De Dordtsche Synode en het Supra-Lapsarisme (12)

Wij geven nu het woord aan de provinciale Synode van Overijsel. Ook deze provincie draagt een steen aan tot den massieven bouw van den tempel der verkiezende liefde Gods, Ook zij is een duidelijke weerspiegeling van het beeld, dat de Gereformeerde Kerken vertoonde in den bloeitijd van het dogmatisch leven. Immers bij een Kerk en bij een belijdenis is het niet de vraag, of hier of daar particuliere gevoelens zijn te ontdekken, m.a.w. of er ook in dien tijd waren, die veel voor het bespiegelend supra gevoelden, maar het komt er op aan, wat de Kerk als Kerk in haar hoogste vergadering d.i. in haar Generale Synode uitspreekt en zegt op grond van Gods Woord te belijden. En dan is het voor geen tweeërlei uitlegging vatbaar, dat de Gereformeerde Kerken dezer landen altijd voor het infralapsarisme hebben gekozen, en het supra als een particulier gevoelen hebben geduld, doch nimmer tot leer der Gereformeerde Kerken hebben verklaard.
Wie nu toch de speelruimte kiest om er zich mee te vermaken, dat het supra nooit veroordeeld is, die ga zijn gang, maar hij bedenke, waar zulk een standpunt toe leidt en toe leiden moet. Wij vinden straks wel gelegenheid om nader aan te toonen, hoe het Neo-Calvinisme op dezelfde manier heeft geredeneerd, dat zijn leer van eeuwige rechtvaardigmaking en onderstelde wedergeboorte en heel zijn sacraramentsleer enz. enz. met geen ander argument heeft gestaafd, dan dat de Generale Synode van Dordrecht deze leerstukken nooit heeft veroordeeld. Maar laat ons niet te ver uitweiden, want anders zouden wij de Provincie Overijsel wel genoemd, maar haar stem niet gehoord hebben. Deze Provincie komt in haar oordeel geheel met die der andere overeen. Zij zegt, dat de uitverkiezing is de wil Gods, waardoor God heeft bepaald, om zich over sommigen (welke Hij naar Zijn eeuwigen raad tot het eeuwige leven heeft uitverkoren) uit het gevallen menschelijke geslacht (ex genere humano lapso) te ontfermen. Van de verwerping wordt gezegd: De wil Gods. waardoor God heeft bepaald, om Zich over sommigen uit het gevallen menschelijke geslacht niet te ontfermen, doch hen wegens hun zonden te verdoemen”.
Hier komt wel zeer duidelijk het infra-standpunt uit. De zonde is wel oorzaak voor de verdoemenis, maar niet voor de verwerping. De Afgevaardigden van Overijsel hebben het uitdrukkelijk er bij gezegd: de oorzaak der verwerping is het welbehagen, en de oorzaak der verdoemenis is de zonde.
Wie nu zulk een uitspraak leest zonder nadere toelichting kan al te ras tot de conclusie komen, dat dit een supra-lapsarisch standpunt is, en toch blijkt uit heel dit betoog van Overijsel, hoe echt schriftuurlijk infralapsarisch het is om van het eeuwig welbehagen Gods te gewagen in het besluit der verwerping. Het is hierom van zoo groote beteekenis te letten op het schriftuurlijk betoog der provincie van Overijsel. Zij beroepen zich voor hun leer op den brief aan de Romeinen, hoofdstuk 9 vers 18 en vers 23. Nu is opmerkelijk, dat dit juist de teksten zijn, waarmede een supralapsariër zich sterk wil maken om toch maar een schriftuurlijken inhoud aan zijn beschouwing te geven. In vers 18 zegt de Apostel: zoo ontfermt Hij zich dan dien Hij wil, en verhardt dien Hij wil. Het is wel duidelijk uit deze uitspraak der Schrift, dat op den wil des Allerhoogste hier den vollen nadruk wordt gelegd. Immers let er toch op, dat tot tweemaal toe wordt gezegd: „dien Hij wil”. Hier is dus klaar als de dag, dat de Schrift een beroep doet op Gods souvereinen wil, om daarmede alle gedachte aan onrecht bij God af te wijzen. De laatste grond der dingen en der eeuwige zaligheid rust in dezen souvereinen wil.
En nu is dit zoo opmerkelijk, dat de provincie van Overijsel en straks heel de Generale Synode van Dordrecht juist in deze absolute uitspraak der Heilige Schrift een bewijs vindt niet voor het su-pra, maar juist voor het infra-lapsarisme. Wie dus geen hoogere oorzaak kent in het stuk onzer eeuwige zaligheid of rampzaligheid dan Gods souvereinen wil is goed Schriftuurlijk en daarom goed in-fralapsariër en daarom een echte nakomeling van de Vaderen van Dordt.
En wat het 23ste vers van dit negende Hoofdstuk betreft, wijs ik op de prachtige verklaring van Dr. van Leeuwen in „korte verklaring der Heilige Schrift”. Hij zegt: „Degenen, die Hij te voren toebereid heeft tot heerlijkheid zijn, voorwerpen ter eere”, maar slechts als „voorwerpen der ontferming”, d.w.z. uit zich zelf in niets verschillend van de voorwerpen des toorns, en slechts door „ontferming” tot „heerlijkheid” bestemd. „Want waarin zijn dezen van genen (nl. de voorwerpen des toorns) onderscheiden dan hierin, dat zij uit denzelfden afgrond des verderfs door den Heere verlost zijn? En dit niet om eenige eigen verdienste maar door Zijne onverdiende goedheid”, (Calvijn).
Of Calvijn ook goed infra-lapsariër was?
En had de Synode van Dordrecht niet als uit Calvijns handen de belijdenis ontvangen? Is het wonder, dat nu ook elke Provincie op de groote nationale Synode dit erfgoed der vaderen als een heilig pand naar den zin der Schrift wilde bewaren? En de Provincie van Overijsel heeft in dit koor geen onzeker geluid laten hooren.
Het infra heeft een historie, waarop geen supra kan wijzen, en heeft een fundeering, die het supra mist.
Al kunnen wij heden nog niet op de praktische zijde van dit vraagstuk wijzen, en al gaat het ons thans nog om den dogmatischen bouw van de groote Synode, niemand meene, dat hier slechts koude en afgetrokken dogma’s aan de orde zijn.
Hier staat heel de bediening des Woords en heel de leer des verbonds en heel het stuk onzer zaligheid ten nauwste mee in verband.
Ook deze zaken zullen t.z.t. tot klaarheid worden gebracht.

A. (Apeldoorn) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen