Kerk en Staat

In de achter ons liggende week zijn er geen veldslagen geleverd en de verwachte aanval van Duitsche zijde op de Maginotlinie heeft niet plaats gehad, ,t Schijnt dat de vele regens het terrein, waarop de slag zou geleverd moeten worden, zoo week gemaakt hebben, dat het niet geraden was er op te gaan vechten. Maar iets heel merkwaardigs werd van het Westelijk front bericht. Wij hebben er in een voorafgaand artikel reeds op gewezen, dat de oorlog van Duitschland niet allereerst gaat tegen Frankrijk, maar tegen Engeland en dat dit ook duidelijk aan het Westfront geconstateerd kan worden. Duitschland ontziet Frankrijk en gevolg daarvan is, dat er zonderlinge toestanden aan het Westfront bestaan. Zoo werd medegedeeld en de Fransche pers heeft het niet tegen gesproken, dat de Duitsche verkennersafdeelingen de de Duitsch-Fransche grens hebben overschreden om in het voorterrein van de Maginot-linie verkenningen uit te voeren Kort achter de grens stieten de troepen op de tweede linie van weerstand van de Franschen, welke evenwel geheel verlaten was. Een kilometer vóór het eerste Fransche dorp werd een loopgravensysteem ontdekt, dat niet was voltooid, doch blijkbaar in allerijl was verlaten. In het dorp werden de eerste huizen voorzichtig betreden, doch geen soldaat en geen inwoner was te zien. In de huizen was alles door elkaar geworpen.
De Duitsche soldaten werden door geen vijandelijk vuur gehinderd. Op den weg naar het tweede dorp vonden de Duitsche troepen verlaten mitrailleurnesten en onderkomens. Overal zag men teekenen van een overhaast ruimen van de stellingen. Het tweede dorp was eveneens volkomen verlaten.
Langs een anderen weg gingen de verkenners terug en ook hier werd vastgesteld, dat de stellingen overhaast waren verlaten; groote hoeveelheden munitie, stalen helmen en andere uitrustingstukken waren achtergelaten. Aan een boschrand werd het overschot van een omlaag geschoten Fransch vliegtuig gevonden.
Van het oorlogstuig namen de Duitsche soldaten zooveel mede, als zij dragen konden en ongehinderd keerden zij naar het punt van vertrek terug.
Wanneer men zulke dingen leest, kan men de gedachte niet van zich zetten, dat er aan Fransche zijde niet veel animo voor een doorbraak van de Siegfriedlinie aanwezig zijn moet en dat het Fransche opperbevel geen plan heeft om de Duit-schers aan te vallen, omdat men weet, dat een zoodanigen aanval geen kans van slagen zou hebben, maar wel ontzaggelijke verliezen met zich zou brengen. En Frankrijk moet zeer spaarzamelijk met zijn menschen zijn, gezien het feit, dat het geen reserves heeft, waaruit de verliezen kunnen aangevuld worden. Frankrijk heeft immers geen overschot van geboorten meer, zoodat een veldslag, die waarschijnlijk duizenden menschenlevens kosten zou. voor Frankrijk zelf noodlottige consequenties zou hebben. Wij gelooven dan ook, dat er voorloopig van ,n grooten veldslag aan het Westfront geen sprake zal zijn.
Op zee is de toestand voor de Engelschen niet voordeelig. Een bericht uit Os-lo meldt, dat daar het Noorsche s.s. Bardaland na een dramatische reis is aangekomen. De bemanning vertelde, dat zij ter hoogte van Kaap Finisterre de 37 opvarenden van het Britsche s.s. „Clan Chisholm”, dat door een Duitsche duikboot tot zinken was gebracht, had gered.
Naar de Engelsche bemanning mededeelde, was de „Clan Chisholm” met 24 andere schepen op 14 October in konvooi van Gibraltar vertrokken. Plotseling waren de aanvallen der Duitsche duikbooten begonnen: tenminste vijf schepen van het konvooi waren tot zinken gebracht.
Van meer beteekenis in deze week was de zeer uitvoerige rede, die de Russische Volkscommisaris Molotof in den Oppersten Raad van de Sovjet-Unie gehouden heeft. Hij heeft daarin nadrukkelijk verklaard, dat Rusland neutraal wil blijven en mede wenscht te werken aan het bevorderen van den vrede. Dat moet voor Berlijn geen prettige mededeeling zijn geweest, want daaruit blijkt duidelijk, dat er geen militaire alliantie tusschen Duitschland en Rusland bestaat.
Constateerende, dat met den thans bestaanden oorlog een nieuwe phaze der geschiedenis is aangebroken, die oude begrippen nieuwe beteekenis heeft gegeven, beschuldigde Molotof Engeland en Frankrijk van agressie. Rusland is er in geslaagd en wenscht voorts de vrije hand internationale aangelegenheden te houden.
Over de houding van de Ver, Staten inzake de neutraliteitswet en de inmenging in de onderhandelingen met Finland toonde Molotof zich verstoord.
Ten aanzien van de jongste besprekingen met de Finsche delegatie richtte Molotof dreigende woorden aan het adres van Helsinki, zeggende niet te kunnen gelooven, dat de Finnen voorwendsels zullen zoeken het voorgenomen accoord te verijdelen, daar dit de vriendschappelijke Russische-Finsche betrekkingen ernstig zal benadeelen.
Rusland wenscht met Finland dergelijke overeenkomst af te sluiten als met de Baltische Staten, heeft evenwel den eisch van een wederzijdsch bijstandspact voor een niet-aanvals verdrag laten vallen. Moskou stemt toe in zuiver Finsche versterking der Aalands-eilanden, komt echter met de volgende voorstellen,
Gebiedsruil in Karelië. — Vlootbasis aan ingang van de Finsche Golf. — Ruil van eenige eilanden in de Finsche Golf. — Demilitariseering van de grens in Karelië.
Wij moeten de woorden ,,de vrije hand in de internationale aangelegenheden houden” even onderstrepen. Want daaruit blijkt duidelijk, dat Engeland en Frankrijk, die beiden naar de hulp van Rusland op alle mogelijke wijzen gesolliciteerd hebben, niets van dat land te verwachten hebben, Rusland heeft maar een doel en dat doel is geen ander als Europa communistisch te maken. En wilde men die in Engeland en Frankrijk nu maar inzien en daaruit een conclusie trekken voor de toekomst, dan zouden zij zich eerst nog wel eens enrstig bezinnen op den vrede inplaats van zich voor te bereiden op den oorlog. Want als het Engeland in verbond met Frankrijk gelukken mocht (wat o.i. nog lang niet zeker is) Duitschland ten onder te brengen, dan kan men er zeker van zijn, dat er een groot gevaar zou bestaan, dat Duitschland communistisch werd. En dan zouden de gevolgen ook voor ons eigen land allereerst, maar ook voor Frankrijk niet te overzien zijn. Wij moeten over deze mogelijkheid niet al te lichtvaardig denken, maar er in dit verband wel terdege aandacht aan schenken.
De geestelijke ondergrond om het zoo eens uit te drukken is nergens zoo christelijk meer, dat wij kunnen zeggen, dat dit onmogelijk zou zijn. Maar de gevolgen zouden ontzettend kunnen zijn voor de toekomst van het christendom in Europa. Wij gelooven niet, dat met deze mogelijkheid nog voldoende rekening gehouden wordt en daarom willen wij er hier nog eens met grooten nadruk op wijzen. Hitler heeft Duitschland voor een gevaar behoed. Onze Duitsche broeders erkennen dit onomwonden en wanneer hij daarin niet geslaagd was zou er thans geen Nationaal-Socialistisch maar een communistisch Duitschland aan onze Oostgrens liggen. Maar zoo voegen zij er dan aan toe: dan was Nederland niet gespaard geworden. Wij gelooven dat Een communistisch Duitschland zou aan onze grenzen geen halt gehouden hebben en zeker zou dit het geval niet geweest zijn in de eerste jaren na 1918, toen er in ons eigen land nog gewaakt moest worden tegen revolutiegevaar. Denkt hier aan de oprichting van de B.V.L., die uit-sluitend bedoelde het onderdrukken van binnenlandsche beroeringen. Wij spreken niet over Finland, momenteel lijkt de toe-komst voor dit land niet bemoedigend maar de ontknooping moet nu toch wel spoedig volgen. De spanning wordt onverdragelijk.

d.H (Den Haag) J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen