Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het gezin in de branding, door Dr. K. Sietsma, uitgave van Lectuurfonds „het Christlijk Boek” te Rotterdam. Jeruzalemstraat 1—3. Prijs f 1.—.

Gezin en maatschappij. Deze twee zijn met elkander onlosmakelijk verbonden. Elke maatschappij heeft geen toekomst, waar het gezinsleven demoraliseert. Meer dan ooit leven wij thans in zeer ernstige tijden, omdat zij dreigen los te woelen de zedelijke en geestelijke grondslagen van ons leven. Het gezin wordt alom bedreigd, dat terecht genoemd wordt door den schrijver dezer brochure, „de grondleggende levenskring”.
De gevaren in den oorlog waren groot, en vele menschenlevens zijn te betreuren. Maar de gevaren van de na-oorlogsweeën zijn grooter, want hierbij gaat het om de fundamenten van ons volksleven!
Dat heeft deze al te vroeg gestorven schrijver begrepen en hij heeft zijn vaardige pen gebruikt om ons volk op te roepen de geestelijke goederen te bewaren, die bovenal in het gezin gegrond zijn.
Loswoeling van het gezin is loswoeling van alle lagen van ons volksleven, en leidt onvermijdelijk tot den ondergang.
Het was vooral het Hitlerregime, dat het gezin tot op zijn wortels bedreigden door het kind aan het gezin te ontrukken en dat kind te organiseeren en te disciplineeren voor en in „de gemeenschap”.
Maar al zou deze satans tactiek zijn uitgeroeid, zoo meene men niet, dat daarmee ook de gevaren verdwenen zijn. Er zijn nog andere machten, die grijpen naar de heiligheid van het huwelijk en de geboorte van het kind.
Wanneer het kind staatsproduct dreigt te worden, en zijn geboorte een speling van den wellust wordt, gapen hier afgronden, waarin onherroepelijk de toekomst van een volk te pletter slaat.
Er moet één wapenspreuk klinken van den Dollard tot de Schelde: „van het gezin zult gij afblijven”. Zoo niet, dan ben ik het met- den schrijver van harte eens, dan gaan land en volk onder.
Een ernstige en lezenswaardige brochure, die ik gaarne zie in de hand van alle paedagogen.


In de lijn der Afscheiding, door Dr. G. M. den Hartogh, Hoogleeraar aan de Hoogeschool te Kampen. Uitgave van J. H. Kok te Kampen.

Ik heb meermalen een tendenz geschrift gelezen, maar zelden zulk een geschrift in zoo gemoedelijke toon als dit.
Juist de toon verraadt dezen schrijver. Indien ik ooit aan het spreekwoord werd herinnerd: „het is de toon, die de muziek maakt”, dan voorzeker hier.
Zoowel de Christelijke Gereformeerde Kerk als de bezwaarde kerken worden hier op zeer gemoedelijke wijze in den hoek gedrongen. Beide deze kerkformaties hebben nog nooit de beginselen en de vaders der Afscheiding begrepen.
In de lijn der. Afscheiding wandelde bijv....... Dr. Kuyper, maar niet de tegenwoordige Christelijke Gereformeerde Kerk. Ge moet vooral den nadruk leggen op dat „tegenwoordige”, want de „oude” Christelijke Gereformeerde Kerk was het met Dr. Kuyper toch zoo roerend eens. Die wandelde immers in de lijn der Afscheiding. Ja, de schrijver weet ook wel, dat er bij „sommigen” — ik heb hier in stilte aan den schrijver gevraagd: hoe velen waren dat er wel — uit de oude Chr. Ger. Kerk beduchtheid bestond, dat door den eigen aard van de geeerdheid en de wetenschap van een man als Dr. A, Kuyper op bepaalde punten aan het eenvoudige geloof, aan Schrift en belijdenis gebonden, afbreuk zou worden gedaan; blz. 6. Maar, zegt de Schrijver: „Dr. Kuyper zelf liet wel andere klanken hooren. En dan krijgen wij enkele citaten uit meditaties, waarin Dr. Kuyper zoo zielverkwikkend heeft geschreven. Maar wat heeft dat nu met de lijn der Afscheiding te maken? Wie heeft ooit ontkend, dat Dr. Kuyper roerend kon schrijven over zielsaangelegenheden en zijn meditaties zijn in den regel van bewogen schoonheid voor wie kan lezen.
Maar nog eens, wat heeft dit alles met de lijn der Afscheiding te maken, en met een dogmatisch verschil, als welke twee kerken van elkander scheidt?
Het kernpunt van deze brochure ligt wel in de cursief gedrukte woorden te vinden op blz. 14 waar staat: „Hoe worden degenen, die zich thans laten drijven door de leiders der bezwaarden op verre afstand gebracht van den weg der oude Afgescheidenen. En hoe groot is de schuld, van wie thans scheuren met die kerken, die in de lijn der gezamenlijke kerken der Afscheiding zijn gebleven dooide met „1837” overeenstemmende verklaring van 1905 te handhaven!”
Ik zou dezen schrijver toch willen zeggen, dat hij eens begon wat studie te maken van brochures als van Ds. Littooij: „Het genadeverbond en de Kerk”, uitgegeven in 1880; van of die andere brochure van Ds. Littooy, geschreven tegen Dr. Kuyper, en getiteld : „onze gescheiden broeders hadden ook moeten blijven”, uitgegeven in 1885, van de Brochure van prof. Lindeboom: „Bewaar het pad U toebetrouwd”, uitgegeven in 1896, van werken als Dr. Ten Hoor: „Afscheiding en doleantie” en vooral, wat deze laatste in de Vrije Kerk heeft geschreven over het filosofisch encyclopaedisch standpunt van Dr. Kuyper en ik vermoed, dat hij beter zou weten wat zoo ongeveer in de lijn der Afscheiding ligt dan wat hij nu in dit tendenz geschriftje van 36 bladzijdjes den lezer heeft willen inprenten.
Ik zal maar niet dieper ingaan op het geheel onjuiste argument van 1837. Zoodra iemand mij kan aantoonen met de stukken, dat de kerkrechterlijke en de dogmatische beginselen van 1837 zoover uit elkander liggen, als hier de schrijver ons wil laten gelooven, zal ik hiervan dankbaar nota nemen. Maar voorals nog meen ik niet, dat de Schrijver als Historicus objectief tegenover de feiten gaat staan, als hij 1837 aan 1905 wil koppelen.
Zijn critiek, die hij uitbrengt op de vrij gemaakte kerken, laat ik natuurlijk, voor hetgeen die is. Er is. zelfs veel in, dat ook mij tot „voorzichtigheid” maant. Maar hij moet niet de allures willen aannemen, alsof de leer van 1905 in de lijn der Afscheiding is, want daarvoor ontbreekt in dit geschrift elk bewijs.
Met een gemoedelijk woord en met een ernstige toon over „zelf onderzoek” is men hier niet klaar. Ik ken heel wat predikanten in de Hei-vormde Kerk, die ik als persoon en als prediker hoog acht. Denk eens aan de prachtige meditaties van bijv. de alom bekende en geliefde Ds. Knap. Maar zeggen zulke meditaties en zulke schriftoverdenkingen iets voor de lijn der Afscheiding.
De citaten, die deze Schrijver aanhaalt, zijn wat te doorzichtig! De Schrijver noemt en roemt vooral de gemeenschap der 800 Gereformeerde Kerken en zegt er van, dat zij de wacht hebben betrokken met name tegen de aankweeking van wat de oude Ds. van Andel noemde „vleeschelijke gerustheid en geesteloosheid des harten”.
Nu, als dat waar is zullen wij er spoedig iets van hooren en ook van merken, en dan zal allereerst stuk breken ...... de leer der veronderstelde wedergeboorte. Ik zou den Schrijver ook nog kunnen zeggen, dat het boekje van H. Huisman: „eenige grondwaarheden” ook nog bestaat, en dan moet hij eens lezen blz, 290 en 291 en daarna nog eens rustig indenken, wat meer in de lijn der Afscheiding ligt, zij, die altijd gezegd hebben met zulk een leer zich niet te kunnen en te mogen vereenigen, of zij, die zich al te gemakkelijk hebben aangepast.
Misschien komen wij dan „in de lijn der Afscheiding” nog eens bij elkander. Het ware te wenschen.

A. (Apeldoorn) S.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 november 1945

De Wekker | 4 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 23 november 1945

De Wekker | 4 Pagina's