De Oxfordbeweging (5)

Het is uit den aard der zaak, dat door en bij de Oxford-Groep-beweging ook de Kerk ter sprake komt; om niet te zeggen in het geding; ja soms in het gedrang komt. Al zullen enkelen de kerk er om verachten, ook, al doet men zulks niet, dan komen er nochtans velerlei vragen en problemen aan de orde.
Het lijkt ons voor deze behandeling het beste, om positief eerst iets over de kerk, haar wording en beteekenis zelf te zeggen, Dan krijgen we meteen basis voor, waar noodig, gezonde critiek; ik bedoel critiek op de Groep. En voor zoover dienstig ook betreffende de kerk.
I. Laten wij dan allereerst goed verstaan wat Handel 2 ons leert over de kerk en hare verschijning, — Handel. 2 meldt ons de uitstorting des Heiligen Geestes en dat niet als een soort revival, of tot eenige methodistische getinte actie; neen, de uitstorting des Heiligen Geeses als een „éénmalig” feit, als een heilsfeit naast de andere, is een voorwerpelijke daad Gods geweest, speciaal tot de geboorte der nieuw-testamentische kerk, en dat wel als het lichaam van Christus, in institutairen vorm. Al wie daaraan tornt, of dit feit wil verwringen tot wat anders, miskent Gods werk, is blind voor het specifieke van dit geval,en bedroeft den Heiligen Geest. Zóó sterk is dit, dat de eerste Christelijke gemeente te Jeruzalem, als een bloem, die, nauwelijks den knop ontloken, om te beginnen nog was „dagelijks eendrachtiglijk in den tempel volhardende”(Hand, 2 : 46): dus nog als inklevende in de Joodsche manier van tempeldienst. Niet als groep op zichzelf staande. Tempel en synagoge zouden wel verdwijnen, maar om allengs over te gaan in de kerk als instituut.
Op de vraag, of er maar ééne manier van „belichaming” van den verheerlijkten Christus is; of de Heilige Geest nog andere groepen, vereenigingen, organisaties of wat ook sticht, n.1. als lichaam van Christus, moet ons antwoord beslist zijn: neen. De kerk als instituut, al kan in de manier van vorm, zoover die n.l. niet tot het wezen behoort, variant, verscheiden-heid denkbaar zijn, — de kerk als instituut is de éénige manier van belichaming door den ééne maal daartoe uitgestorten Heiligen Geest.
De kerk is niet maar „een” vorm, die dan ten slotte aan onze beleefdheid (of liever geestelijke onbeleefdheid) kan worden overgelaten; neen, het is de gansch eigensoortige eenige manier, welke de Heere wil.
Het is niet een zaak van tweede orde, of de bekeerden een kerk willen beleven; . nog minder iets, dat door ons naar eigen vrijen wil wordt tot stand gebracht. Neen, het instituut der kerk wordt uit de be-keerden gebouwd; en daarin vindt het werk des Heiligen Geestes in ons geschied juist zijn einddoel en kroon, Zie maar Hand. 2 : 47b waar wij lezen: „en de Heere deed dagelijks tot de gemeente, die zalig werden. Werden. In 't meervoud; ziet dus op die bekeerden, op hen, die zalig werden. M.a.w. wie nu bekeerden waren, en zalig zouden worden, die bracht de Heere nu ook in, in dat nieuwe lichaam, de gemeente. Dat deed de Heere, de Kurios, dat is de naam van den Christus, met name na Zijn opstanding; zooals Hij daardoor zijn heerschappij uitoefende; en waartoe de Heilige Geest was uitgestort.
De completeering der kerk, dat was het eindoogpunt van ’s Heeren bedoeling in de volbrenging. Dit alles zij opgemerkt aan het adres van velen, ook in de Buchman-beweging, die toch meer of min de kerk en haar gansch eenig hoog stand-punt willen verzwakken.
In onzen tijd van verwazing en van kerkloosheid is allesbehalve ondienstig hierop nog eens speciaal de aandacht te vestigen.

In dit zelfde verband vragen wij dan ook bijzonder uw aandacht voor wat Handel. 2 :42 ons meldt. Daar vinden wij, als wij nu op onze beurt eens zouden willen spreken van de vier „absoluten”, die Gods ons inderdaad leert in zijn Woord. Daar toch lezen wij: 1. Zij waren volhardende in de leer der apostelen. De leer staat hier nog wel no. één, — Wie als de Groep zou willen zeggen: met theologie houden wij ons niet op, die moet ge bij uw kerk halen; die vergeet, dat dit juist iets is, waarzonder wij een tegen-kerk vormen; of liever: een onderschatting van de noodzakelijkheid hiervan presenteeren. „Heilige Geest-beleving” staat hier nooit achteloos tegenover; of men verspeelt den naam van Christelijke actie, 2. „En in de Gemeenschap”; dat is de gemeenschap, welke functionneert naar de normen des Heiligen Geestes; niet maar als een vrome, religieuze, mystieke of fragmatistische groep; maar als kerkinstituut; vanwaar dan ook 3. en in de breking des broods; waarin wij het sacrament begroeten; Christus eeren en van Hem getuigen, is allereerst naar Zijn instelling: de sacramenteele vereeniging met Christus, waarin de zichtbare en de zichtbare kerk elkaar ontmoeten; in punt van saamspitsing. — 4. en in de beden. Driemaal daags in den temp de basis van den tempeldienst. Niet. een soort zielecultus, met gevaar van theïstisch psychisme (zie boven); beslist het gemeenschapsleven der ontmoeting in de priesterlijke offerande niet van „stille tijd”-houden, maar van ontsteking van het reukwerk der priesteren Gods in heilige zieleuitstorting.
Het is wel diep ernstig te betreuren de Groep, die zoo gaarne roemt op repititie of althans beleving van Handel 2, niet eens met deze vier „absoluut voor den dag treedt. Tegelijk kon dan wat meer critiek (o zoo noodig! met wat meer zin uitoefenen op zoo loos velen, die maar liever critiek kerk maken!
Binnen den cirkel van het werk Heiligen Geestes is er alzoo geen plaats voor welke bewegingen of groepen wat dies meer zij, indien men niet Handel, 2 compleet aanvaardt; de kerk is) lichaam, het instituut. En dit sluit in, niet het neutrale: met de Kerk en deze laten wij ons niet; neen Handel. 2 geen apathie of aversie, ook geen neutr. zone; maar het houdt in, dat men met beslistheid deze vier aanvaardt, en in kracht en gemeenschap des Heil; Geestes gaat beleven. En als dit geschiedt, dan……… is men zelf weer of men wil of niet. Of het verloop secte en abnormale ongezonde, zieke! actie, vol van subjectistische afdwalingen; De geschiedenis der eeuwen is daar, het monumentaal te bewijzen.

2. De Kerk worde niet onderschat
Men versta mij wel, ik zal niet: gen, dat de Groep willens en wetens officieel dit doet, maar toch de wijze haar optreden, in haar eigene methode, reclame, bekeeringsopvattingen enz. enz. kunnen o zoo licht er toch leiden. Men kan dan o zoo gemakkelijk gelijk in de Pinksterweek van 1937 Holland geschiedde, in de bladen lezen: wie heeft ooit zoo’n opwekking zulk een zin voor religie zien ontwalk Waar kan de Kerk zoo iets vertoonen, enz. Ja wel, maar nu zijn wij iets verder; de „roes” om zoo te zeggen, is over hoe weinig merkt men (meer) van van „stapel geloopen” schip. Het is loof ik, nog niet eens tot kiezen van zee gekomen. Het is zoo terecht mijn geachten collega, Dr. Kaajan Utrecht opgemerkt, dat niet een breuk maar de gestadige regen een daad tot vruchtbaarheid des lands geacht worden. Velen die de Kerk: rug hebben toegekeerd, die haar niet (goed) kennen, die van haar gestatt onvermoeiden arbeid in Evangelisatie huisbezoeken, catechisatie, socialen arbeid zelfs, bijbelverspreiding, straatprediking enz. enz., hetwelk week aan dag aan dag in gedegen arbeid voor ik zeg velen, die van dit alles blijk weinig te weten, noch het te waaide — deden beter den mond te houden die slechte kerk. Gerekend over ze duur moet deze arbeid veel vruchtbaar geacht dan al die z.g.n. revivals, — tot blijvender vrucht. Want de metthodische acties mogen al op veel „tegen” roemen, nergens telt men echte zooveel „afvalligen”. Nu zal men ja maar de rest dan? ’t Is hier maar is. Het brood dat de Kerk biedt, onaz kan het niet missen.
Een Godvreezend mensch schreef in dezer voege: ik ben bij de Groep gekomen, maar ik kan er niet de vervulling van mijn zielenood en zielsbehoefte delen. Daarom moet men bij de ambtelijke functionneering der kerk zijn. Ge maar dat wil de Groep ook niet spreken. Het zij zoo; doch dan doet deze Groep te verstaan, dat een actie en hare, zal die werkelijk naar den Heilige Geest zijn, ruste op de basis onze Christelijke actie. Waar men moge van de kerk als organisme, organisme toch slechts gezond als de als instituut het substraat is; of uit de noodzakelijke voorwaarde, de val Heiligen Geest gewilde en geordineerde basis. — Maar wat blijkt telkens?
Dat de Groep er in den regel niets! behoefte aan heeft. De Groep-mens ik durf zeggen verre weg het grooste percentage, vinden in den regel de kerk bijkomstig, en denken er niet aan idee kerk stevig te propageeren. Zin den het eigenlijk, eerlijk gezegd, een quiteit. Zij hebben er ook hoegenaamd geen behoefte aan, om kerkelijke ding voor te staan. In den regel hun terminologie toe. Het is Groep christendom in den slechten zin van het woord. Wat daarenboven bij velen, in naam van ik-bestrijding, nog aardig bijdraagt tot verwekking en versterking van gevoel van eigenwaarde en gewichtigheid. De goeden niet te na gesproken.

(Wordt vervolgd.)
Wisse

P.S. Zooals de lezers van de Wekker hebben gezien, is over de Oxford-beweging de verhandeling in groote brochure verschenen en alom verkrijgbaar.
De eerste oplage, die nog al groot was, is, naar ik zoo juist verneem, reeds zoo goed als uitverkocht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen