Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Augustus-October 1956

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Augustus-October 1956

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Een leerrijk jaar ging voorbij, maar het zijn vooral deze twee maanden geweest, die de Kerken aan het wereldfront veel hebben kunnen leren. Twee maanden zijn niet lang, maar deze korte tijd is waardevol geweest om een kerkelijke situatie te leren kennen, die velen, naar wij hopen, tot ontwaking heeft gebracht of heeft kunnen brengen om te onderkennen de gevaren van de z.g. „derde weg".
Deze beide maanden Augustus-October 1956 verplaatsen ons naar Hongarije, naar het land, waarop het oog der ganse wereld zich richt, en waar zo onzegbaar veel geleden en gestreden is voor het ideaal „een vrije kerk in een vrije staat".
Hoe was het in Augustus 1956 in Hongarije?
In die maand kwam in Hongarije samen het Comité van de Wereldraad van Kerken, dat „de derde weg" tracht te effenen om te laten zien, hoe ook in het Communisme nog een „teken van het komende Godsrijk is te ontdekken".
Over Hongarije vertelt Dr. H. Berkhof in „Wending", Maandblad voor „Evangelie en Cultuur" in het nummer van October j.l. We weten, dat Dr. Berkhof niet uitgepraat raakt, om de lof van de Wereldraad van Kerken te bezingen. Hij spreekt in genoemd nummer „van het steeds verheffend beeld, dat men op een vergadering van het Centrale Comité voor ogen krijgt" en dan gaat hij voort:

„Als er in dat beeld van verschuiving of ontwikkeling sprake is, dan zou ik die daarin willen zoeken, dat naar mijn indruk de brede en diepe studie van de roeping der kerken in gebieden „in rapid social change" meer en meer als een magneet gaat werken, die ook andere activiteiten om zich heen groepeert. In elk geval staat dit grootse drie jarenplan inspirerend in het middelpunt der belangstelling."

Natuurlijk mogen in dit plan de Communistisch-kerkelijke idealisten niet gemist worden. Dat is juist doel en streven van al die voorstanders van „de derde weg" waarin pacifisme en sociaal Evangelie de grote rol zullen spelen.
Al zijn de leiders in Hongarije als Veto en Deszery en meer, van dat soort niet anders dan collaborateurs, die de kerken in Hongarije hebben gebracht onder de controle van een Communistisch regime, dat is allemaal voor de Wereldraad van Kerken geen bezwaar om niet in een allervriendelijkste toon hen te ontmoeten, en deze mannen een vooraanstaande plaats te geven in de Wereldraad van Kerken.
Dr. Berkhof schrijft in het Tijdschrift ..Wending" van October 1956 over een Vergadering van het Centraal Comité die te Galyatetö in Hongarije gehouden is van 28 Juli tot 5 Augustus 1956. Hij zegt daarvan (blz. 450 van genoemd Tijdschrift):

Het stille hoofdthema in Galyatetö Was de verhouding tot de kerken in communistische landen. (De cursivering is niet van mij, maar van Dr. Berkhof zelf).
Om te beginnen leerden we hier de hongaarse lutherse en hervormde kerk van iets dichter bij kennen. Een beschouwing hierover zou zeer boeiend zijn, maar ons te ver van de hoofdzaak afleiden. Toch moet even gezegd, dat allen met warmte terugdenken aan het verlegen makende medeleven der gemeente, en aan de ongekende hartelijkheid en gastvrijheid, die wij overal ontmoetten.
Een aparte verrassing was het feit, dat de kleine Lutherse en hervormde kerken van Polen en Roemenië (Zevenburgen) na jaren van isolement, van hun regeringen de toestemming kregen om (als waarnemers) de vergadering in Galyatetö mee te maken.
Het roemeense protestantisme (1 millioen, grotendeels Hongaren) is in de 17 jaren van scheiding intact gebleven, het heeft een theologische hogeschool van 300 studenten. Men mist echter de nodige studieboeken en de aansluiting aan de oecumenische theologie. Interchurch Aid zal in de komende maanden die lacune's royaal aanvullen. De vreugde bij de aanwezige waarnemers over de hervonden verbinding met de oecumene maakte op velen van ons diepe indruk."

Inderdaad een diepe indruk heeft het op velen gemaakt, dat deze voormannen van de Wereldraad van Kerken zich zo goed thuis hebben kunnen voelen onder deze leiders, die de kerken van Hongarije onder de controle hebben gebracht van het Communisme en die niet anders doen, dan in de kaart spelen van een systeem, dat zich wil aandienen als „een teken van het komende Godsrijk", maar dat is en dat handelt als de draak, wanneer kerken zich niet gewillig buigen en bukken voor dit teken van het beest.
Het teken van het beest!
Niemand die enigszins zich rekenschap geeft, van wat in de maand October gebeurd is met de Kerken in Hongarije of beter gezegd met de leiders in die Hongaarse kerken die met dit duivels systeem hadden saamgewerkt, zal durven of kunnen zeggen, dat ik hier een te scherp oordeel vel.
Immers, terstond, toen de vlag der vrijheid wapperde over de Hongaarse bodem en de Kerken vrij en frank konden adem halen, na zoveel bange tegenspoed, zijn dit soort kerkelijke leiders direct weggezonden en werden hun plaatsen ingenomen door mannen, die waren afgezet, omdat zij zich niet onder dit communistische systeem wilden bukken.
Wat schreef toen Dr. W. A. Visser 't Hoofd, de algemene Secretaris van de Wereldraad van Kerken, aan deze Vrijgemaakte Kerken? Toen de vroegere Collaborateurs waren uitgeworpen, waaronder dezelfde Secretaris en zijn Raad zo diep getroffen, naar het woord van Ds. Berkhof, op de vergadering te Galyatetö zich hadden thuisgevoeld, ontvingen de vrijgevochten Hongaarse kerken dit mooie briefje van Dr. Visser 't Hoofd opgenomen in „Ecumenical Press Service" van 9 November 1956:

In deze tijd nu het Gode behaagd heeft een nieuwe tijdperk in het leven Uwer kerken op te roepen, wens ik namens de Wereldraad van Kerken uitdrukking te geven aan onze gegronde verwachting, dat bij het aanbreken van de nieuwe dag het werk der kerken rijkelijk door God moge gezegend worden. Wij zijn bijzonder verheugd, dat de mannen, die thans leiding in Uwe kerken op zich genomen hebben, hebben getoond, dat zij getrouw aan hun Christelijke roeping willen zijn boven elke andere zienswijze.
Wij zijn ons ten diepste bewust van de geestelijke strijd, die zo velen van U in de laatste jaren hebben gevoerd. Wij verheugen ons over het feit, dat zovelen getrouw gebleven zijn in hun Christelijk getuigenis en verkleefd zijn aan de zaak van Christus."

Wanneer wij nu weten, hoe de Wereldraad van Kerken complimenteert en honoreert de leiders, die het Communisme in de Kerken steunen, gelijk o.m. ook weer blijkt uit de vergadering te Galyatetö en men leest dan weer zulk een vriendelijk briefje, dan vraagt men zich toch in ernst af, hoe wij over zulk een dubbelzinnige houding hebben te denken, en hoe de Kerken in Hongarije dit thans zullen opvatten?
Ik vermoed, wanneer Dr. Visser 't Hoofd geweten had, wat zo spoedig na de vrijheidsdag zich heeft afgespeeld, hij nog wel even gewacht zou hebben, want het m.i. nu heel lastig om voor het oog der ganse wereld zijn positie te redden, zonder onder de verdenking van hypocritisme te vallen.
Of is het niet karakteriserend, wanneer Dr. Berkhof over de Kerken in Communistische landen zulke vriendelijke woordjes vertelt?
Of spreekt het geen boekdelen, wanneer uit de volgende woorden het gekonkel spreekt met deze Communistisch getinte kerkelijke leiders, als men leest wat Dr. Berkhof schrijft over de Chinese Kerken?
In Galyatetö in Hongarije was ook een vertegenwoordiger van de Chinese Kerken, de anglicaanse bisschop Ting. De Chinese Kerken waren in 1948 op het Congres van de Wereldraad van Kerken te Amsterdam aanwezig. Zij zijn leden van de Wereldraad gebleven.
Bisschop Ting buigt het hoofd voor de Communistische Staat, hoewel Dr. Berkhof zich wat voorzichtiger uitdrukt en zegt: „wij vrezen bij hen capitulatie voor de eisen van de Communistische Staat".
En dan geef ik letterlijk weer, wat Dr. Berkhof schrijft in „Wending" October 1956 blz. 451:

"Tings verslag ademde optimisme en dankbaarheid. Velen vroegen zich af: meent Ting, wat hij zegt of moet hij dit zeggen ?
Nadat ook onze eigen gewezen secretaris voor Oost-Azië Manikam, verslag van zijn reis naar China had uitgebracht en kenners van de oostelijke landen hun indruk van het gehoorde hadden weergegeven, moet worden gezegd: hij meende het. Wij zullen er aan moeten wennen dat de Chinese bevolking, ondanks de (in elk geval aanvankelijk) drakonische middelen, zich onder de communisten gelukkiger voelt dan onder Tsjang Kai Tsjek. Het is verdrietig te moeten vaststellen dat zoveel humaner democratie in het Verre Oosten niet in staat is gebleken eeuwenoude inhumane toestanden op te ruimen, wat de Communisten wel doen, maar dan met niets ontziende terreur."

Inderdaad Dr. Berkhof heeft gelijk: de Communisten ruimen heel wat op. Hongarije kan het ons leren!
„De derde weg" blijkt een dwaalweg te zijn, waarop Satans geest rondgaat, opdat wij de leugen zouden geloven.
Het jaar 1956 en vooral de kerkelijke situatie in Hongarije heeft ons veel geleerd. En toch wordt over deze kerkelijke toestanden in onze Christelijke pers veel te weinig geschreven.
Het is veeleer een verheerlijken van de Wereldraad, dan een waarschuwing tegen Communistische invloeden. Zelfs enkele leiders in de Geref. Kerken zijn nog te veel aan de verkeerde kant, en zien niet voldoende het gevaar, dat ons, èn vooral onze jeugd bedreigt.
Wanneer de ogen zouden opengaan voor wat in Hongarije op kerkelijk gebied is voorgevallen, zo zou het jaar 1956 nog een lichtende rand hebben aan de donkere onweerswolken van 1956.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 januari 1957

De Wekker | 4 Pagina's

Augustus-October 1956

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 11 januari 1957

De Wekker | 4 Pagina's