De „Mystiek" van het Kerstfeest

Wij hebben het woord mystiek tussen aanhalingstekens gezet en willen ermee zeggen dat wij dit woord hier opvatten wars van alle heidense begrippen.
Allereerst verwerpen wij de gedachte van een komen tot kennis van God en Christus buiten de Schrift, de bijzondere Godsopenbaring, om. Vanzelf verwerpen wij dan ook de leer, welke meent dat er voor enkele ingewijden, door meditatie, ascese, wereldvlucht, enz. een komen kan zijn tot de aanschouwing van God, een genieten van rust, een vereniging met God in „zalige liefdedroom". En dit ook zonder de Schrift'. Het is een zaak, welke boven de kennis door de Schrift uitgaat, aldus de dwalenden.
Opmerkelijk is dat het bij die mystieke opvattingen weinig gaat over de Heere Jezus als Borg en Middelaar, Die van God ons geworden is: wijsheid, rechtvaardigheid, heiliging en volkomen verlossing. Dit moet door het geloof worden verstaan. In Christus is de toegang tot God. „De ware godzaligen leven door het geloof, niet door aanschouwen; maken gebruik in alles van de Heere Jezus en naderen door Hem tot de Vader" (Brakel). Heidense mystiek verloochent de Middelaar en schakelt de noodzaak der Heilige Schrift uit.
Overbodig is het te schrijven dat „mystiek", zoals wij bedoelen, niets te maken heeft met een beroerd worden onder een religieus gevoel, bij de aanschouwing van een kerstboom, het horen van liederen in een liturgische dienst. Wij weten dat er veel is, dat met de godzaligheid niets te maken heeft. Wij zijn door de Schrift gewaarschuwd (Hebr. 6). Geen mystieke extase verlost ons; wij moeten worden nieuwe schepselen in Christus, vruchtdragende ranken van de Wijnstok en zó de kracht der godzaligheid openbaren in ons leven.
Om de „mystiek" van het Kerstfeest te verstaan, moeten wij, naar het woord van Augustinus, twee mensen kennen: Adam en Christus.
Wij kunnen het ook anders zeggen: wij moeten leren kennen Ps. 51:7 en Joh. 1:18.
In Ps. 51:7 lezen wij: Zie, ik ben in ongerechtigheid geboren en in zonde heeft mij mijn moeder ontvangen. David is een „ingewijde" in het stuk der ellende. Hij kent niet alleen die vuile bron van alle wanbedrijven, maar is door het herscheppend en verlichtend werk van de wederbarende Geest ontdekt aan de diepste oorzaak van alle zonde, aan de ongehoorzaamheid van zijn voorouders in het paradijs. Van nature is hij kind des toorns, vlees uit vlees geboren. Wat dat alles inhoudt kunnen wij o.a. lezen in Rom. 3 en 6. Gods kinderen leren de werkelijkheid van dit ontzaglijk feit kennen; zij komen door de ontdekking van de Heilige Geest tot de belijdenis schuldig voor God te staan van het uur van hun ontvangenis af. Wie de „mystiek" van het Kerstfeest leert verstaan, wordt ook ingeleid in de diepte der ellende. Dan leer ik mijzelf persoonlijk schuldig kennen voor God. Ik heb gedaan dat kwaad was in Gods oog.
Maar ik leer niet alleen verstaan dat ik kind des toorns ben, vlees uit vlees geboren, maar ook dat het WOORD is vlees geworden (Joh. 1:18). De eeuwige Zone Gods heeft door de werking van de Heilige Geest de ware menselijke natuur uit het vlees en bloed der maagd Maria aangenomen. Hij is de Middelaar, Die met Zijn onschuld en volkomen heiligheid mijn zonde, waarin ik ontvangen en geboren ben, voor Gods aangezicht bedekt (Zond. 14). In Adam viel ik en sta ik verdoemelijk voor God. Alleen in Christus sta ik weer recht voor God. Alleen door de „mystieke" unie met Christus ben ik zalig. Het innige geloofsleven met God in Christus wordt dan gekend en die daarin deelt wordt een „ingewijde" in de Bijbelse zin van het woord; hij leert de werkelijkheid der zaligheid kennen en de zoetheid en de vertroosting ervan. Paulus was ingewijd in het volle leven, had dit in elk opzicht leren kennen (Fil. 4:12). Hij was ook ingewijd in de verborgenheid der godzaligheid (1 Tim. 3:16).
Wanneer ik bij de kribbe van Bethlehem deze „mystiek" leer kennen, dan eindig ik niet in Maria of in Simeon, of in mij zelf. Dan zoek ik mijn heil niet in extase over doeken en stal, maar bestaat mijn zaligheid in de geloofsvereniging met Christus. Dan leer ik verstaan het geheim der zaligheid; dan word ik een ingewijde, een diep ingeleide, in de betekenis van de vleeswording van het Woord. De Heilige Geest opent mijn ogen er voor; Hij doet mij de waarheid verstaan; Hij geeft mij de kracht van die waarheid; Hij leert mij het geopenbaarde heil verstaan en geloven; Hij geeft mij Christus te omhelzen voor het hart; Hij laat mij zien de geopende toegang tot God, verzoend in Christus, Vader voor mij, teruggekeerde verloren zoon. Die Geest leidt mij steeds dieper in en geeft mij krachtiger geloof. Zo leer ik Gods aangezicht in gunst aanschouwen, de liefde Gods ervaren, de troost des levens genieten, van het blij vooruitzicht zingen.
Wie de Psalmen zingt, zingt van deze mystiek.
Wie in gemeenschap met Jezus de brieven leest, wordt in Gods heiligdommen ingeleid en leert met Asaf: het is mij goed, mijn zaligst lot, nabij te wezen bij mijn God. Dus wordt des Heeren volk geleid.... tot kennis van de zaligheid. Gods verborgen omgangen worden dan gekend.

v.d.M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen