Toelichting op de kerkorde (LXXXVI)

Nadat we in een paar artikelen gewezen hebben op de Schriftuurlijke eischen voor het ouderlingschap en op enkele vragen, die zich hierbij kunnen voor doen, willen we thans artikel 22 K.O. nader bezien. Het luidt in de huidige redactie als volgt:
De ouderlingen worden uit een voordracht van de Kerkeraad en de diakenen met medewerking der gemeente verkozen, doordat een aantal, dubbel zo groot als het te verkiezen aantal, aan de gemeente wordt voorgesteld, waarvan zij verkiest zoveel er nodig zijn, waarna de gekozenen, als zü door haar zijn geapprobeerd, onder aanroeping van de Naam des Heeren volgens het daarvoor bestemde Formulier worden bevestigd.
We belijden op grond van Gods Woord, dat de bijzondere ambten niet uit de gemeente zijn opgekomen, maar door Christus zijn ingesteld. Hij is het ook, die tot het ambt roept en die met het ambt bekleedt. Hand. 1:6, 14 :23, 1 Cor. 12 :28, Ef. 4 :11, Tit. 1 : 5 enz.
Maar dit alles doet Christus door middel van menschen. Hij zelf stelt apostelen aan, maar door middel van deze apostelen worden andere ambten ingesteld, waarbij van meetaf de medewerking van de gemeente wordt gevraagd, zooals we reeds kunnen zien bij de vervulling van de vacature-Judas. Het was in de oude kerk gewoonte, dat de gemeente de ambtsdragers verkoos, maar bij deze verkiezing had het ambt de leiding. Eerst gaven de apostelen en hun helpers leiding, later, toen de apostelen en evangelisten weggevallen waren, deden dit de opzieners. Langzamerhand echter trad een verandering in. De invloed van de gemeente op de keuze der ambtsdragers werd steeds meer teruggedrongen. Eindelijk was er niets meer van overgebleven. De paus en zijn bisschoppen waren, volgens de opvatting van de Roomsche kerk, de wettige opvolgers van Petrus en van de andere apostelen, en als zoodanig waren zij aangewezen om de kerk te regeeren. De gemeente was een schare onmondigen. Men vroeg van haar alleen gehoorzaamheid. Zoo was de gemeente van haar rechten en vrijheden beroofd. De Reformatie keerde terug tot de Schrift eii tot de gewoonten der oude kerk. Luther en Zwingli bleven evenwel wat üe kerkregeering betreft halverwege staan, maar Calvijn trok de consequenties van den terugkeer tot het Woord ook door op het terrein van de regeering der kerk. Hij herstelde, zooals we reeds eerder opmerkten, het ouderlingen-ambt en erkende het recht der gemeente om haar eigen ambtdragers te kiezen. Dit is het juiste standpunt. „De kerk is niet een heilsinstituut, waarin het ambt optreedt om de genade uit te deelen aan het onmondige volk, maar eene vergadering van geloovigen, een gemeenschap der heiligen. Niet het ambt brengt het ambt voort, maar de gemeente als georganiseerde vergadering der geloovigen. De gemeente heeft niet het recht, zelve het ambt te schenken of met het ambt te bekleeden, maar alleen cm personen voor het ambt aan te v/ijzen. Christus zelf heeft het ambt ingesteld, roept tot het ambt en bekleedt met het ambt, maar Hij heeft aan de gemeente gegeven om onder de leiding van het ambt personen voor het ambt te verkiezen", Bouwman, Geref. Kerkrecht, I, 528. Zoo hebben onze vaderen het gezien bij het licht der Schrift. Met nadruk hebben zij daarom beleden in art. 31 van de Belijdenis: „Wij gelooven, dat de Dienaars des Woords Gods, Ouderlingen en Diakenen tot hunne ambten behooren verkoren te worden door wettige verkiezing der Kerk, met aanroeping van den naam Gods en goede orde, gelijk het Woord Gods leert". Worden deze gekozen ambtsdragers bevestigd in het ambt, dan wordt hun in het Bevestigingsformulier gevraagd, of zij niet in hunne harten gevoelen, dat zij wettiglijk van Gods gemeente en mitsdien (door middel van deze) van God zelven tot den heiligen dienst geroepen zijn.
De medewerking der gemeente bij de verkiezing van ambtsdragers kan evenwel op verschillende manieren geregeld worden. Men kan zulk een regeling treffen, dat er inderdaad van een behoorlijke medewerking sprake is, maar men kan de medewerking ook zóó beperkt opvatten, dat dit woord eigenlijk een bespotting wordt. De eerste manier wordt wel eens de democratische en de andere manier de meer aristocratische wijze van verkiezing genoemd. Deze woorden drukken de zaak wel niet zuiver uit, maar ieder begrijpt toch wel wat er mee bedoeld wordt. Bij de aristocratische wijze van verkiezing is de invloed van de gemeente slechts zeer gering. Dan verkiest eigenlijk alleen de kerkeraad. Daarna vraagt de kerkeraad de goedkeuring der gemeente op deze verkiezing door de namen der gekozenen aan de gemeente voor te stellen. Komen er geen bezwaren, dan worden de gekozenen in het ambt bevestigd.
Bij de meer democratische manier stelt de kerkeraad candidaten, waaruit de gemeente kiest, waarna de gekozenen door den kerkeraad worden benoemd en in het ambt bevestigd. Geschiedt de verkiezing op aristocratische wijze, dan blijft er van medewerking der gemeente niet veel over. Deze komt veel beter uit in de z.g. democratische wijze van verkiezing.
In de kerken der Calvinistische reformatie zijn beide methoden gebruikelijk geweest. Dit hangt met allerlei factoren saam. We zullen in een volgend artikel nog iets meer over deze dingen zeggen.

A. (Apeldoorn) H

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen