Barnabas (4)

De Bijbel is wel bijzonder eerlijk in de tekening van de bijbelse figuren.
We hebben enkele keren de figuur van Barnabas, de zoon der vertroosting, belicht. Het is voor geen tegenspraak vatbaar: er wordt een prachtig beeld van deze Barnabas gegeven. Hij heeft z'n bijnaam alle eer aan gedaan: troost heeft hij verspreid; samenbindend heeft hij gewerkt in de eerste christelijke kerk op meer dan één manier; als kerkelijk deputaat genoot hij aller vertrouwen; als zendeling behoorde hij met Saulus tot de eersten die door de H. Geest daartoe werden uitverkoren. Het is enkel licht dat ons van Barnabas vermeld wordt.
Maar . . . . de H. Geest schroomt niet ook de schaduw te tekenen, die aan deze figuur verbonden is; zelfs zo dat hij na deze schaduw verdwijnt in de Handelingen der Apostelen en wij van hem niet meer horen in de geschiedenis van Gods Koninkrijk.
Na de terugkeer uit Jeruzalem, waar de eerste kerkelijke vergadering is gehouden, te Antiochië, arbeiden Paulus en Barnabas nog enige tijd in deze stad, die zo'n belangrijke operatie-basis voor het Evangelie is geworden.
Maar dan komt Paulus met het plan opnieuw op reis te gaan. Hij denkt er niet aan niet met Barnabas op stap te gaan. Ze hebben al zoveel samen gearbeid en zoveel kilometers samen afgelegd op de heirbaan van hun Koning, dat het vanzelfsprekend was: we gaan samen.
Barnabas vindt het uitstekend, maar hij stelt voor, Marcus, zijn neef, mee te nemen.
Marcus was op de eerste zendingsreis ook meegegaan, maar toen ze in Pamfylië de eigenlijke vesting van het heidendom gingen bestormen was Marcus rechtsomkeert gegaan. Dat is Paulus niet vergeten en deze man is voor Paulus niet acceptabel om nu toch mee te nemen.
En dan gebeurt het . . . .
Barnabas en Paulus, die zo'n prachtig zendingsteam gevormd hadden, krijgen ruzie met elkaar. Ze kunnen elkaar niet vinden.
Principiële zaken waren er helemaal niet aan de orde.
Verschil over de leer was aan de hele horizon niet te ontdekken.
Zelfs over de reisroute was geen enkel verschil van mening en nog minder over het reisdoel.
Het verschil zat vast op een verschillende visie op Johannes Marcus met op de achtergrond een verschillende persoonlijke instelling. Ach, wat spelen persoonlijke dingen een grote, een te grote rol in de kerk van Christus.
Als we deze verzen in het Grieks lezen, blijkt nog duidelijker dan in de vertaling dat het heftig tussen de beide mannenbroeders is toegegaan!
Paulus laat zich nogal denigrerend uit over Johannes Marcus: die man meenemen? Een afvallige! Kom nou, Barnabas!
Zonder bepaalde bedoeling is Paulus scherp geweest en moeten deze woorden Barnabas nogal hatelijk in de oren geklonken hebben.
Barnabas daartegenover is de goedheid zelf. Hij denkt altijd mild over de mensen en zeker als het over z'n geliefde neef gaat, die hij vanuit Jeruzalem zo goed kent. En daarom is het juist voor deze goedwillende Barnabas onverdragelijk dat Paulus z'n neef te na kwam.
Hij wil van geen toegeven weten. Marcus moet mee. Heeft Barnabas heimelijk gedacht: Paulus moet nu niet denken dat hij het alleen te zeggen heeft? En heeft Paulus gedacht: daar heb je Barnabas weer, die zich door het gedrag van Petrus tot veinzerij liet verleiden (Gal. 2:13)?
Hoe dan ook — de spanning stijgt. Er ontstond verbittering. Dokter Lucas gebruikt hier een woord dat in de medische taal het hoogtepunt van de koorts aanduidt! Dan behoeven we niets te vragen! Rode hoofden; stekende blikken; woorden als scheermessen. Als kemphanen stonden deze twee groten in het Koninkrijk Gods tegenover elkaar.
Barnabas, de samenbindende figuur, is nu een conflict-figuur. De oude Levi is toch nog niet geheel in hem gestorven!
Wie er gelijk had in dit conflict?
Deze vraag behoeven wij niet te beantwoorden. Barnabas had alleen oog voor persoonlijke belangen ten koste van het werk. Paulus had waarschijnlijk te eenzijdig oog voor de belangen van het werk ten koste van het persoonlijke element.
Maar ze gingen uit elkaar!
Het is alleen Gods bijzondere leiding dat dit conflict nog ingeschakeld is in de voortgang van het Evangelie. Er gaan straks twee span zendelingen op stap. En Paulus, eerst door Barnabas beschermd en geïnstrueerd, kan zich nu volledig zelfstandig ontplooien!
Maar dat praat Barnabas noch Paulus vrij.
Ze waren bijeen gebleven toen de stormen der vervolging losbraken tegen hen; toen er kerkelijke moeilijkheden dreigden stonden ze schouder aan schouder en hebben ze de eenheid tussen joden- en heidenchristenen bewaard en nu „om een geringere oorzaak, die zonder enige moeite uit de weg geruimd had kunnen worden, verbreken zij de heilige band der goddelijke roeping. Dit kan voorzeker niet plaats hebben, zonder dat alle vromen er heftiglijk door verschrikt worden." (Calvijn).
De twist tussen Barnabas en Paulus leert ons dat we in een onvolmaakte wereld leven; dat Satan niet ophoudt Christus' kerk aan te vallen; dat de allerheiligsten nog maar een klein beginsel dezer gehoorzaamheid bezitten; dat conflicten en persoonlijke inzichten een grote rol spelen in de geschiedenis van de kerk.
Is dat reden om ons hierbij neer te leggen en te constateren: het is nu eenmaal niet anders. Als een vredeslievend man als Barnabas ruzie kreeg, wat moeten wij dan?
Allerminst!
Dit is een waarschuwingssignaal voor kerkelijk gebruik.
De satan is present op kerkelijke vergaderingen, werkt in kerkelijke figuren, gaat ook naar deputaten-vergaderingen, weet vrome argumenten voor verschillend inzicht te gebruiken.
Waakt, mannen broeders!
Strijdend voor nieuwe vormen of oude tradities, ijverend voor conservering of vernieuwing van het kerkelijke leven, loert de satan of hij er munt uit kan slaan. En het kwik in de kerkelijke thermometers stijgt.
Laten Barnabas en Paulus ons ter waarschuwing zijn!
Geen conflicten dan alleen om de centrale waarheid. En overigens alle persoonlijke dingen opgeborgen. Leert u zelf verloochenen, hoeveel strijd het ook kost.
Gelukkig moet het later weer goed geworden zijn tussen deze twee groten uit de eerste christelijke tijd. Paulus spreekt in 1 Cor. 9 over Barnabas met waardering. En Paulus heeft later Marcus ook anders leren taxeren (Col. 4:10, 2 Tim. 4:11; Phil. 24).
Maar voorlopig zijn ze gescheiden.
En het spoor van Barnabas wordt onvindbaar. Hij heeft z'n werk gedaan. Het Evangelie gaat verder.
De Koning der kerk moet wel heel veel geduld hebben, zelfs met z'n beste instrumenten.
Zo alleen wordt duidelijk: het is niet hun, maar Zijn zaak!
Die roemt, roeme niet in Barnabas of Paulus, maar in de Heere!
Had u nog een ruzie op te ruimen met uw medebroeder?
Is er nog een conflict tussen ambtsdragers?
Opruimen om Christus' wil!
De kerkelijke „temp" moet weer normaal worden.
Thermometers moeten niet blijvend gehanteerd worden. Het Woord Gods is nog lang niet genoeg gehanteerd!

J.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen