Iets over meerdere vergaderingen

Wij hebben gezien, dat Christus de Opperste Herder der kerk is, en dat Hem alleen alle macht in en over Zijn kerk toekomt, maar tevens, dat Hij deze macht uitoefent door middel van menschen, die Hij als Zijn ambtsdragers aan Zijn kerk geeft. Deze ambtsdragers hebben als dienaren van Christus geen heerschende doch slechts een dienende macht. Deze is echter veelvormig. Zij bestaat „in het prediken van het Evangelie, Mt. 10 7, Mk. 3:14, 16:15, Luk. 9:2, enz., in het bedienen der sacramenten, Mt. 28:19, Mk.16:15, Luk. 22:19, 1Cor. 11:24-26, in het doen van allerlei wonderen, Mt. 10:1,8, Mk. 3:15, 16:18, Luk. 9:1, 10:9,19, enz., in het houden of vergeven der zonden, Mt.16:19, 18:18, Joh. 20:23, in het weiden der kudde, Joh. 21:15-17, Hd. 20:28, in het oefenen van tucht, Mt. 18:17, 1 Cor. 5:4, in het dienen der tafelen, lid. 6:2 , in het recht om te leven van het Evangelie, Mt. 10:10, 9:4v, 2 Thess. 3:9, 1 Tim, 5:18" ¹).
Afgedacht van de macht, die Christus verbond aan de z.g.n. buitengewone ambten, die alleen in den eersten tijd der Christelijke kerk bestaan hebben, nl. het ambt van apostel, evangelist en profeet, kunnen wij de genoemde onderscheidingen in machts- of ambtsbevoegdheid terugbrengen tot de in gereformeerde kringen algemeen erkende ambten van dienaar des Woords, ouderling en diaken ²). In verband hiermede kunnen wij de macht der kerk onderscheiden in de potestas docendi, d.i. de macht om te leeren, de potestas gubernans, d.i. de macht om te regeeren, en de potestas of ministerium misericordiae, d.i. de macht om barmhartigheid te oefenen (dienst der barmhartigheid).
Elke plaatselijke kerk heeft deze drieërlei macht, uit te oefenen door de van God ingestelde bijzondere ambten.
Zij heeft de potestas docendi of dogmatica, de macht om te leeren.
Hieronder hebben wij te verstaan de macht om Woord en Sacramenten te bedienen, de jeugd te onderwijzen, de zuivere waarheid in belijdenissen uit te spreken en om haar tegen alle bestrijders te verdedigen. En ook ligt hierin opgesloten, dat zij heeft „te zorgen voor de opleiding van hare aanstaande dienaren, of op die opleiding nauwkeurig toe te zien, hare dienaren te roepen, te ondezoeken, te zenden, te bevestigen, te onderhouden, door hun dienst het woord Gods te doen prediken beide aan geloovigen en ongeloovigen, en alzoo de kerke Gods te bevestigen, uit te breiden en voort te planten onder het menschelijk geslacht” ³).
Zij heeft de potestas gubernationis of de macht om te regeeren. Hieronder hebben we te verstaan de macht om de gemeente te regeeren met den herdersstaf van het Woord en om regelen te geven voor het kerkelijk leven, opdat er in alles goede orde zij in de gemeente. Tot deze postestas gubernationis moet ook gerekend worden de potestas disciplinae of jurisdictionis, of de macht om tucht te oefenen.
Zij heeft ten slotte ook de potestas of het ministerium miserecordiae, m.a.w. den dienst der barmhartigheid.
Hieronder hebben we te verstaan de taak der kerk om voor armen en kranken, in één woord, voor de ellendigen te zorgen. In den regel wordt deze laatste dienst niet tot de macht der kerk gerekend. Wel kent men meestal een onderscheiding in drieën, nl. de macht om te leeren, de macht om te regeeren en de macht om tucht te oefenen. Maar men vergeet dan, dat de derde een onderdeel is van de tweede. Beter is dus om de macht om tucht te oefenen te voegen onder de macht om te regeeren. Dat men den dienst der barmhartigheid nimmer noemde als over de macht van de kerk werd gesproken, teekent het verval, waarin het diakonaat in den loop der eeuwen was gekomen. In de Roomsche kerk was het geheel teloor gegaan. Wel was er en is er bij de Roomsche kerk sprake van barmhartigheid, maar veelal uit het werkheiligheidsmotief. Het ambt van diaken diende als zoodanig niet om de armen te verzorgen. Rome deed dit ambt geheel van karakter veranderen. „Het wezenlijke in het ambt van diaken, zeggen de Roomsche dogmatici en liturgen, is niet de verzorging der armen en de besturing der goederen, maar hunne werkzaamheid in den eeredienst, en vooral de dienst bij het offer der eucharistie en de uitdeeling der H. Communie. Het bedienen van het altaar, het doopen en het prediken noemt het Pontificale Romanum (waarin de werkzaamheden van den bisschop worden uitgewerkt) als hun werk. Om die reden moeten de diaken, als behorende tot de hogere geestelijkheid door den bisschop geordend worden, en is het coelibaat voor hen noodig. Bij de ordening wordt tot hen gezegd: „Ontvang den H. Geest,” en worden zij in den priesterstand gezet” ⁴).
De Reformatie van de 16e eeuw heeft het diakenambt weer in eere hersteld. Toch is het nog niet tot volle ontplooing gekomen. Het ideaal is nog lang niet bereikt ⁵).
Zoo heeft dus de kerk drieërlei macht, En naar goed gereformeerd kerkrecht belijden wij, dat elke plaatselijke kerk ten volle deze macht bezit. Niemand mag haar deze macht ontroven en zij zelf mag haar niet prijsgeven. Dit beginsel hebben wij onwrikbaar vast te houden.
Een volgend maal zullen wij D.V. zien welke macht de meerdere vergaderingen hebben.

Zw. (Zwolle) 

¹) Dr. H. Bavinck, Geref. Dogmatiek, 3e dr., IV, 451.
²) Over het ambt der geloovigen spreken wij thans niet. Zie hierover bijv. Dr. H. Bouwman, Geref. Kerkrecht, I. 330 v.
³) Bavinck, a.w. IV, 458
⁴) Dr. H. Bouwman, Het ambt der dinkenen, Kampen, 1907, 32.
⁵) Idem, 57. Bavinck geeft in a.w. IV, 469 uitvoerig de richting aan, waarin z.i. het diakenambt zich dient te ontwikkelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen