Rondom het Oude Testament (47)

We lezen in Ex. 23 : 19: „Gij zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder".
Op nog twee andere plaatsen van de wet van God aan Israël wordt dit gebod herhaald (Ex. 34 : 26; Deut. 14 : 21).
Naar een bevredigende verklaring van dit woord is lang gezocht. De bekende van Andel zag in deze bepaling een verbod voor vermenging van hetgeen door God gescheiden is. Hij vatte dit gebod op als een bevel van God aan Israël tot zuiverheid en bracht dus dit verbod geheel in de morele sfeer.
Enige kennis van ritueel in het algemeen doet echter reeds vermoeden, dat achter dit verbod nog wel wat meer gezeten heeft.
Prof. Eerdman zag als de oorzaak van dit verbod de voorstelling, dat door dit gebruik van de moedermelk de moedergeit onvruchtbaar zou worden en geen melk meer zou geven. Maar deze gedachte is wel moeilijk bij God te veronderstellen.
Prof. Ridderbos zegt in zijn verkaring op Deut. 14 : 21, dat de grond voor dit verbod niet duidelijk is en oppert de mogelijkheid, dat hier een bijgelovig, heidens gebruik bestreden wordt.
De opgravingen te Ras Sjamra hebben ook hier nieuw licht verspreid.
In een van de daar gevonden kleitafelinscripties wordt voorgeschreven een bokje in melk te koken. Er wordt niet gezegd, dat het gekookt moet worden in de melk van zijn moeder, maar naar alle waarschijnlijkheid wordt dat wel bedoeld.
Naar wat uit genoemde tekst valt af te leiden, hebben we te doen met een magische vruchtbaarheidsrite. Men zag er namelijk een middel in om de vruchtbaarheid te verhogen.
In melk zit, naar een oude heidense gedachte, levenskracht. Om de vruchtbaarheid van de aarde te verhogen besprenkelde men die wel met melk. Men meende, dat wanneer men zo meer levenskracht in de aarde bracht, de vruchtbaarheid toenam.
Nog levenskrachtiger meende men deze melk te kunnen maken, door daar een jong, pas geboren bokje, wat louter nieuw leven is, in te koken. Wanneer deze melk op de bodem werd uitgestort, zou deze nog vruchtbaarder worden en ten volle een goede oogst verzekeren.
Het koken van een bokje in de melk van zijn moeder schijnt dus een oud Fenicischen Kanaänietisch gebruik te zijn.
Het hoort thuis in hun landbouwreligie, waarover we reeds in het vorig artikel spraken, en waarin menige ritus betrekking heeft op de verhoging van de vruchtbaarheid.
Nu wij door de opgravingen van Ras Sjamra met deze oude Kanaänietische rite zijn bekend geworden, is het onderhavige verbod veel duidelijker geworden.
Het vermoeden van Prof. Ridderbos, dat in dit verbod een heidens gebruik bestreden wordt, blijkt juist te zijn.
God waarschuwt het volk Israël om Kanaänietische gebruiken niet over te nemen. Hoe gemakkelijk kan Israel, eenmaal in Kanaän gekomen, daartoe komen. We weten, dat Israel later menige Kanaänitische ritus heeft overgenomen.
Maar God waarschuwt daar telkens tegen. Zo ook tegen het gebruik om een bokje te koken in de melk van zijn moeder.
Want de vruchtbaarheid van het land is niet afhankelijk van al deze magische practijken, maar alleen van de zegen van God.
Daarom zegt God in Ex. 23 : 19 tot Israel: „De eerstelingen der eersten vruchten uws lands zult gij in het huis des HEEREN, uws Gods, brengen. Gij zult het bokje niet koken in de melk zijner moeder".
We verstaan nu ook het verband tussen het eerste en het tweede deel van deze tekst.
De eerstelingen van de oogst moeten in het huis des HEEREN aan God gewijd worden. En daarin moet het volk uitspreken, dat de zegen en vruchtbaarheid alleen van Hem is.
Maar datzelfde moet het volk ook uitspreken in dat andere, door namelijk niet een bokje te koken in de melk van zijn moeder. De vruchtbaarheid is alleen van God.
En het volk moet niet zo dwaas zijn om te denken, dat de vruchtbaarheid van de bodem afhankelijk is van allerlei heidense practijken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen