Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Onvruchtbare levenshouding

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Onvruchtbare levenshouding

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het is tegenwoordig niet gemakkelijk om echt kerk te zijn. Dat wordt in alle kerken grif toegegeven. Er wordt ook in alle kerken over geklaagd dat er aan het kerkzijn van de kerk heel wat ontbreekt.
Maar het is tegenwoordig helemaal niet gemakkelijk om Christelijke Gereformeerde Kerk te zijn. Over de oorzaken zullen we het deze keer niet hebben. Het feit ligt er en in allerlei delen van ons kerkelijk leven komen we er mee in aanraking. Met argus-ogen wordt op ons gelet. Bepaalde veranderingen worden direct als teken van verval uitgelegd. Sommigen schijnen er een behagen in te hebben dat er reden tot kritiek is. Anderen ontzien zich niet om in bladen, die niet op eigen kerkelijk erf verschijnen, te schrijven in afbrekende zin over hun eigen kerk. Om van de gesprekken maar te zwijgen.
Er kan op allerlei manier vandaag een onvruchtbare levenshouding worden geconstateerd.
We willen die levenshouding hier signaleren door enkele kenmerkende trekken van die levenshouding aan te wijzen.
Het eerste element in deze levenshouding is wel de negatieve instelling, die vele mensen eigen is. Men is overal tegen en zegt bij voorbaat neen. Deze instelling heeft historische wortels. De tegenstelling natuur-genade is er niet vreemd aan. Wie meent dat dit de albeheersende tegenstelling is, zegt bij voorbaat neen tegen alles wat met de natuur en het natuurlijke leven te maken heeft. Het kan nooit goed zijn, want op de genade komt het toch maar aan. Dat stemmen we natuurlijk hartelijk toe. Maar de genade als zodanig staat niet vijandig tegenover de natuur, maar tegenover de zonde. Wie echter leeft bij de tegenstelling natuur-genade kan in het natuurlijke leven geen goed ontdekken. Wel leeft zo iemand „natuurlijk" ook op het terrein van het natuurlijke leven; maar dat is gescheiden van het geloofsleven. Hier zit de reden dat velen, die allerlei dingen afkeuren, anderzijds zelf van het natuurlijke leven behoorlijk weten te genieten en dat ook handig weten te gebruiken. Maar ze plaatsen dit buiten hun geloof, indien ze dat al beoefenen, en buiten de genade. Doch wanneer op het erf van de kerk aandacht gegeven wordt aan het natuurlijke leven of wanneer maar even blijkt dat we de natuurlijke dingen de juiste plaats geven, dan klinkt een onverbiddelijk neen. Men is tegen; heeft geen oog voor de behoeften van het natuurlijk leven, wil daar ook niet van weten, zegt heel gewoon: een christen heeft daar geen behoefte aan. Het is nog niet zo lang geleden dat ergens lachen als zonde werd veroordeeld, hoewel de Bijbel het ons wel anders leert. Maar men kan dit niet zien als men bewust of onbewust vastgeroest is in deze tegenstelling. Men kan op deze wijze ook maar moeilijk de gaven van Gods schepping waarderen. Aan het bezoeken van een tentoonstelling van kunstproducten heeft een christen geen behoefte; een muziekuitvoering past niet in dit schema; sport is zonde en zo maar door. Deze negatieve instelling speelt in ons kerkelijk leven een grote rol bij de beoordeling van allerlei verschijnselen, die zich onontkoombaar aan ons opdringen.
Gevolg is dat de tweede trek van deze levenshouding is: afbrekend-critisch. Men ziet nergens wat goeds in; alles wordt gekraakt en op de mesthoop geworpen; men holt vaak maar door in be- en veroordeling. Kinderen van ouders met een dergelijke levensinstelling weten het reeds bij intuïtie: er zal wat zwaaien, want vader en/of moeder kunnen niet anders dan overal kwaad in zien. Bij voorbaat willen we het argument afsnijden: vindt u dan dat er niet veel kwaads te constateren is vandaag? Zij, die deze rubriek regelmatig volgen, weten heel goed dat het hier anders gezegd is in de loop der jaren. Maar het maakt een groot verschil: uit welke hoek komt die kritiek en in welke gezinheid wordt gecritiseerd?
Mensen met een negatieve instelling critiseren om de critiek zelf. Afbreken blijkt de lust van hun leven te zijn. Gaat men de achtergrond onderzoeken, dan stuit men vaak op een ontstellende geestelijke leegte. Het zijn vaak mensen, die zelf de vaste lijn missen; die her en der dwalen en die nu hun eigen geestelijk tekort afreageren door afbrekende kritiek op anderen te geven.
Daarom is de derde typering van deze onvruchtbare levenshouding: gemis aan onderscheiding. In het formulier ter bevestiging van ambtsdragers wordt gesproken over de gave der onderscheiding. En dat is volkomen te begrijpen en op z'n plaats. Inderdaad op onderscheiding komt het voor de ambtsdrager aan. En niet alleen voor hem, maar voor elk christen feitelijk. Wat is er weinig onderscheiding in het kerkelijke leven vandaag. Wat kan men belangrijke en onbelangrijke zaken toch moeilijk uit elkaar houden. Wat is er weinig begrip van de motieven, die tot een bepaalde beslissing leiden. Wat speurt men weinig naar de achtergrond van allerlei verschijnselen. Men heeft het probleem, dat aan de orde is, zelf nog nooit gesteld, maar men ontziet zich niet om ach en wee te roepen. In deze lijn ligt het ook dat men door de omstandigheden gedwongen enkele jaren later zelf precies hetzelfde doet. Denk in dit verband aan ouders, die als ze de kinderen nog klein hebben, hun hoofd schudden over ouders, die grote kinderen hebben: dat zouden wij nooit toestaan. Maar als ze met hun eigen kinderen zo ver zijn, gebeuren er vaak nog ergere dingen. Men onderscheidt niet — de tijd en de omstandigheden niet; de moeilijkheden en mogelijkheden niet. Dat betekent zeker niet dat Gods gebod veranderlijk is. Maar wel veranderlijk is de toepassing en uitwerking van Gods gebod. Dit gebrek aan onderscheiding is vaak uiterst vermoeiend voor hem of haar, die er het slachtoffer van wordt. Waar dit gebrek aan onderscheiding sterk werkt, wordt de vreugde weggenomen. Ligt hier de reden dat het op diverse plaatsen zo'n trieste zaak is met de kerk?
Als laatste trek noemen we: het wantrouwen. Dat is karakteristiek voor deze levenshouding: men vertrouwt de ander niet. Men legt alles verkeerd uit; in het nadeel van de ander. Als de vertrouwensbasis ontbreekt is het zuur werken. Wantrouwen is altijd de ontbinding van de gemeenschap. Het is een bacil, die alles infecteert en het geestelijk leven van anderen en de persoon in kwestie verlamt.
In de vorige nummers gaven we de pendant van deze onvruchtbare levenshouding: Hanna's leven was vruchtbaar voor de kerk van haar dagen. Een echt profetische levenshouding werpt eveneens rijke vruchten af.
Deze levenshouding ziet zeker grote gevaren in de tijd, waarin we leven; in het geestelijk klimaat, dat het kerkbeeld beïnvloedt.
Maar het is een andere levenshouding. In tegenstelling met de bovengeschetste is ze niet negatief, maar positief ingesteld. Alleen wie ja gezegd heeft, kan ook neen zeggen. Ze is niet afbrekend, maar juist opbouwend-critisch. Ze weet te onderscheiden. Ze is niet wantrouwend, maar juist vertrouwend, omdat de liefde overheerst.
Het zal er in het gecompliceerde leven van vandaag om gaan dat we niet met onvruchtbaarheid geslagen worden of blijven.
De kerk is dan waarlijk kerk en kan zich zo slechts openbaren wanneer ze een vruchtbare levenshouding, een gelovig-profetische levenshouding toont.
Dat is geen levenshouding, die overal neen tegen zegt; ook geen levenshouding, die overal mee meegaat.
Maar het is een levenshouding, die begint met luisteren naar wat de Heere zegt.
Alleen dan kunnen we spreken.
Dat is het geheim van ware profetie.

J.H.V.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 december 1960

De Wekker | 8 Pagina's

Onvruchtbare levenshouding

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 december 1960

De Wekker | 8 Pagina's