Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

1905 (2)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

1905 (2)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Dit jaartal is in de Gereformeerde Kerken van groote beteekenis geworden. Wij ouderen herinneren ons nog hoe sterk de oppositie gevoerd werd door de mannen van „den Wachterbond”, en hoe „De Heraut” al zijn leiderschap heeft opgeroepen om deze opposiie meester te worden.
De Generale Synode van 1905 heeft toen heel wat stormen bezworen, en haar uitspraken schenen voor de toekomst van groot gewicht te zijn. Inderdaad gingen er jaren voorbij, waarin de kerkelijke stroomen rustig voortkabbelden, en men schikte zich in die uitspraken van 1905. Hier en daar mocht nog eens een bezwaarde broeder zijn stem laten hooren, maar zulk een telde toch niet mee in het groote koor, dat de lofzang der eenheid zong.
Eén ding echter bleef altijd nog knijpen: het promotie-recht voor de Theologische School te Kampen. Wat al jaren zijn er vervlogen sinds den dag, dat de eerste poging gewaagd werd om deze kroon voor de Kamper-School te verkrijgen. Het was het ideaal van prof. Lindeboom, die reeds vóór 1892 er op aandrong, dat de School ook den doctorstitel zou kunnen geven. In een brochure van prof. Lindeboom uit het jaar 1875, getiteld „de Christelijke Gereformeerde Kerk”, waarin hij handelde over haar toestand, en roeping, en toekomst schreef hij reeds op blz. 59 „Dit brengt ons van zelf tot een andere vraag. Zou het niet goed zijn, dat aan onze School tweeërlei theol. examen werde afgenomen? Als echte Dordtschen moeten wij ook Doctoren erkennen. Waarom niet zwaarder examen voor hen, die neer dan anderen aanleg of lust tot de studie der wetenschappelijke godgeleerdheid bezitten, en aan dat examen een zekere graad — er zijn titels genoeg — verbonden? Dat zou nuttig werken. Waarom zullen wij er mede wachten?”
Prof. Lindeboom wilde deze idee van den doctorstitel direct aanmoedigen door een prijsvragen- fonds op te richten, waaruit de kosten van uitgaven der bekroonde werken bestreden en den schrijvers een honorarium gegeven kon worden. Zoo wenkte reeds dit ideaal in 1875, en het is te verklaren, dat in den loop der jaren de gedachte aan het promotierecht telkens de harten en hoofden heeft bezig gehouden van hen, die de School te Kampen een vooraanstaande plaats wenschten te zien innemen. Het ideaal scheen van jaar tot jaar nader te komen. Andere mannen met zwaardere titels dan prof. Lindeboom beklommen den katheder, en zelfs bracht men het zoover, dat de Generale Synode uitsprak, dat de naam voor de School niet meer officieel zou luiden „de Theologische School” maar „de Theologische Hoogeschool”.
In dien naam zat perspectief en het is te verstaan, dat alle voorstanders van het promotierecht den dag al zagen aanbreken, waarop de lang verwachte kroon op het hoofd der Theologische Hoogeschool zou worden gezet. Immers wat is een Theologische Hoogeschool, waar men niet kan doctoreeren? Hoogeschool niet alleen in den zin der wet, maar ook naar den aard van dezen nomenclatuur kan zij alleen zijn, wanneer zij recht heeft den doctorsbul uit te reiken en zoo niet, dan is het slechts een naam zonder inhoud, een propaganda zonder waarde. Maar goed, de Generale Synode heeft nu eenmaal dien naam geijkt, en gelijk onze Synode den naam van „professor” gaf aan hen, die aan onze Theologische School doceeren, zoo heeft de Generale Synode der Gereformeerde Kerken den naam „Theologische Hoogeschool” gegeven aan de opleidingsschool te Kampen. Een vriendelijkheid, die te waardeeren is. Wanneer echter de voorstanders van het promotie-recht daarin hebben gelezen een stap nader tot het ideaal, wanneer zij meenden en hoopten, dat nu toch eindelijk zal verwezenlijkt worden, waarop reeds zooveel jaren was gewacht, dan moet de ontnuchtering toch wel heel groot geweest zijn. De nog kort geleden gehouden Synode der Gereformeerde Kerken heeft aan al deze verwachtingen met groote meerderheid van stemmen den bodem ingeslagen. Alle voorstellen om aan de Theologische Hoogeschool te Kampen het promotierecht te verleenen zijn verworpen met een stemmencijfer, dat geen twijfel overlaat. Immers de principieele stemming ter zake velde dit oordeel met 30 tégen en 16 stemmen vóór het promotierecht.
Dat bij deze stemming het denkprinciep van Dr. Kuypers Encyclopaedie heeft geleid, laat voor ons geen twijfel over. Wie weet, wat Kuyper verstaat onder. „de Theologie als wetenschap”, wie niet vergeet, dat steeds door de mannen der Vrije Universiteit betoogd is, dat een Theologische School, zij moge dan School of Hoogeschool „heeten”, altijd zit in den seminaristischen of Roomschen hoek, kan zich over deze Synodale beslissing niet verwonderen. De Kerk heeft geen recht van spreken op het terrein der wetenschap. De Kerk handhave het mystieke leven, maar wetenschappelijk kan zij haar stem niet laten hooren, want de mystiek van het zieleleven heeft met de Theologie als wetenschap niets te maken.
Dat wij hier geen woord te veel zeggen kan blijken uit de motiveering der Generale Synode, als zij zegt: dat de Theologische Hoogeschool geen andere taak heeft dan de opleiding tot den dienst des Woords, tot welk doel zij is opgericht, dat de doctorale studiën, waaronder ook de promotie is begrepen hier buiten vallen, daar zij door de kerken tot dusver nimmer tot de opleiding tot den dienst des Woords zijn gerekend, en dat deze doctorale studiën en alles, wat daarmede samenhangt, de kerk stellen voor een verantwoordelijkheid, die zij niet mogen aanvaarden.
Wij herinneren ons jaren geleden, dat wij met prof. Bouwman, wiens nagedachtenis bij ons steeds dankbaar voortleeft, reisden van Kampen naar Zwolle. Het was in de dagen, toen wij als jong predikant te Kampen onze plaats hadden gevonden. De Generale Synode was in het zicht, en ik vroeg prof. Bouwman: „wel professor, hoe zal het gaan met het promotierecht”, „Wel” was zijn antwoord, „’t staat er goed voor; dat komt.” Ik antwoordde hem: „professor, ik wensch het voor U, maar ik moet het eerst nog zien. De lees de Heraut, en dan weet ik reeds te voren, wat het worden zal.” Ik behoef van dit woord na zooveel jaren geen woord terug te nemen. Het is jammer voor de Wachter mannen, dat zij hun hoop in rook zien vervliegen, maar er zijn veel ingrijpender dingen dan het promotierecht aan de orde geweest op de Generale Synode der Gereformeerde Kerken.
Het promotierecht raakt ten slotte een wetenschappelijke titel, maar wat het zieleleven der jeugd en der gemeente raakt is van veel grooter waarde en van veel dieper inhoud.
Daarover een volgende maal.

A. (Apeldoorn) S.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 oktober 1943

De Wekker | 4 Pagina's

1905 (2)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 oktober 1943

De Wekker | 4 Pagina's