Toelichting op de kerkorde

Artikel 4 bepaalt bij de verkiezing tenslotte ook wie gekozen mogen worden, want het zegt, dat de verkiezing moet plaats vinden met onderhouding van de kerkelijke ordonnantie, dat niemand mag beroepen worden, die niet vooraf aan de Theologische School een praeparatoir of voorbereidend examen heeft afgelegd, of volgens art. 8 K.O. beroepbaar is gesteld.
Wij willen hier niet in den breede de geschiedenis van de kerkelijke examens behandelen. De voornaamste zaken mogen hier even genoemd worden.
Bij den aanvang van het georganiseerde kerkelijke leven waren de gemeenten vrij om te beroepen wie zij wilden. Om beroepen te kunnen worden behoefte men niet eerst een examen af te leggen. Maar deze vrijheid om te beroepen wie men wilde duurde toch niet zoo lang. Al spoedig zagen de kerken het heillooze van zulk een vrijheid in, waardoor immers allerlei onbekwame personen tot den kansel werden toegelaten. Roomsche geestelijken, die met het getij de bakens gingen verzetten, handwerkslieden, die een gemakkelijk leven of een betere broodwinning zochten, enz., enz., konden, indien het hun gelukte door een innemend optreden of gladde tong ingang bij de gemeenten te vinden, zonder vooraf een of ander examen te hebben afgelegd, beroepen worden. Wel moest dan na aanneming van het beroep een peremptoir of beslissend examen worden afgelegd, maar dat, was voor de meesten niet zulk een groote hinderpaal. Reeds in 1578 bepaalde de synode van Dordrecht in artikel 1: Men sal overal toesien, dat bequame persoonen tot den dienst des Godlycken woords beroepen worden, ende daerom sal men tot den selven dienst niemand benoemen, dan die men genoegsaem beproeft heeft, dat se reyn zyn in de Leere, ende oprecht van leven, met gaven, om anderen te leeren, verciert, ende een goet getuyghenis binnen ende buyten der Gemeynten hebben. Latere synoden hebben deze zaak verder geregeld. Werd aanvankelijk het praeparatoir of voorbereidend examen, waardoor iemand beroepbaar werd gesteld, afgenomen hetzij door de kerken hetzij door de universiteiten, later trokken de kerken dit examen, vooral met het ook op de opkomende ketterijen aan de universiteiten, aan zich, zoodat zij zoowel het voorbereidende als het beslissende (peremptoire) examen afnamen. Alleen in Groningen behield de universiteit het recht om het praeparatoir examen af te nemen.
Toen in ons land de Kerken der Scheiding een Theologische School te Kampen hadden gesticht (1854), werd aan deze School het recht verleend het praeparatoir of voorbereidend examen af te nemen. Dit is zoo gebleven in de Chr. Geref. Kerken. Een voorstel van een der particuliere synoden om aan de classen de beroepbaar stelling in handen te geven werd door de synode van 1937 verworpen. Het Curatorium der Theol. School, daartoe door de Kerken gedeputeerd, stelt na afgelegd examen beroepbaar.
In de nieuwe uitgave van de Kerkorde is nu vastgelegd, dat niemand door een kerk beroepen mag worden dan die dit examen aan de Theol, School heeft afgelegd, of die volgens art, 8 van de Kerkorde beroepbaar is verklaard. De Kerken hebben immers van meetaf de mogelijkheid opengelaten, dat ook personen zonder wetenschappelijke schoolopleiding, maar dan toegerust met singuliere gaven, toegelaten kunnen worden tot het predikambt.
Bij de behandeling van artikel 8 komen wij vanzelf op deze zaak terug.
Voor predikanten of beroepbaar gestelde candidaten uit een andere kerkgemeenschap, hetzij uit binnen- of buitenland, die toegelaten wenschen te worden tot het predikambt in de Christelijke Gereformeerde Kerken, heeft de synode van 1947 een aparte regeling gemaakt. De verschillende hiervoor bestaande bepalingen heeft zij, eenigszins gewijzigd en aangevuld, neergelegd in het volgende besluit:

a. Hij wende zich tot den Kerkeraad der Chr. Geref. gemeente, waaronder zijn woonplaats ressorteert.
b. De Kerkeraad presenteert hem aan de Classis.
c. Hij moet goede getuigenissen aangaande belijdenis en levenswandel overleggen, indien mogelijk uit eigen kerkgemeenschap.
d. De Classis stelt daarna een nauwkeurig onderzoek in naar de beweegredenen voor zijn verzoek, alsmede naar roeping en genadestaat.
e. De Classis doet onderzoek naar zijn verhouding tot eventueel door de Chr. Geref. Kerken betwiste leerstellingen van die kerkgemeenschap.
i. Wanneer de Classis omtrent bovenstaande gunstig oordeelt, zal zij met bijstand van de Deputaten naar Art. 49 KO een colloquium doctum houden, wanneer het geldt predikanten, die afgestudeerd zijn aan een Theologische School of Universiteit. Candidaten zullen met overlegging van hun diploma’s praeparatoir geëxamineerd worden.
g. Daarna zal de Classis, bij gunstigen uitslag, hem beroepbaar stellen in de Christelijke Gereformeerde Kerken.
h. In de vergadering der Classis zal hij de verklaring onderteekenen, die voor de Dienaren des Woords in 1619 is opgesteld.

Deze bepalingen spreken voor zich zelf. Zij behoeven geen nadere toelichting. Het is duidelijk, dat de Kerken waarborgen willen scheppen, dat geen onwaardige en onbekwame personen toegelaten worden tot den predikdienst.
Ook omtrent predikanten uit andere kerkgemeenschappen, die geen wetenschappelijke opleiding hebben genoten, heeft de synode bepalingen gemaakt. Zij kunnen gevoegelijk ter sprake komen bij de behandeling van artikel 8 van de Kerkorde.

A.(Apeldoorn), H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen