Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Dortsche Synode. 13 Nov. 1618–28 Mei 1619 (3)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Dortsche Synode. 13 Nov. 1618–28 Mei 1619 (3)

de Voorbereiding.

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het woord van Ds. Rosaeus, de Geref. predikant van den Haag, gesproken bij zijn schorsing in het voorjaar van 1616 tot Johan van Oldenbarneveldt: „God, de Heere is met mij en zoovele duizenden vromen, als er nog in het land zijn” bleek waarheid te bevatten.
Al staat de zaak van ’s Heeren kerk er soms naar menschelijke berekening hachelijk voor, al schijnt het licht der waarheid, die naar de godzaligheid is uit te dooven in den opstekenden storm, van dwaling en menschelijke wijsheid, de God der Waarheid leeft en Hij behoudt zich de duizenden over, die als in Elia’s dagen den knie voor Baäl niet gebogen hebben.
Toen in den strijd tegen de remonstranten de Overheid zich al meer mengen ging en veelal de zijde der remonstranten koos, werd de positie der contra-remonstranten op vele plaatsen moeilijk. Overal zagen zij zich genoodzaakt „doleerende kerken” te stichten, waarin de „slijkgeuzen” trouw bleven aan de gereformeerde waarheid naar calvinistisch belijden.
De Classis Alkmaar splitste zich het eerst in een binnenclassis (der remonstranten) en in een buitenclassis (der contra-remonstranten). In Rotterdam werd de getrouwe predikant Geselius afgezet, in den Haag werd in zijn strijd tegen den remonstrantschen hofprediker Uytenbogaerd de eenige gereformeerde predikant Rosaeus geschorst.
Ook in het buitenland had deze strijd de aandacht getrokken. Zoowel uit Geneve als de Palz kwamen brieven en bood men aan theologen te zenden tot bijlegging der geschillen. Zelfs begon Koning Jacobus van Engeland bij monde van zijn ambassadeur Carleton er bij de Staten op aan te dringen, dat een Generale Synode zou gehouden worden.
Toch bleef de zaak der Gereformeerden er in ons land zeer moeilijk voorstaan, totdat er ongedacht een krachtige hulp verscheen.
Na zijn schorsing had Ds. Rosaeus van den Haag de Gereformeerde Doleerende Kerk gesticht, die te Rijswijk vergaderde. Niet minder dan 1200 gemeenteleden zonden nu een request in aan de Staten van Holland, waarin zij verzochten om het vrij gebruik van een kerkgebouw in den Haag. Toen hen dit werd geweigerd, koos op aandringen van den Frieschen Stadhouder Willem Lodewijk, Prins Maurits openlijk partij voor de Gereformeerden, Hij forceerde een beslissing inzake een kerkgebouw en op Zondagmorgen 23 Juli 1617 ging hij met zijn hofhouding openlijk bij Ds: Rosaeus ter kerk. Hierdoor spitste zich de strijd vooral in de Staten zeer toe.
Speelde van Oldenbarneveldt zijn laatste troeven nu uit in het doordrijven van de Scherpe Resolutie (Aug. 1617), de Staten Generaal, hoewel tegen den zin van de invloedrijke Staten van Holland, beducht voor de consequenties van dit alles namen 29 Sept. 1617 het besluit tot het uitschrijven van een Generale Synode.
Maurits tastte nu ook op politiek gebied door, dankte in vele steden de waardgelders af en zelfs werden 29 Aug. 1618 o.m. Johan van Oldenbarneveldt en Hugo de Groot gevangen genomen.
Door dit openlijk partij kiezen was het ook tot een breuk gekomen tusschen Prins Maurits en den hofprediker Uytenbogaerd. De Leeuwarder predikant Johannes Bogerman, persoonlijk vriend van Graaf Willem Lodewijk werd nu aan de kerk van den Haag geleend om op te treden als geestelijk adviseur van den Prins.
De toebereidingen voor de Synode, werden nu door de Staten krachtig ter hand genomen. Verschillende voorbereidende maatregelen moesten worden genomen. Zoo was daar de vraag waar deze Synode het veiligst en het rustigst kon samenkomen. Als vergaderplaatsen worden genoemd Dordt, Utrecht en den Haag. Tenslotte werd Dordrecht gekozen. Het was de oudste der Hollandsche steden, het had een contra-remonstrantsche bevolking met calvinistische predikanten en lag in die dagen op een eiland, dus bijzonder veilig.
Ook stelden de Staten voor alleen Gods Woord tot richtsnoer voor de te nemen besluiten te stellen en tevens gezien het belang van deze zaak en de beroering die er over in het buitenland reeds was gewekt om uit Engeland, Frankrijk, de Palz, Hessen, Zwitserland, Oost-Friesland en Bremen de Gereformeerde kerken te verzoeken 3 of 4 theologen te zenden tot assistentie der Synode.
Vooral door dit laatste besluit werd het belang van de Synode niet weinig gediend. Hierdoor werd de Synode van internationale beteekenis waar vrijwel geheel de Gereformeerde kerk uit de onderscheidene landen hier in haar breedste vergadering die ooit gehouden is samenkwam.
Terecht kon hierover worden gezegd: „Nimmer daagde hier te lande schittterender vergadering van kerken en personen. In zekeren zin had men in Dordt een Gereformeerd oecumenisch concilie, daar immers uit vele landen van Europa vele uitnemende Godgeleerden deze Synode hebben bijgewoond en een bijzonderen luister aan haar hebben bijgezet. Ze droeg een gansch buitengewoon karakter; in de leer werden decisies genomen, welke den Gereformeerde kerken van alle landen aangingen, weshalve den buitenlandsche afgevaardigden niet alleen een adviseerende, maar „in doctrinalibus”, in de leer, een keurstem werd verleend en menig besluit op hun aandringen werd gewijzigd of verzacht.”
Inderdaad is deze synode van Dordt, waarvan de opening eerst op 1 Mei 1618 was, vastgesteld, welke datum echter tot 1 November verschoven moest worden, een der meest belangrijkste feiten uit de geschiedenis der Geref. Kerken. Onder den zegen Gods is zij grondleggend geworden voor heel de verdere ontwikkelingsgang der kerk in ons land. daar haar arbeid ging om de handhaving van de leer der vrije en souvereine genade Gods.

D. (Deventer) de B.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 december 1943

De Wekker | 4 Pagina's

De Dortsche Synode. 13 Nov. 1618–28 Mei 1619 (3)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 10 december 1943

De Wekker | 4 Pagina's