Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Op den Uitkijk

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Op den Uitkijk

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Prof. Einstein, een man van wereldvermaardheid kan niet naar den normalen maatstaf beoordeeld worden. Op natuurwetenschappelijk terrein toch is hij een autoriteit, wiens uitspraken als orakelen worden beschouwd. Hij heeft de wereld verbaasd met zijn speculatieve natuurbeschouwingen. Deze hoogleeraar werd in 1879 te Ulm geboren. Al spoedig werd hem een leerstoel door de natuurkundige faculteit aan de universiteit te Berlijn aangeboden. Hij stamt uit het geslacht van Abraham zonder evenwel 't geloof van zijn grooten voorvader te bezitten. Veeleer is hij een reform Jood, aan de historie en roeping van zijn volk ontzonken. Hij bezat een scherpen blik op de ontwikkeling der politieke gebeurtenissen in Duitschland. Bijtijds zocht hij een schuilplaats in Amerika tegen het dreigend noodweer van het anti-semitisme, dat zooveel slachtoffers onder de Joden heeft gemaakt. De Nieuwe Wereld ontving hem met open armen, waar hij reeds spoedig een professoraat in de natuurkunde bekleedde. Zijn roem steeg van dag tot dag, zijn naam was op aller lippen. Hij wordt beschouwd als de Copernicus der 20e eeuw. Maar van dezen astronoom der 16e eeuw verschilde hij principieel. Ging Copernicus bij zijn wijsgeerige beschouwingen uit van de erkenning, dat ook het zonnestelsel aan vaste normen gebonden is, dat onveranderlijke natuurwetten den sterrenhemel beheerschen, Einstein verkondigt, dat alle wetenschap omtrent hemel en aarde disputabel is. Volgens hem bestaan er geen absolute waarheden, niets is er met volkomen zekerheid vast te stellen, alle wetenschap berust op hypothese. Metaphysica in den vollen zin des woords bestaat niet, omdat afdoende zekerheid hiervoor ontbreekt. Einstein is relativist. Volgens zijn wijsgeerige voorstelling is alles, maar dan ook alles slechts betrekkelijk. Hiermede vertolkt hij den geest van onzen tijd, die geen normen op eenig levensterrein erkent. Hij wordt bewierookt als het „orakel" op het gebied der wetenschap, die alle denkers van voorgaande eeuwen verre achter zich laat.
Nu, deze hooggeroemde professor is voor het wereldforum aangeklaagd als een „oude bedrieger". Daat staat men toch van te kijken. Een man als Einstein een „oude bedrieger!" Deze aanklacht is tegen hem ingebracht in het Congres der Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Het was John E. Rankin, lid van het Congres, in zijn rapport voor de Commissie, die on-Amerikaansche daden heeft te onderzoeken. Einstein was betrokken in de atoom-affaire, die zooveel stof in Amerika heeft doen opwaaien. Zijn theorieën omtrent de ontwikkeling der energie werden als maatgevend beschouwd. Volgens Reuter zou hij het geweest zijn, die tijdens den oorlog President Roosevelt er op gewezen heeft, dat het vervaardigen van de atoombom tot geweldige resultaten zou leiden, en hij waarschuwde dat de Duitschers op weg waren in de toepassing van atoom-splitsing te zullen slagen. Kortgeleden nog heeft hij de theorie omtrent de eenheid van zwaartekracht en electromagnetisme ontwikkeld, die volgens deskundigen tot verrassende ontdekkingen op het gebied der atoomsplitsing zou leiden. Wat het motief van Rankin om zoo ten aanzien van Einstein uit te slof te schieten, is geweest, kan niet vastgesteld worden. Maar in ieder geval, hij neemt geen blad voor zijn mond, maar verklaart ronduit, dat Einsteins theorieën humbug zijn. Niet hij, maar de Amerikaansche geleerden zouden de atoombom uitgevonden hebben, een eere, waarop ondertusschen niemand grootsch heeft te zijn. Wanneer het rapport wat van nabij onder de loupe genomen wordt blijkt wel, dat Rankin gedreven wordt door zijn afkeer tegen het communisme. Einstein zou de idee van een wereldregeering propageeren, een politiek procédé van communistische tendenzen. Aangesloten aan het Congres van Amerikaansch-Sovjetrussische vriendschap, lid en aanhanger van 't Amerikaansche Comité voor bescherming van genaturaliseerde Amerikanen, lid ook van het Comité van anti-fascistische vluchtelingen, zou Einstein niet anders zijn dan een werktuig van Moscou. Nu is men in Amerika voor niets zoo bevreesd als voor het communisme, dat het in geheel de wereld bestrijdt. Hoe dit alles in elkander zit, is voor den buitenstaander moeilijk te beoordeelen, maar als heraut van het relativisme is Einstein toch zeker een groot gevaar voor de menschelijke saamleving. Door zijn grooten invloed heeft hij de infectie van deze levensbeschouwing ten zeerste bevorderd. Gelijk gezegd, het relativisme erkent op geen enkel levensterrein wetten, die van hooger order zijn. Geen absolute waarheden.
De verkillende adem van deze wijsbegeerte doodt alle leven. Is een bedreiging voor gezin en school, voor staat en kerk, voor theologie en geloof, voor ethiek en recht. Letterlijk geen stuk levensterrein is hiervan vrijgesteld. We kunnen dit niet in vollen omvang omschrijven, maar reeds het noemen van dit wijsgeerig systeem is voldoende om de ontzaglijke gevaren te onderkennen, die de menschheid bedreigen. Geen normen meer, maar waar blijft dan de moraal, de maatstaf van goed en kwaad? Feuerbach relativeerde de religie, waarbij de mensch zelf de maat aller dingen is. Nietzsche relativeerde de algemeene cultuur. De christelijke religie vernedert den mensch tot slavernij. Niets mag de ontplooiing van het vitale en dynamische in den weg staan. Het „leven" is de leus. Van het volstrekte gelden eener normatieve wereld is geen sprake. Het absolute is een subjectieve fictie. Dilthey releveerde de geschiedenis. De hoofdgedachte in zijn geschiedbeschouwing is deze: naarmate het moderne bewustzijn meer doorbrak, geraakte ook alle bovenzinnelijke bespiegeling steeds meer in verval. Zij werd door de ervaring verdrongen. De vormen van wereldbeschouwing, die wij thans kennen, zijn niet anders dan uitingen van het eindeloos scheppende leven. Geen enkele vorm van religie of wijsbegeerte is absoluut geldend. De voorbijgegane bovenzinnelijke bespiegeling is schijnweten. Freud relativeerde de ziel. Voor zijn psychologie met uitsluitend zakelijke gezichtspunten, is voor openbaringen eener transcendente werkelijkheid geen plaats.
Deze wijsgeerige stroomingen doen zien den voortdurenden strijd tegen God en Zijn Woord. Wat staat de moderne mensch toch eenzaam in de verschrikkingen van dezen tijd. Geen houvast in een voorbijgaande wereld, geen perspectieven, die troost en vrede schenken. Bij allen rijkdom van wetenschap en kunst, bij ale ontwikkeling der techniek, staat de wereld in haar geestelijke verschrompeling! Buiten God, zonder Christus, zonder hope! Het is zooals Prof. Dr. M. van Rhijn zegt: „Het benauwende van onzen tijd is, dat het proces van de relativeering van alle levenswaarden in de historie der menschheid een tot dusver ongekende hoogte heeft bereikt. Dostojewskij heeft jaren geleden gezegd: „West-Europa gaat zonder Christus te gronde".
Daarvoor helpt geen Marshall-hulp!
Daartegen kan het Atlantisch-Pact Europa niet beschermen!
Apeldoorn
J.W. Geels

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 maart 1950

De Wekker | 4 Pagina's

Op den Uitkijk

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 maart 1950

De Wekker | 4 Pagina's