Kerk en Staat

Onze aanvankelijke bedoeling was het niet. om ditmaal over wereldsche aangelegenheden te schrijven, maar de geweldige spanningen, die er op den laatsten dag van Maart op internationaal gebied ontstaan zijn, hebben wijziging in mijn oorspronkelijk plan gebracht. Want geheel onverwacht waren deze spanningen toch niet. Men behoefde geen profeet te zijn om deze dingen te kunnen voorzien.
Zoolang de corridor een scheiding maakt tusschen Oost-pruisen en het Rijk en Dantzig geen Duitsche stad is, moesten wij deze spanningen verwachten en niemand, die nadenkt, zat kunnen of durven beweren, dat Duitschlands eischen onge-rechtvaardige zijn. Wij zouden indertijd de afscheiding van de beide Vlaanderens, ook niet geaccepteerd hebben en ons met alle kracht hebben verzet, wanneer de makers van het Verdrag van Versailles de Wester Schelde als de natuurlijke grens van Nederland geprojecteerd hadden. En wat gij niet wilt, dat u geschiedt. gun dat ook aan een ander niet.
Iedereen, die de kaart van Duitschland voor zich neemt en dan ziet, hoe men Oost-pruisen van het Rijk gescheiden heeft, voelt dat dit niet rechtvaardig is. En onrecht verjaart niet. Laat ons dat in de tegenwoordige wereldsituatie, maar inzonderheid in Europa niet vergeten. Er is metterdaad gruwelijk onrecht in deze 30 jaren in Europa en daarbuiten gepleegd. En nu mogen wij Engelands optreden en annexeeren van de Zuid-Afrikaansche Republieken vergeten, en voorbij willen zien, dat men Italië onthouden heeft, wat men het bij den wereld-oorlog van 1914 had beloofd en waar-door Duitschland van Italië gescheiden werd en inplaats van bondgenoot tot vijand gemaakt werd. Ook dit gepleegde on-recht vergaat niet. Gewis daar is een God, Die leeft en op deez’ aarde vonnis geeft. Vroeg of laat zal dat onrecht hersteld worden. Vanzelfsprekend is dat niet prettig voor degenen, die het gepleegd heb-ben, maar God is Rechter, Die beslist, Die als aller Opperhoofd: Deez’ vernedert, Dien verhoogt. Maar met God wordt in onze dagen in de hoogere politiek door niemand hoegenaamd meer gerekend, En daarom valt het heele kaartenhuis van de diplomaten telkens in elkaar. En nu ziet men dat het begint te wankelen. Vandaar het alarm, dat er momenteel gemaakt wordt en de spanningen die er geboren worden. In die spanningen wordt Polen nu betrokken, en de internationale politiek, die Polen gevoerd heeft, wordt daardoor bedreigd. Men kan dat vroeg of laat verwachten. Want men geeft het nog niet op om zoo mogelijk Duitschland te isoleeren. Is Engeland niet bezig om het Verdrag, dat Duitschland met Roemenië gemaakt heeft, zooveel mogelijk ongedaan te maken? Heeft men van de zijde van Frankrijk en Engeland niet alles aangewend om Polen aan zijn zijde te krijgen en is Chamberlain niet gedwongen geworden om thans te verklaren, dat hij een duidelijke waarschuwing zal richten tot Duitschland, dat Engeland zich met alle ten dienste staande middelen zal verzetten tegen verdere daden van agressie in Europa? Verklaren thans de Engelsche bladen niet, dat Frankrijk en Engeland Polen garanties zullen geven, dat het in geval van een niet uitgelokten aanval zal worden geholpen en zij voegen er aan toe, dat de drie mogendheden overeengekomen zijn, dat, wanneer een van hen zal worden aangevallen, de beide anderen te hulp zullen komen. Rusland doet dus niet mee. Wat wij van meet af verwacht hebben. Want het weet heel goed, dat, wanneer het mee doet, het dan on-middellijk een oorlogsverklaring van Japan kan verwachten. Wat nu van de zijde van Engeland en Frankrijk geschiedt, inzake Polen, is geen water, maar olie op het vuur, dat daardoor een uitslaande vlam zou kunnen worden en Europa in een oorlog zou wikkelen, waarbij die van 1914 kinderspel zal blijken te wezen. Als men schrijft, dat Duitschland druk op Polen uitoefent, om het van een samengaan met de Westersche mogendheden af te houden. De Poolsche minister Beek zal thans naar Engeland gaan, maar terecht schrijft de N. Rott. Courant in een hoofd-artikel van Vrijdagavond 31 Maart:
Toen de reis voor het eerst ter sprake kwam, heette het nog, dat de bedoeling voornamelijk was om over de grondstoffenvoorziening, de emigratiebehoefte van Polen en eenige financieele kwesties te spreken. Sindsdien zijn er echter wel andere vraagstukken aan de orde gekomen, Als de Financial News thans aankondigt, dat Polen waarschijnlijk een crediet van tien miljoen pond zal krijgen, dan wordt er meteen aan toegevoegd, dat het moet dienen om vliegtuigmotoren te koopen en het kijkje dat Beck op de vloot bij Portsmouth zal worden gegund, heeft ook zijn beteekenis. Er is thans groote politiek in de maak en men kan zich voorstellen, dat Duitschland geen druk te groot acht om Polen ervan af te houden daaraan meer te doen. Concessies inzake Dantzig en den corridor zouden er nog een aar-dige bijverdienste van kunnen zijn.
Zoolang Chamberlain zijn verklaring nog niet heeft afgelegd, is deze kans voor Duitschland nog niet verkeken. Maar reeds verluidt, dat Polen instemmend ge-antwoord heeft op den door Engeland uit-gesproken wensch, dat zijn verdrag van wederzijdschen bijstand met Roemenië zou worden uitgebreid tot het geval van een aanval van Duitschland (tot dusver had het slechts met de mogelijkheid van een Russischen aanval gerekend). Dat Roemenië in deze uitbreiding zou toestemmen, wordt niet aan twijfel onderhevig geacht.
Wanneer deze mededeelingen bevestigd mochten worden door de verklaring, die Chamberlain in het parlement zal afleggen, dan zal ieder toch moeten inzien, dat men in Londen met vuur gaat spelen en men er zich rekenschap van moet geven, dat dit voor Duitschland. aanleiding kan worden, om zoo spoedig mogelijk met Polen af te rekenen. En zullen dan Frankrijk en Engeland onmiddellijk den oorlog aan Duitschland verklaren? Wij moeten dat nog maar eens afwachten, of zij inderdaad daartoe op staanden voet zouden besluiten. Want dan zouden zij een ontzettende verantwoordelijkheid op zich laden en de uitkomst zou wel eens het tegenovergestelde van de verwachting kunnen zijn. Men vergete toch èn in Londen èn in Parijs niet, dat Spanje thans vrij is en Franco, die deze vrijheid met behulp van Duitschland en Italië gewonnen heeft, staat niet vrij tegenover deze twee landen. Bovendien heeft Mussolini in Spanje nog een groote krijgsmacht, die men in Frankrijk niet moet onderschatten. Er is door Duitschland nog geen ultimatum aan Polen gesteld; laat men het in Londen en Parijs daartoe niet brengen. Men gaat den verkeerden weg op, als men dit inderdaad zou doen. Wanneer Hitler zelf Polen voor dit feit plaatst, komt de zaak anders te staan, maar wij kunnen vooralsnog de noodzakelijkheid voor Duitschland daarvan niet inzien. Laat men een anderen weg tegenover Duitschland volgen. Niet de isolatie politiek, die Euro pa in brand steekt, maar een politiek, de waarachtige bedoeling heeft, elkander te benaderen en zoo te komen het staan en het waardeeren van elkander. Wanneer het gevaar, dat thans ergens dreigt, op een vredelievende wijze worden bezworen en men vond elkander bereid tot onderlinge samenwerking, dit een nieuwe toekomst voor Europanen en met den vrede zou ook het vertrouwen en de welvaart terugkeeren. ons bidden, dat de Heere, Die de harten der Koningen neigen kan als waterbeken tot alles wat Hij wil, daartoe de harten moge bewerken. Wij zouden een ure gebed en dankzegging beleven, zooals er nog weinigen in ons leven gehad hebben.

d.H. (Den Haag) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen