31 Oktober

De herdenking van de Kerkhervorming, van ouds gebonden aan de overigens vrij willekeurige datum 31 oktober, zal dit jaar een bijzonder accent krijgen omdat in deze maanden het Concilie in Rome vergadert. De vraag is niet te ontwijken: doorgaan met de herdenking van de Reformatie of na bijna vier en een halve eeuw er mee ophouden?
Als we luisteren naar vele stemmen en taxeren wat vandaag aan de orde is, dan zijn velen geneigd om op gedempte toon over Luthers daad te spreken. Vanzelfsprekend — men wil niet ontkennen dat de motieven van Luther respectabel zijn; dat zijn bedoelingen zuiver waren en dat er in die tijd ook alle reden was voor zijn protest, maar sindsdien is er een ontwikkeling geweest en vooral na de tweede wereldoorlog is er zoveel losgeslagen en veranderd: er waait duidelijk een andere wind uit Rome over de Alpen naar deze lage landen, zodat de breuk tussen Rome en de Reformatie niet zo scherp meer is. Komt de hereniging, mooi woord voor terugkeer in de schoot van de moederkerk, nu niet in het zicht?
Het is vanzelfsprekend te waarderen dat Rome in haar uitingen niet meer zo fel is als in vroeger jaren of in sommige landen nog is. We constateren dat Rome het bestaan van de Reformatie kent en zich rekenschap geeft van haar verhouding tot de kerken der Reformatie.
Maar tot dusver is niet gebleken dat er een wezenlijke verandering heeft plaats gevonden. Zolang het „anathema" van Trente, het definitieve vloekvonnis over de Reformatie, niet herroepen is, zolang is er in, feite niets veranderd, alle vriendelijkheden ten spijt.
Met hoeveel belangstelling we de gang van zaken op het Concilie ook trachten te volgen, we merken tussen de regels door de grote tegenstelling, die gebleven is.
We noemen de centrale plaats van de paus; de bovenmenselijke eer, die aan deze man wordt gegeven; de machtspositie van de kerk; de invloed van de hiërarchie; de plaats van Maria, zoals openbaar kwam bij de opening van het Concilie, waaraan de paus zelf meedeed. Moeten we niet blijven zeggen met Luther: ze zijn van een andere geest dan wij?
Juist daarom is het zo belangrijk dat we als kinderen der Reformatie weten waar het in de Reformatie om ging. De onkunde t.a.v. de Reformatie; de vervlakking van het reformatorisch levensbesef; de verduistering van het reformatorisch goud, betekenen de kracht van Rome.
Hoe meer de Reformatie verzwakt, hoe meer Rome aan invloed wint. Een invloed, die groter wordt als de taktiek daarbij wordt gewijzigd.
In 1962 gaat het nog om de grondzuilen van de Reformatie: Woord, genade en geloof. En deze drie voorzien van het woord: alleen!
De volle totale beleving van deze waarden kan alleen maar de kracht zijn van de kerk der Reformatie in prediking en geloofsopenbaring.
De macht van Gods Woord en de kracht van Gods Geest mogen de Roomse dogmata doorbreken. Dan gebeuren er grootse dingen.
Het gebed om deze doorbraak is 31 oktober 1962 zeer actueel.

Bisschoppen vergaderen
De Chr. Geref. Bisschoppen — dat zijn nog altijd naar 't N. testamentisch spraakgebruik de ouderlingen — hebben hun jaarlijkse vergadering gehouden in de nog niet gerestaureerde Barnabaskerk te Apeldoorn.
Met het Roomse Concilie heeft het opschrift van dit artikel dus niets te maken. Er is nogal wat verschil tussen een Concilie en een vergadering van ouderlingen. Maar èn op het Concilie èn op de conferentie, hier bedoeld, gaat het om de bisschoppen der gemeente. Van Noordmans is de prachtige zin: Calvijn heeft door de grote nadruk op de betekenis van de ouderling de paus schaakmat gezet. Juist de ouderlingen der gemeente zijn het grote tegenwicht tegen de hiërarchische positie van de paus.
Daarom is het een vreugde zoveel ouderlingen te ontmoeten en te zien vergaderen. Als pastor-loei, wilt u als gastheer, voelde ik me geroepen deze vergadering, zoveel als mogelijk is, bij te wonen. Andere jaren liet ik verstek gaan, uitgezonderd wanneer men uitdrukkelijk vroeg een referaat te houden. Naar mijn smaak behoren predikanten allereerst op hun eigen conferenties te komen. Gelukkig lieten de predikanten zich op de Apeldoornse conferentie practisch niet horen. Dat is goed ook. Het is wel eens anders geweest, naar ik vernam. Dat nu is onjuist en wekt de indruk dat we hier te maken hebben met een semi-officiële kerkelijke vergadering.
Het is een goede zaak dat ouderlingen „onder ons" zijn en zich daar bezinnen op hun werk. Hun samenkomsten dienen dan bij uitstek instructie-samenkomsten te zijn. Het gaat er om dat ze beter ingesteld raken op hun ambtelijke arbeid en hun allerlei vingerwijzingen worden gegeven. Het was een goede gedachte van het bestuur om op deze conferentie een onderwerp over de kerkregering te laten behandelen. Dat is een bij uitstek geschikte zaak voor een instructie-bijeenkomst.
Met dankbaarheid zullen de ambtsdragers aan deze conferentie terugdenken. Het is een verheugende zaak dat zovele ouderlingen naar Apeldoorn waren gekomen en met volle aandacht luisterden naar wat geboden werd.
Als gast hebben we dat ook gedaan.
Zonder op alles in te gaan — we beperken ons tot een enkele indruk — stippen we drie zaken aan.
Allereerst hebben we geïnteresseerd geluisterd naar de „troonrede" van de voorzitter. Het is zijn gewoonte om in dit openingswoord de zoeklichten te laten schijnen over het hele kerkelijke leven. Zo kregen het I.C.C.C.-congres, de Amersfoortse samenkomst van de vereniging tot herstel van de kerkelijke eenheid en de Gen. Synode een beurt. Het is begrijpelijk en redelijk dat dit gebeurt, mits duidelijk vaststaat dat des voorzitters opmerkingen louter particulier zijn en geen officiële noch offcieuse waarde hebben. Het speet me dat de voorzitter dit jaar geen Synode-lid is geweest. Ongetwijfeld zou in dat geval zijn openingswoord gestaan hebben op het niveau, waarop onze Synode vergaderde en gedragen zijn door de geest die op onze Synode openbaar kwam. Dat zou van bijzonder veel positieve waarde zijn geweest voor onze ouderlingen.
Vervolgens merken we op dat het beantwoorden van vragen, die liggen op kerkelijk terrein, toch de schijn niet vermijden dat hier een semi-kerkelijke vergadering is. Zo heel gemakkelijk krijgt het antwoord op dergelijke vragen een bepaald gezag, dat het niet verdient. Nu er een „vak"-blad is, „Ambtelijk Contact" kan deze vraagbeantwoording best achterwege blijven m.i. De vergadering is dan in de gelegenheid na de opening direct het referaat te horen, dat nu aan het eind van de morgenvergadering tegen kwart over 12 pas aan de orde kon komen, zodat de hoorders met hongerige magen moeten luisteren (de meesten zijn al vroeg op stap gegaan) of anderen die in Apeldoorn wonen, het referaat gedeeltelijk moeten missen om de maaltijd thuis niet in de war te sturen.
Tenslotte willen we heel hartelijk en dringend de teneur van het slotwoord van prof. Kremer onderstrepen: arbeiden, broeders. Wordt a.u.b. geen problemensjouwers en laat u door de problematiek van het kerkelijk leven niet zo in beslag nemen dat er geen tijd is om het eigenlijke werk te doen: de bearbeiding van de gemeente.
Gezegend de ouderling, die er op uittrekt in grote trouw; die zijn verantwoordelijkheid niet afschuift op zijn dominee, maar er zelf op uitgaat, ook buiten het officiële huisbezoek om.
Gezegend de kerk, die zulke ouderlingen heeft.
Concentreer alle aandacht op deze arbeid. We hebben als kerk toch een schone plaats en een heerlijke roeping. Maar de ouderlingen zijn de pionnen, waarmee niet alleen de paus schaakmat moet worden gezet.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen