Een Christelijke vredesconferentie

„Vrede op aarde" was het thema van een conferentie die van 13-19 juni is gehouden te Praag (Tsjecho-Slowakije). Volgens een verslag in het Gereformeerd Weekblad waren er ongeveer 700 deelnemers, waarvan 302 afkomstig uit Rusland en de andere socialistische landen, en 3 uit communistisch China. De overigen kwamen uit de verschillende kerken van het Westen.
Tot voorzitter van de conferentie werd gekozen prof. Hromadka uit Praag. Hij is trouwens ook de initiatiefnemer en de ziel van deze zogenaamde Christelijke vredesconferenties, die enkele jaren geleden in zijn land zijn gestart. Deze man is wel een zeer problematische figuur. Hij moet wel een bekwaam en boeiend spreker zijn. Zijn persoon laat niet na indruk te maken. In Duitsland b.v. kan men vele Christenen ontmoeten, die geen kwaad van hem willen horen. Zij zien hem als een vroom man en houden hem in ere, omdat hij destijds partij koos tegen het Hitlerdom.
Ook in het bovengenoemde verslag wordt gesproken over „het indringende referaat van Prof. Hromadka over vrede op aarde". Er wordt van gezegd dat hij de kerk wil „behoeden voor het gevaar dat zij een front vormt tegen het communisme en zo het christelijk geloof misvormt tot een ideologie t.o. de communistische ideologie". Verder lezen we o.a.: „Hromadka roept de christenen in het Westen op om de initiatieven en voorstellen van de christenen achter het ijzeren gordijn ernstig te nemen en ze niet direct als politiek eenzijdig en door de propaganda van de communistische staatsorganen gekenmerkt, af te wijzen. Het geloof in het evangelie bevrijdt van ideologieën, en de strijd van de kerk moet gaan om de kerk te bewaren voor de ideologieën, van welke kant zij ook komen, aldus Hromadka."
Een betoog als dit zal niet nalaten indruk te maken. Christenen die hun christendom respecteren, willen toch het evangelie niet verlagen tot een anti-communistische ideologie? Op deze wijze gaan vele christenen in West-Europa anti-communisme als een schrikbeeld zien, nog gevaarlijker dan het communisme zelf.
Intussen aarzelen wij niet, een man als prof. Hromadka een waardevol instrument in de handen der communisten te noemen. Als een vooraanstaande figuur in de Wereldraad van Kerken heeft hij gedaan wat hij kon, om bij allerlei gelegenheden, en in verschillende landen, het communisme zo gunstig mogelijk voor te stellen. Dat hij er aan toevoegt zelf geen communist te zijn, en bepaalde methoden van geweldpleging en dergelijke te veroordelen, maakt slechts dat men hem des te meer geloofwaardig acht. De werkelijkheid is echter dat hij in ieder geval partijlid geweest is, dat hij een leidende plaats had in de communistische vredesbeweging, dat hij verkondigt dat christendom en communisme kunnen samengaan, dat hem in 1958 de Lenin-prijs voor de vrede werd toegekend, dat hij het optreden van de Russen verdedigde, die in 1956 de Hongaarse opstand in bloed hebben gesmoord en in het kort dat zijn streven erop gericht is, de waakzaamheid en de weerstand van het Westen te verzwakken. Belangwekkende bijzonderheden over de ontwikkeling in zijn theologische en politieke denkbeelden kan men vinden in het boek van zijn landgenoot Matthew Spinka: „Church in Communist Society". Overvloedig bewijsmateriaal voor zijn activiteiten en uitspraken is verzameld in een witboek over Hromadka, te verkrijgen bij de I.C.C.C.
Tekenend voor deze „vredesconferentie" was ook het optreden van de anglikaanse bisschop Ting uit China. Het bovenvermelde verslag zegt dat zijn referaat „de grootste teleurstelling" vormde: „Vele conferentiegangers waren verontwaardigd over de felle en onware beschuldigingen aan het adres van Amerika". Maar weet men dan niet dat ook deze bisschop Ting niet anders is dan een handlanger van het rode regime in China? Hij is de grote verrader van de Kerk van Christus in China. Men leze slechts het aangrijpende boek van Leslie Lyall: „Come Wind, Come Weather", om een indruk te krijgen van de rol, die deze man heeft gespeeld. Trouwens, men behoeft slechts de namen te lezen van hen die tot vice-presidenten van deze vredes-conferentie werden gekozen, om te weten dat men hier te doen heeft met mannen, die bij de gratie van de communisten, d.i. tegelijk met hun volle instemming, als kerkelijke leiders optreden.
Het is duidelijk dat het in zulke conferenties niet gaat om de „vrede die alle verstand te boven gaat", maar om een politiek gegeven. Natuurlijk zal een Christen ook verlangen naar vrede onder de volkeren; een waar Christen is een vredemaker. Maar dat is nog iets anders dan de vrede naar communistische begrippen.
In een slotverklaring sprak de Praagse conferentie uit: „Met grote smart en diepe bezorgdheid zien wij, dat grote delen der Christenheid de opdracht van onzen Heer verloochenen, dat ze de massa vernietigingsmiddelen op schijnchristelijke manier goedkeuren, bepaalde maatschappelijke ordeningen als onveranderlijk uitgeven, en de koude oorlog voeren tegen zulke volken die een nieuwe maatschappelijke orde opbouwen". Het Duitse blad „Christ und Welt" maakt bij deze uitspraak enkele nuchtere aantekeningen, die voor ieder duidelijk zijn. Het blad schrijft als volgt:
„Daar geen christen en geen kerk in het oostelijk gebied tegen de massa-vernietigingsmiddelen van de Sovjets openlijk en beslist protesteert, of kan protesteren, geldt deze oproep slechts voor het westen, omdat het hier mogelijk is. Daar geen christen en geen kerk in het oosten zich principieel verzet tegen de nieuwe maatschappelijke orde, of zich ertegen kan verzetten, geldt dit verzet slechts voor het westen. Sterker en duidelijker kan dus de partijdigheid werkelijk niet zijn. Hoe kan men hier spreken van de opdracht des Heeren „Die ons op de weg der verzoening en der gerechtigheid roept." Wie hiermee niet de innerlijke maar de uiterlijke vrede bedoelt, misbruikt de naam van God. Want het moet zelfs voor een verblinde christen duidelijk zijn, dat de Goddelijke verzoening en gerechtigheid geen vrijbrief betekent voor de onverzoenlijkheid en ongerechtigheid van het communistische systeem. Daarom is het meer dan twijfelachtig „dat het feit van ons samenzijn een getuigenis is tegen de koude oorlog" zoals het in Praag zo mooi heette."

Bl. (Bloemendaal) J.C.M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen