Anti-semietisme

De eerste maand van dit nieuwe jaar heeft ons een sterke opleving van het anti-semietisme doen zien — een opleving, die veler verontwaardiging heeft opgeroepen, maar die intussen met grote zorg vervult en voor vele vragen stelt.
Het begon uitgerekend in de Kerstnacht van het vorige jaar en het was verbazingwekkend om te lezen hoe deze hakenkruisklodderij in vele landen werd overgenomen. Of zat het in de lucht en brak deze epidemie zo maar op een paar plaatsen tegelijk uit? Niet minder dan 500 uitingen van antisemietisme werden in de laatste weken geconstateerd.
Wie menen mocht dat met Hitler het antisemietisme, althans voor deze eeuw, van de baan was, heeft zich terdege vergist. Binnen 15 jaar is de haat tegen het oude volk Israël weer opgevlamd.
Het is begrijpelijk dat men zoekt naar verklaringen voor dit beschamende verschijnsel. Zo heeft men communistische agitatie en propaganda de schuld gegeven. De communisten zouden de bedoeling hebben om West-Duitsland een slechte naam te geven in het overige Westen om op deze wijze voordelen te behalen op de komende top-conferentie.
Dit element speelt stellig een belangrijke rol in deze hetze. Maar dit verklaart niet alles. Waarom bleef de vloedgolf van anti-semietisme dan niet tot Duitsland beperkt?
Een andere verklaring, die eveneens een groot waarheidselement bevat, is die van „misdadigheid uit overvloed". Er is bij de jongere generatie, tengevolge van de toenemende welvaart, het terugdringen van de armoede, de zoveel betere levensomstandigheden, een innerlijke leegte en geestelijke honger ontstaan, die de jeugd „dwars tegen de draad" doet zijn. Een verschijnsel, dat tot in kerkelijke kringen toe geconstateerd moeten worden — helaas!
En dat uit zich in pure baldadigheid. Er is een beangstigend dalende waardering voor vele tot voor kort vaststaande menselijke waarden. De hele inrichting van leven en wereld maakt dat de mens zich thuis voelt in deze wereld, daarin opgaat en geen behoefte meer heeft aan bovengenoemde waarden. Dat gaat het leven van ouderen reeds typeren; ook van ouderen, die 's Zondags nog trouw naar de kerk gaan, maar zonder innerlijke behoefte en ook zonder innerlijke verrijking weer thuiskomen. Dat merkt de jeugd terdege op. Dat komt tot uiting in allerlei excessen. De hakenkruismanie is er één van.
Nu zou iemand kunnen zeggen: dus is het niet zo erg? De jeugd weet niet wat ze doet en waarom ze het doet.
Maar dan blijft de vraag klemmen: waarom richt zich deze manie nu juist op de Jood?
Laat daar bij velen, misschien bij alle baldadige jongeren, geen beredeneerd plan achter zitten, maar dan is de vraag niet te ontgaan: waarom in allerlei vormen telkens weer dit antisemietisme?
Nu willen we u niet vermoeien met een tekening van het complex van factoren, dat werkt op de achtergrond van het antisemietisme.
We kunnen het een heel eind brengen met alle mogelijke verklaringen. Maar toch laat dit onbevredigd. Het antisemietisme is juist geen zaak van redeneren — daarom spreekt het de nozem-jeugd van deze tijd misschien te sterker aan — maar het is een haatinfectie van zeer bedenkelijke kwaliteit.
Antisemietisme is een tomeloze heidense haat tegen de Joden, ten diepste tegen de God van Israël.
Daarom ligt het antisemietisme maar niet alleen op het vlak van de menselijke waardigheid, die hierdoor met voeten getreden wordt.
Maar het gaat om en tegen God Zelf ten diepste. Dat beredeneren antisemieten niet bewust. Des te erger, want het bewijst dat het veel dieper zit dan we wel vermoeden.
Daarom is deze nieuwe antisemietische uitbarsting een zaak, die ons aangaat en die we niet rustig kunnen verklaren uit allerlei motieven. Dat is wel gemakkelijk en het stijft ons in onze vadsige rust, maar daarmee zijn we er niet.
Wie Israël aanrandt, randt evengoed de kerk in haar wezen aan.
Het zou een zegen zijn als dat èn door Israël èn door de kerk gezien werd.
Door Israël, want dan zou dit vreemde volk de christenheid anders bekijken dan ze nu doet. Door de kerk, want dan zou men zich solidair weten met dit oude volk, waarmee men nog geen raad weet in vele opzichten.
Het is voor de kerk zaak om Gods klok bij te houden, juist als het over Israël gaat.
We zullen ons wel wachten voor een al te vlotte verklaring. We hebben niet in Gods Raad gezeten en kunnen niet al te gemakkelijk zeggen: dit is Gods vinger en daar doet de Here dit.
Maar dat er nog rijke beloften voor dit volk liggen, staat vast.
Gods heilsplan is nog niet vervuld.
Er moet nog veel meer gebeuren.
Daarom moet de verwachting t.a.v. de vervulling van Gods beloften leven in de kerk. We worden er aan herinnerd, telkens maar weer, dat de Joden een apart volk zijn. Er is met dit volk wat aan de hand. Geen wonder!
Juist daarom moge het lijden en de uitsluiting, die Israëls deel worden, hen brengen tot terugkeer tot de God van Abraham, Izaak en Jacob.
Want die terugkeer is de oplossing van het Joodse probleem.
Israël moge dat temidden van alle verachting en verguizing, leren zien!
En de Kerk moge zelf die God des Verbonds niet vergeten, solidair zijn met dit oude volk — hoe schrijnend diep de kloof soms wezen mag — en dit volk de weg wijzen, nog meer door haar mede-lijden met Israël dan haar onderwijzing aan Israël, naar der vaderen God. Israël verloochende die God eenmaal en heidenen zijn in haar plaats gekomen. „Indien hun val de rijkdom is van de wereld en hun vermindering de rijkdom der heidenen, hoeveel te meer hun volheid".

J.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen