geklommen tot 5500. De fout van het Bureau Statistiek is nimmer veranderd. In 1910 werd een volkstelling gehouden, die volgens van Alphen’s Nieuw Kerkelijk Handboek 55,780 bedroeg. Ook dit getal is veel te hoog, lettende op de statistiek van 1930. De meest aannemelijke voorstelling is dus dat de fout van 1899 nimmer is hersteld. Anderen onder ons hebben gemeend, dat de opgave van 1899 daarom tien maal te hoog is, omdat bij de volkstelling van 1899 vele leden der oude Christ. Geref. Kerk, die in 1892 bij de Geref. Kerken werden ingelijfd, vooral die in het Noorden woonden, in 1899 bij de volks-telling in plaats van „Gereformeerd” nog altijd zichzelf Christelijk Gereformeerd noemden, en dat daardoor het te hooge cijfer van 1899 is ontstaan. Nu is wel waar, dat in 1899 vele zoogenaamde Kerk A-menschen zich nog altijd Christelijk Geref, noemden, doch dit kan on-mogelijk tot een vertiendubbeling van Chr. Gereformeerden leiden, zoodat de eerste gedachte, n.l. een fout in de statistiek van 1899 de meest waarschijnlijke is, en dat deze fout niet is hersteld en zelfs in 1910 nog bleef. Het spijt ons dat wij niet meer licht kunnen verspreiden in deze duistere zaak. Ook onze oude jaar-boekjes van het einde der negentiende eeuw geven geen licht, daar eerst in 1920 begonnen is het zielental der gemeenten op te nemen en zelfs nu in 1937 niet alle gemeenten het zielental opgeven. Het is te hopen, dat in het nieuwe jaarboekje alle gemeenten dit opgeven, dan kan in 1938 het juiste zielental ons eenig licht verschaffen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen