Lezen en Verstaan

In Exodus 23:19 en 34:26 vinden wij het verbod genoemd, waarover wij iets willen schrijven. De juiste verklaring van deze woorden is nog niet gevonden en wij kunnen ook niet anders dan enkele gedachten weergeven.
Allereerst herinneren wij aan heidensche gebruiken. Te Rasj Sjamra is veel opgegraven. De (ruïnen-) heuvel, dien de Arabische bevolking „Venkelknaap” (Ras Sjamra) noemde, is de plaats van het oude Ugarit, een stad, welke lag aan de Syrische kust, ter hoogte van het eiland Cyprus. Zie art. van Dr Kroeze, Ger. Theol. T. 41e jrg. Onder te Rasj Sjamra gevonden kleitafeltjes is er één, waarin voorgeschreven wordt een bokje in de melk te koken. Maar er staat niet bij: melk van zijn moeder. De heidensche praktijk bestond in een magische vruchtbaarheidscultus. Volgens de oudheid bevat melk een levensbeginsel. Het jonge bokje bezit nieuw leven; het bokje in melk is nieuw leven in wat levensbeginsel inhoudt. De melk werd daardoor nog krachtiger. En met die melk werd de bodem, het gewas enz. besprenkeld om alles vruchtbaarder te maken. Van de melk, die besprengd werd, zou een magische kracht uitgaan. Zie o.a. Dr Bleeker, Hermeneutiek van het O.T. blz. 60. Bijzonder zou dit gebruik zijn uitgeoefend aan het einde van den oogst; dus als een soort dankoffer. De bedoeling van Gods verbod zou dan zijn: Gij zult op het Loofhuttenfeest geen heidensche gebruiken toepassen.
Nu spreekt het van zelf, dat Israël geen heidensche gebruiken op een of ander feest mocht invoeren. Indien de Heere in genoemde teksten zulk een verbod zou gegeven hebben, dan is de tekst heel goed te begrijpen. Alleen moeten wij dan daarbij bedenken blijven, dat het gevonden kleitafeltje geen voorschrift noemt om het bokje te koken in de melk van zijn moeder. Maar zeker is dat Israël geen heidensche gebruiken op de oogstfeesten mocht invoeren.
Wij noemen nog enkele andere verklaringen.
Christus mocht niet gedood worden in zijn kindsheid (Kerkvaders). Deze allegorische verklaring gaan wij rustig voorbij.
Die nog teer en zwak zijn in het geloof moet men bij de melk laten, totdat zij toegenomen en vet zijn geworden in de erkentenis van Christus; daarna kan men ze verder brengen, hen betuigende hoeveel men lijden moet om den naam van Christus. Aldus Luther. Maar zulk een verklaring is al te gezocht.
Het is verboden een bokje, dat nog geen zeven dagen oud is, te koken of te braden. Maar wij hebben in de genoemde teksten, naar het ons voorkomt, niet allereerst een tijdsbepaling.
Het koken in de moedermelk zou geschieden om het bokje smakelijker te maken. Dit zou verboden zijn. Verg. Lev. 22:28; Deut. 22:6, v. Maar het verband geeft enkel grond voor die meening aan.
Niet het halfrijpe en daardoor minder genietbare mocht worden geofferd, maar het volle, versche en rijke der gave moest getuigenis geven van de welmeenendheid van den gever. Van Ronkel; Van Lingen. Een directe verklaring hebben wij ook hierin niet, maar in verband met vs. 19a is deze verklaring te verstaan.
Door de genoemde handeling zou de moedergeit onvruchtbaar worden. De moedermelk die het diertje heeft groot gemaakt, mag niet worden gebruikt om het bokje te koken. Bij Afrikaansche stammen zou een dergelijk gebruik nog voorkomen. Dr Eerdmans. Zie Dr Gispen, Korte Verklaring, II, 110.
Vleesch en zuivelproducten mogen niet samen gebruikt worden. Joden.
De Wet prent zoo sterk het besef der zuiverheid in, dat zij den Israëliet elke handeling verbiedt, die een dooreenmenging in zich sluit van hetgeen in de oorspronkelijke orde in soort vaneengescheiden is. Van Andel: Mozaïsche Wet, 81.
Dr Gispen herinnerde ook aan de verklaring van Van Andel. Zelf geeft hij de volgende exegese. In vs. 19 ontvangende Israëlieten het voorschrift ’t beste van de eerstelingen van den bodem in Gods Huis te brengen. Het tweede gedeelte van dit vers verklaart hij dan op deze wijze: Het afstootende, dat in het koken van het bokje in de moedermelk ligt, wordt aangetoond, evenals in het slachten van het jong op denzelfden dag als het oude dier; vergel. Lev. 22:28. Het tegennatuurlijke wordt dan verboden.
De bedoeling van Exodus 23:19 zou dus zijn: Gij zult het beste (19.a.) offeren en niets doen dat tegennatuurlijk is (19.b.). Exod. 34:26 zegt hetzelfde. In Deut. 14:21 wordt allereerst het onreine (dood aas) verboden en daarna vinden wij in dit vers ook weer het verbod over het koken van het bokje in de melk van zijn moeder.
Onze meening is, dat Israël zich natuurlijk niet met heidensche praktijken mag inlaten. De Heere heeft aan zijn volk een eigen cultuur voorgeschreven. Ook behoeft de Heere geen apart verbod van vermenging hier te geven. Israël wist heel goed dat het de cultusdienst zuiver moest houden.
Daarom blijven er twee gedachten over, die overweging verdienen.
Het begin van vs. 19 spreekt van het beste te offeren. Het jonge bokje is nog niet volgroeid, daarom niet het beste. Zoover kunnen wij dus vs. 19.a. laten gelden voor 19.b. Maar dan hebben wij geen verklaring voor het koken in de melk van zijn moeder.
Letten wij op de verklaring van Gispen, dan bevredigt deze meer. Het beste moet worden geofferd (19.a.) en daarom nooit iets tegennatuurlijks doen, vgl. Lev. 22:28. Zulk een offer (een bokje gekookt in de moedermelk) stoot af, behaagt den Heere niet, houdt de cultusdienst niet zuiver, is in strijd met de heiligheid van Gods Wet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen