Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De strijd. (10)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De strijd. (10)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

1905!
Dit jaartal moet telkens herhaald, omdat de vrijgemaakte kerken naar dit jaar steeds terugkeeren om haar positie wat nader te verklaren. Reeds bespraken wij, hoezeer 1905 een tegenvaller is geweest voor allen, die het ernstig, heel ernstig, nemen met de Gereformeerde verbondsleer.
Ik ben zeer blijde, dat wij 1905 in wat gemakkelijker sfeer kunnen bespreken, dan voorheen. Als de Christelijke Gereformeerde Kerk voorheen haar standpunt wilde handhaven en haar op en aanmerkingen had op 1905, dan waren dit alleen maar stemmen van dwarsdrijvers en malcontenten.
Heden echter worden de vrijgemaakte kerken met geen ander brandmerk den volke voorgesteld. De bezwaarden zijn in sommiger oogen niet anders dan een troep onruststokers, die beter hun mond konden houden en zich moesten onderwerpen aan de uitspraken eener wettige Generale Synode.
Wij, Christelijke Gereformeerden, kennen deze taal, en wij kunnen ons er in verblijden, als wij er aan mogen denken, dat deze blaam thans onze eere wordt.
Het is wel heel laat, en het heeft wel heel lang geduurd, maar ook hier is duidelijk geworden, dat de waarheid ten slotte weer boven komt, ook al kan men haar lange jaren ten onder houden. Echter, al zijn wij thans één met de bezwaarde Kerken in smaad, er is altijd nog verschil over dat belangrijke synode jaar 1905.
Het lijkt mij buitengewoon van beteekenis, dat deze dingen thans aan de orde zijn, omdat ongezocht gelegenheid wordt gegeven het opkomend geslacht inzage te schenken in de kwesties, die zoo zeer de kerken van Nederland hebben beroerd en nog beroeren. Ons opkomend geslacht heeft er recht op te weten, hoe de zaken zich verhouden en om op te passen en niet in slaap gewiegd te worden met het versje: wij hooren bij elkaar — er zijn geen verschillen. —
Er zijn wel ter dege verschillen, die de Christelijke Gereformeerde Kerk voor God en Zijn Waarheid recht gaven haar positie te stellen. Mij dunkt, dat zal tegenwoordig meer dan ooit voor ieder duidelijk kunnen worden, die ernstig belangstelt in den gang van het Gereformeerd kerkelijk leven. Wij hooren thans klanken, die ons bevestigen in onze overtuiging, dat de Christelijke Gereformeerde kerk niet uit betweterij of scheurmakerij, haar plaats nu al meer dan vijftig jaren tegenover de Gereformeerde kerken heeft moeten innemen. Een kerkgroep heeft zich losgemaakt, die in vele dingen de dogmatische positie der Christelijke Gereformeerde Kerk benadert.
Toch lijkt mij 1905 — ik zal nog niet zeggen een struikelblok — maar wel een vraagteeken. Wij blijken nog niet gelijk te denken, ook al hebben beide deze kerken groepen hun aanmerkingen en opmerkingen over 1905.
Nu is dat geen wonder. Wij moeten de dingen ook kunnen bezien in de werkelijkheid. De uitgetreden kerken, die zich als vrijgemaakte kerken willen aandienen, hebben jaar en dag onder de bepalingen van 1905 geleefd. Dat niet alleen. Er is meer. Zij hebben deze besluiten telkens gelanceerd tegenover de positie der Christelijke Gereformeerde Kerk, en zij hebben in deze besluiten gelezen en gevonden niet iets, dat tegen de leer der Gereformeerde belijdenis inging.
Jaar en dag hebben deze zelfde kerken zich sterk gemaakt met leeruitspraken van 1905, en zij hebben ons gezegd, dat deze uitspraken nimmer bedoeld hebben een vierde belijdenisschrift, maar alleen waren een nadere verklaring, van wat Gods Woord en de drie formulieren van eenigheid ons leeren. Nu is natuurlijk alom bekend geworden, dat de bezwaarde kerken aannemen, dat in 1942/43 de Generale Synode een groote stap verder is gegaan en bindend hebben verklaard, wat voorheen een fopspeen en een zoethouder was.
Wij voor ons kunnen het word „compromis”, dat de vrijgemaakte kerken voor de leeruitspraken van 1905 bezigen, niet anders zien. Zoowel de A. als de B. richting, zoowel Ds. Bos als Kuyper van Makkum, zoowel De Wachter als de Heraut, zoowel de een als de andere nuances hadden nu het vredespact, dat allen zoo wat moest bevredigen en allen geruststellen in zake eenzijdigheden, die de leer der Gereformeerde Waarheid zouden kunnen schaden.
Zoo ongeveer hebben de bezwaarde Kerken steeds 1905 getaxeerd. Of dit juist is kan sterk worden betwijfeld en veeleer wordt de indruk gegeven, dat hier een soort reddingsplank is voor eigen zelfstandige kerkreformatie. Er is toch geen woord aan de Leeruitspraken van 1905 door de Generale Synode der Gereformeerde Kerken toegevoegd.
Wij laten natuurlijk buiten beschouwing, wat op conferenties en in geschriften is verhandeld. Het gaat er ons alleen om, of er Synodale, uitspraken zijn, die tegen 1905 ingaan. En dan kunnen wij niet anders zien, dan, dat 1905 en 1942 zakelijk in niets verschillen, en dat deze beide Synodale uitspraken bindende autoriteit hebben.
Maar waarom langer over dit verschilpunt gedacht en gepiekerd?
Dat is een kwestie, die voor de Christelijke Gereformeerde Kerk aan den zijkant ligt, ook al kunnen wij verstaan, dat de bezwaarde Kerken zich hier sterk maken en liefst vasthouden, dat de Synode der Gereformeerde Kerken de leeruitspraken van 1905 historisch misduid en vervalscht hebben in het jaar 1942—1943.
Wat voor ons van veel grooter beteekenis is, ligt in de uitspraken van 1905 zelf.
Nu geeft dit eenige verwachting, dat deze vrij gemaakte kerken na haar critiek op 1905 deze zelfde leeruitspraken niet meer voor haar rekening zouden willen nemen.
Wel wordt gezegd, dat de mogelijkheid groot is om terug te keeren tot de Gereformeerde Kerken, als deze in haar Synodale vergadering zich herzien en — ik zeg niet 1905 herroepen — maar haar bindende houding laten varen uit den jare 1942/43. Is dit juist, dan ligt er tusschen ons en de vrijgemaakte kerken een klove, die moeilijk te overbruggen zal zijn, en die deze kerken weer terugdringt in een hoek, waar de Gereformeerde Gezindheid niet wenscht te staan.
Het is toch van groote bekendheid geworden, dat niet alleen de Christelijke Gereformeerde Kerk, maar heel de Gereformeerde Gezindheid zich niet achter 1905 wil plaatsen. Wanneer deze positie toch gehandhaafd zou worden, blijft er plaatsruimte voor een leer, die door de vrijgemaakte kerken thans als geheel onschriftuurlijk en onconfessioneel wordt afgewezen, en zal men nimmer de Gereformeerde Gezindheid in Nederland achter zich krijgen, noch ook een mogelijkheid zich zien geopend, om tot eenheid te komen in het thans alom gesplinterd gereformeerd kerkelijk leven in ons vaderland.
Van daar dat 1905 van zoo groote beteekenis is geworden, en wij ons veeleer en veelmeer te bezinnen hebben, over wat jaren geleden als uitspraak der Gereformeerde Kerken is vastgelegd, dan wat thans deze uitspraak nog even heeft beklemtoond.
Prof. Greijdanus heeft in zijn brochure aangetoond, dat de leeruitspraken van 1905 rammelen van tegenstrijdigheden, en heeft daarmede aan deze uitspraken de kracht ontnomen. Meer nog.
Hij heeft daarmede niet onduidelijk laten uitkomen, dat de Kerken van Gereformeerd belijden nooit onder deze uitspraken mogen leven, en evenmin er onder mogen terugkeeren. Zoo ja, dan zouden deze Kerken èn zich zelf veroordeeld hebben èn den last hebben te dragen, dat de Christelijke Gereformeerde Kerk om der waarheid wil nimmer een enkele stap van toenadering zou kunnen doen.

Om der waarheid wil, ja daar ging het om in 1905, en daar gaat het nog om in 1946.

Wat was dat voor waarheid?

A.(Apeldoorn)

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 15 februari 1946

De Wekker | 4 Pagina's

De strijd. (10)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 15 februari 1946

De Wekker | 4 Pagina's