Op den Uitkijk

„Rol die kaart (van Europa) maar op; ge zult haar in de eerste tien jaren niet noodig hebben!" zoo sprak William Pitt, de minister van Buitenlandsche zaken, de ziel der coalitie tegen Frankrijk, op zijn sterfbed tegen zijn collega's. Met zijn helderzienden blik doorzag hij het resultaat van het optreden van Napoleon, die zulke drastische veranderingen aanbracht in de staatkundige verhoudingen van Europa. Hij hield den grooten boeldag onder de regeerende vorstenhuizen. Hij wischte grenzen uit met één pennestreek, ontwierp nieuwe gebieden naar eigen willekeur, en legde daarmede den grondslag van de politiek der groote mogendheden in de 19e eeuw. Het Weener Congres deed al niet beter. Het was in feite niet anders dan het volgen van het Verdrag van Verdun in 843. Niet zoodra kregen de Geallieerden in 1918 de macht in handen of weer werd de schaar ter hand genomen, en machtige rijken verknipt in allerlei staten en staatjes. Denkt slechts aan Duitschland en aan Oostenrijk-Hongarije. Het drietal te Versailles, Lloyd George, Clemenceau en Wilson, brachten een radicale ommekeer in de verhoudingen der volken. Eeuwenoude banden werden verscheurd, nieuwe combinaties gesticht en deze drie „wijzen" schenen niet te begrijpen, ,dat zij met dit optreden het zaad met volle hand uitstrooiden, dat met den tweeden wereldoorlog zoo welig zou opschiten. Middelijkerwijze dankt de wereld de ellende van de laatste wereldramp aan dit onverantwoordelijk handelen in 1918. En ook nu gaat het denzelfden kant uit. De overwinnaars hebben te Yalta en Potsdam veel ellende gesticht. Het eens zoo schoone en machtige Duitschland is vernederd tot zijn fundamenten toe.
Rusland, het Aziatisch gevaar, kreeg de vrije hand in Oost-Duitschland en heeft in die streken zoo radicaal huisgehouden, dat de eenheid van het Derde Rijk zeer tot schade van de economie van Europa volkomen is verbroken. Wat achter het „ijzeren gordijn" geschiedt, is niet te gelooven. Van Berlijn tot de Middellandsche Zee zuchten de volken onder de niets ontziende macht van Moscou. Te laat hebben Amerika, Engeland en Frankrijk de ontzettende gevolgen van hun roekeloos optreden ingezien. Van vrede kan geen sprake zijn. Het westelijk deel van Duitschland is opgericht onder toezicht van deze regeeringen, om nog te redden wat te redden is. Maar de haat tegen de overwinnaars is zoo diep ingeworteld onder het vernederde volk, dat er van vriendschap geen sprake meer kan zijn. Er zullen geslachten over heen gaan, eer dat deze wonden eenigszins zullen geheeld zijn. En toch, Europa kan niet denken aan economisch herstel zonder Duitschland. Een volk van 60 a 80 millioen kan men maar zoo niet uitschakelen uit het sociaal en economisch verkeer met de andere volken.
En nu is Frankrijk weer bezig om het gehavende Duitschland nog meer te plukken. Het begeert het Saargebied onder zijn beheer. Dit geschiedt uit de groote vreeze, dat Duitschland zich nog eens herstellen zal. Reeds werd Elzas-Lotharingen weer tot zijn heerschappij teruggebracht. En nu wil het nog het machtige Saargebied, met zijn rijk mijngebied. Nu is dat wantrouwen en die vreeze in Parijs wel te verklaren. Met en na 1871 heeft Frankrijk veel ellende ondervonden van 't keizerrijk. Duitschland met zijn machtig kolen- en staalgebied heeft een industrie ontwikkeld, waardoor het in staat was in 1940 schier geheel Europa aan zich te onderwerpen. Gesteund door de moderne industrialisatie in Silezië, het Roergebied, in Lotharingen en in het Saargebied, bracht het een gemotoriseerd leger op de been, dat niet alleen Europa, maar Azië aan zich onderworpen zou hebben, indien Amerika er niet was tusschen gekomen. Het was ook hoog tijd, want Hitlers legerscharen nestelden zich reeds in de nabijheid van den Kaukasus, en naderden langs dien weg de olievelden in het nabije Oosten. Stalin had zijn werkplaatsen verre achter het Oeralgebergte moeten verplaatsen.
Met dit alles voor oogen was Frankrijks eisch de totale vernietiging van Duitschlands macht wel te begrijpen! De groote fabrieken moesten ontmanteld, de machtige machinerieën afgebroken en naar de landen der Geallieerden weggevoerd worden! Het beteekende een aanslag op het hart van Duitschland. Rusland zorgde wel, dat het bij deze boedelscheiding niet te kort kwam. Maar het drong eindelijk tot Amerika en Engeland door, dat de maatregelen te drastisch waren. Hoe kon ooit van herstel sprake zijn, indien men dit rijke cultuurvolk,zoo van zijn rijkdom ontblootte. Er kwam een toezegging, dat met de ontmanteling der fabrieken gestopt moest worden. Maar dat zinde Frankrijk niet. Het huiverde bij de gedachte aan een hersteld Duitschland. En daarom de eisch: de Saar onder Fransch beheer.
Maar Washington gaf te Parijs een wenk, dat men zich moest inbinden. Ook Amerika wilde het Saargebied eigen autonomie verleenen, maar dan in den vorm van Luxemburg. Bonn protesteerde heftig. Maar vanuit het Saargebied kwam de wensch naar voren, dat het opgenomen zou worden onder de Europeesche Mogendheden, die zich verbonden hebben tot herstel van de economie in Europa. En zoo schippert de internationale politiek inzake het Saar-probleem. Wat de uitkomst zal zijn, de toekomst zal het leeren. Maar uit alles blijkt wel, dat het niet botert in Midden-Europa. Een sein voor het Westen om op zijn hoede te zijn voor het Oosten. Want Moscou zit op den uitkijk! Het gaat Stalin best naar den zin. Het uitgestreke Azië is .voor het grootste deel al voor het communisme ingewonnen! En straks Europa! Van de oude landkaart is niet veel meer overgebleven.
Apeldoorn
J. W. Geels

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen