Kerk en staat

De eerste week van de Bloeimaand zal stellig een week van groote beteekenis zijn voor Europa en niemand kan op den laatsten dag voorzien, hoe de eerste week van Mei zal eindigen. Feit is echter, dat er in de achter ons liggende week heel wat geheime besprekingen gevoerd zijn, die op de tegenwoordige situatie in Europa betrekking hadden. Er was in de tweede helft van April, onmiddellijk nadat Duitschland Oostenrijk bezet had, een groeiende onrust merkbaar. Het optreden van Duitschland en het stilzwijgen van Mussolini, op hetgeen het gedaan had met Oostenrijk, was voor Frankrijk en Engeland zoo verbijsterend geweest, dat men momenteel niet recht wist, waar men aan toe was. Wanneer mogelijk was, wat Duitschland met Oostenrijk gedaan had, wie kon dan voorzien, wat in de naaste toekomst nog verder zou kunnen plaats vinden. Kon Duitschland op dezelfde brutale wijze niet optreden tegen Tsjecho-Slowakije? Ziedaar de benauwende vraag, die plotseling Europa in spanning bracht. En die spanning is inderdaad geweldig geweest, omdat men niet wist, wat men aan elkander had. Het onderling wantrouwen is zoo geweldig groot, dat alleen een gemeenschappelijken nood het voor tijd en wijle kan overwinnen. En die nood ontstond door de annexatie van Oostenrijk. Toen zag men plotseling èn in Rome èn in Parijs èn in Londen, dat men alleen stond en dat Duitschland daarvan geprofiteerd had. Gevolg daarvan is echter geweest, dat Rome en Parijs en Londen letterlijk naar elkander toegedreven zijn geworden en er plotseling conferenties begonnen, die men een maand geleden nog voor onmogelijk gehouden had. Meer nog! Er werden in het geheim overeenkomsten gesloten, waarvan alleen de ingewijden kennis dragen, maar die misschien over het wel en wee van een geheel volk kunnen beslissen. Ten bewijze hiervan nemen wij de volgende mededeeling over van de bespreking die Parijs met Londen gehouden heeft.
Daladier, Bonnet en Corbin, de Fransche ambassadeur te Londen, hadden hedenmorgen in Downingstreet besprekingen met Chamberlain en lord Halifax, welke met de gewone onderbreking voor het noenmaal duurden van 10.30 tot 16.45. Er werd op alle behandelde punten volledige overeenstemming bereikt. De besprekingen zullen morgen om half elf worden voortgezet.
Er verluidt echter, dat volledige overeenstemming tot stand is gekomen ten aanzien van het vitale probleem der coordinatie van de Britsche en de Fransche defensie, speciaal wat betreft de coördinatie der luchtstrijdkrachten en die der voorziening met levensmiddelen en grondstoffen, welke van essentieel belang zijn in oorlogstijd.
Er zou ook overeenstemming tot stand zijn gekomen ten opzichte van het gebruik door de Britsche luchtstrijdkrachten van de vooruitgeschoven bases op Fransch gebied.
En nu nog een kleine aanvulling van Fransche zijde.
De speciale correspondent van Havas meldt d.d. gisteren: Daladier en Bonnet zijn hedenmiddag na de bijeenkomst in Downingstreet om vijf uur op de Fransche ambassade teruggekeerd.
Daladier heeft daarop de vertegenwoordigers van de pers ontvangen en tegenover hen o.m. het volgende verklaard:
„Tot mijn groote spijt ben ik aan geheimhouding gebonden, want wij hebben ons wederzijds verplicht niets bekend te maken van onze besprekingen. Ik kan u intusschen verzekeren, dat wij ten opzichte van de belangrijke kwesties, die wij besproken hebben en die de helft omvatten der problemen op de agenda, gemakkelijk tot een volkomen overeenstemming zijn geraakt. Morgenmiddag zullen wij de gedachtenwisseling ongetwijfeld beëindigen en wij verwachten des avonds in Parijs terug te zijn.
Wij hebben bij de Britsche regeering de hartelijkste ontvangst gevonden en een volkomen begrip voor de moeilijkheden, waaraan wij het hoofd moeten bieden. Wij zijn tot een overeenstemming gekomen, die nog nooit was bereikt ten aanzien van sommige problemen van vitaal belang.
Ik kan er niet genoeg op aandringen, dat gij met nadruk wijst op de sfeer van onderling vertrouwen, die onze besprekingen heeft gekenmerkt.”
Men moet deze mededeelingen nog eens rustig overlezen en dan een oogenblik nadenken. Daar zitten vijf menschen bij elkaar, die elkander geheimhouding hebben opgelegd en deze vijf menschen, drie Fransche en twee Engelsche, maken geheime overeenkomsten, die ontzettende gevolgen kunnen hebben voor de millioenen menschen, die zij in deze besprekingen vertegenwoordigen.
Toen de wereldoorlog aan het eind was en de Vrede van Versailles gesloten moest worden, is o.m. ook breedvoerig gesproken over geheime besprekingen, overeenkomsten en verdragen, want de oorlog van 1914 is voor een groot deel daaruit geboren. Maar de volken, dus de menschen, die den oorlog moesten voeren en gevoerd hebben, wisten van al deze geheime verbonden en verdragen niets af. Vandaar dat er toen met zoo grooten nadruk tegen deze geheime diplomatie geprotesteerd is. Als gevolg van deze protesten, die èn in de pers, maar evenzeer in de Volksvertegenwoordiging geuit werden, heeft men zich aanvankelijk niet op dit pad begeven, maar eenige jaren na den Vrede van Versailles kwam de „geheime diplomatie” weer op. En op dat oogenblik begint zij naar onze stellige overtuiging haar volle kracht weer te ontplooien. Wat is er in de laatste dagen in Parijs en Londen en Rome niet geconfereerd en in beginsel vastgelegd en besloten. Zeker er worden officieele nota’s gewisseld en stukken gepubliceerd en onderteekend, maar het gevaar ligt niet, in hetgeen ter algemeene kennis van het volk gebracht wordt. Wat daarin staat is zoo onschuldig en meestal zoo overtuigend, dat het volk den indruk wel krijgen moet, dat hun vertegenwoordigers weer een groot succes behaald hebben. Het gevaar schuilt in datgene, wat niet gepubliceerd wordt, maar wat men onder wederzijdsche geheimhouding heeft vastgelegd Zooals dit in Londen en waarschijnlijk ook op andere plaatsen en in andere besprekingen geschied is. Hoe het zij, er is heel veel gesproken en vastgelegd in de laatste helft van de Aprilmaand en dit alles hield verband met hetgeen er in de eerste helft van de Meimaand plaats vinden zou, want dan staan ons twee zeer belangrijke gebeurtenissen te wachten. Op 2 Mei vertrekt Hitler naar Rome voor zijn bezoek aan Mussolini, en in diezelfde week komt de Volkenbond in Genève bijeen, waar de erkenning van Abessinië zal behandeld worden. Engeland zal dit voorstel indienen en De Volkenbond zal het stilzwijgend accepteeren, m.a.w. er zal niet over gestemd worden.

d. H. (den Haag) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen