Een oordeel over 1892

Het jaar 1892 is voor de Christelijke Gereformeerde Kerk steeds van principieele beteekenis geweest, en het stemt tot dank en blijdschap, dat langzamerhand in de Gereformeerde Kerken naar art. 31 D.K.O. niet alleen een milderen geest, maar ook een waardeerend element opklimt. Wij zijn op dit punt niet verwend, en wij zijn jaar en dag als scheurmakers gebrandmerkt.
Ds. Bremmer heeft in de Chr. Geref. Kerk te Zwolle een toespraak gehouden en natuurlijk kon hij, maar ook wilde hij niet het jaar 1892 passeeren. Vóór eenige maanden hebben wij laten lezen, hoe Ds. Vonk over 1892 dacht (Wekker 29 Maart). Het lijkt mij van beteekenis om ook het oordeel van Ds. Bremmer te hooren.
Ja er zijn heel wat misstanden, en misverstanden, die nog opgeruimd moeten worden. Ik krijg zoo nu en dan een schrijven van een welmeenenden broeder of zuster, die mij zeer ernstig waarschuwt tegen een vereeniging. Broeders en zusters, laat ik U allen de verzekering geven, dat de Acte van Afscheiding nog altijd het document is in de Christelijke Gereformeerde Kerk, en dat wij niet kunnen en mogen en willen denken aan een vereeniging, waarbij eenheid van belijdenis dogmatisch en practisch uitgesloten zou zijn. Maar juist daarom mogen wij niet aanstonds den rug laten zien aan hen, die heel ernstig naar ons vragen.
Wanneer morgen aan den dag de Gereformeerde Gemeenten even ernstig naar ons omzien, als thans de Greformeerde Kerken naar art. 31 D.K.O., dan zou het onverantwoordelijk voor God en Zijn Woord zijn om niet even ernstig naar haar te vragen. Maar van die zijde merkt men tot hiertoe heel — heel weinig. Eerder het tegendeel. Ook hier echter is hopelijk een wijziging op komst, en een herziening van haar leeruitspraken aanstaande.
Hoe dit zij — de Gereformeerde Kerken naar art. 31 D.K.O. hebben de leeruitspraken der Gereformeerde Kerken losgelaten en hierdoor een weg gebaand, waarvan wij niet mogen zeggen noch denken, dit is geen weg, maar een valstrik.
Genoeg — ik geef U nu het oordeel van Ds. Bremmer over 1892. Het luidt:
„Maar evengoed als ik geloof, dat Lindeboom, en Bos het eerlijk gemeend hebben met de Vereeniging en dat zij daardoor de gereformeerde gezindheid en de gereformeerde confessie hebben willen dienen, evengoed geloof ik nu ook dat Wisse en van Lingen en die anderen het eerlijk gemeend hebben, toen zij verklaarden om der consciëntie wil niet mee te kunnen gaan. Dat het geen lust was tot scheurmaking of de begeerte een eigen knus kerkje te stichten, die hen dreef om afzonderlijk de kerk te blijven vergaderen. Ik geloof nu ook, dat het ook hun te doen was om het beginsel der scheiding, om de trouw aan de confessie, om het bewaren van het pand hun toevertrouwd. En ook hun strijd zie ik achteraf als door de historie gerechtvaardigd
Zeker, ook hun strijd en die van de huidige Christelijke Geref. Kerk is niet volmaakt geweest evenmin als van de mannen, die meegingen met de Vereeniging. Zij hebben zich wel eens te veel in een hoek laten dringen en wel eens te weinig het contact met ons onderhouden, ze hebben het vaak wel wat knus gevonden in hun eigen kerk, denk ik zoo. Maar ze hebben dan toch binnen de gereformeerde gezindheid onverzwakt hun protest laten hooren tegen de versubjectivering van het sacrament en van de verzegeling van 's HEEREN beloften. Ze hebben onverzwakt die welhaast vergeten lijn van de bijbelsche verbondsleer gehandhaafd en in de dagen toen wij in slaap schenen te vallen, hebben zij de wacht gehouden. En juist in de dagen toen in 1942 het juk van de Kuperiaansche verbonds- en sacramentsleer onze schouders ging drukken, was het ons een vertroosting in onze gravamina erop te kunnen wijzen, dat men door zoo te doen, de weg tot vereeniging met hen voorgoed had opgebroken.
En daarom, ik wil hier geen afsluitend oordeel over 1892 vellen. Ik wil alleen dit zeggen: als wij, die met de Vereeniging meegingen en gij, die om der consciëntie wil niet mee kon gaan, het waarlijk ernstig meent met de onderteekening van de belijdenis en met het beginsel der Scheiding en indien wij samen eerlijk instemmen met de Acte van Afscheiding en Wederkeer, dan zullen wij 1892 laten voor wat het is en eerbiedig elkanders verleden, in het heden elkander vinden gaan als zonen van hetzelfde huis.
Het is dezelfde oude Christelijke Gereformeerde Kerk, waarop wij onze geestelijke afkomst terugleiden. Wij willen samen staan in continue kerkgemeenschap met mannen als de Cock en Beuker, van Andel en Lindeboom. We hebben wel een andere weg gekozen sinds 1892 en zijn ieder een eigen pad gegaan, het pad dat ieder zag als het pad van Gods geboden. Maar nu in dit historisch tijdsgewricht onze paden elkander kruisen en God zelf de struikelblokken, die er lagen, heeft weggenomen in zijn gunst, nu zullen wij de handen in elkander hebben te leggen, om samen het pad te gaan van Gods Woord en de gereformeerde confessie.
Dan zullen wij ook tot overeenstemming kunnen komen inzake 1905. 1905 deugde niet; daar zijn wij het allen over eens. In dat diensthuis kunnen en mogen wij niet meer terug.”

A. (Apeldoorn) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen