Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Bijbelgebruik (I)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Bijbelgebruik (I)

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Het bezit van een bijbel is niet genoeg. Hij moet gebruikt, gelezen worden. Gelukkig is de bijbel nog in vele gezinnen van ons volk aanwezig. Dagelijks worden nog vele bijbels verkocht en gekocht. Elk jaar levert het Nederlands Bijbelgenootschap ongeveer 200.000 bijbels, die hun weg vinden naar de gezinnen en leden van ons volk.
Maar wat gebeurt er met al deze bijbels?
Op verzoek van het N.B.G. heeft het Gereformeerd Sociologisch Instituut een onderzoek ingesteld t.a.v. het bijbelgebruik bij Gereformeerden (1958). Het is interessant van de resultaten van dit onderzoek kennis te nemen.
Voor de samenstelling van dit rapport werd gebruik gemaakt van:

1. Een onderzoek naar de „stand van geestelijk leven" in de Gereformeerde Kerken in Nederland.
Dit onderzoek vond plaats in een viertal typegemeenten w.o. een wijk in een grote stad, een kleine gemeente op de Veluwe, een gemeente in Friesland en één in Zeeland. In totaal werden 140 uitvoerige gesprekken met „gewone" gemeenteleden gevoerd, daarnaast werden nog 'n groot aantal interviews gehouden met ambtsdragers en andere insiders uit de gemeente. Bovendien werden 2 enquêtes ingesteld n.l. één onder predikanten en één onder ambtsdragers uit een 80-tal gemeenten in Nederland.
Het „goede" bijbelgebruik is uiteraard maar één facet van het bepalen van de stand van het geestelijk leven. Bij de gehouden interviews kwam echter tussen allerlei andere zaken door ook de vraag naar het schriftgebruik aan tafel en het persoonlijk bijbellezen in behandeling.
2. Gereformeerde jeugd van Amsterdam (1952).
Het betreft hier een in 1952 uitgebracht rapport gebaseerd op 1110 schriitelijke enquêtes. Het onderzoek werd uitgevoerd door het Soc. Economisch Instituut van de V.U. en het Laboratorium voor Toegepaste Psychologie te Amsterdam.
3. Rapport over jeugd en gezin op Schouwen-Duiveland 1955: G.S.I. Enquête onder de Gereformeerde en Chr. Gereformeerde jeugd op dit eiland. Basis: 274 goed ingevulde enquête's (ongeveer 60 % van de totale Gereformeerde en Chr. Gereformeerde jeugd).
4. Rapport over de Gereformeerde jeugd in Noord-Oost Overijsel 1954.
Uitgave van het G.S.I. Een schriftelijke vragenlijst onder jongelui van 16-24 jaar. Aantal verwerkte formulieren: 500.
5. Het kerkelijk leven in de grote stad. Rapport aan de classis Amsterdam uitgebracht door een daartoe ingestelde commissie met medewerking van het G.S.I., april 1957.
6. Ook werd gebruik gemaakt van een rapport van het G.S.I. over „Jeugd en gezin in kerk en dorp". Dit onderzoek vond plaats in 1958 in Noord-Groningen en heeft betrekking op gesprekken met 76 jongelui.
Het materiaal richt zich voornamelijk op 2 hoofdpunten, n.l.: het gezinsgebruik en het persoonlijk gebruik van de bijbel.

Het gezinsgebruik
Daarvan kan men zeggen, dat de schriftlezing aan tafel vrijwel over de gehele linie regelmatig plaats vindt en wel voor ongeveer 90 % van de gezinnen; bij de plattelandsgezinnen zelfs voor 100 %.
Het is gebruikelijk dit na de maaltijd te doen. Slechts een enkele keer geschiedt het lezen uit de Schrift voorafgaande aan de maaltijd. Op de vraag in de enquête onder de Gereformeerde jeugd van Amsterdam werd als volgt geantwoord:

Thuis uit de Bijbel gelezen: aantal %
Dagelijks 950 85.6
Ongeregeld 96 8.6
Nooit 53 4.8
Onbekend 11 1.0
Totaal 1100 100.0

Opvallend was ook de samenhang van de kerkgang der ouders met de dagelijkse schriftlezing, hetgeen blijkt uit onderstaande tabel:

Gezinsverbruik en kerkgang in percentages.

Schriftlezing / beide ouders geregeld ter kerk / een der ouders gaat regelmatig, de ander ongeregeld of zelden / beide gaan ongereeld of zelden
Dagelijks 94.4 76.3 37.7
Ongeregeld 5.0 17.5 26.4
Nooit 0.6 6.2 35.9
100.0 (856) 100.0 (114) 100.0 (106)

Het bijbelgebruik in verband gebracht met de beroepen van de vaders van de geënquêteerde jongelui toont het volgende beeld:

Gezinsverbruik en beroepen van de vaders.

Schritlezing / Arbeiders / Middenstanders / Intellectuelen
% % %
Dagelijks 79.3 86.6 95.6
Ongeregeld 12.7 7.8 4.4
Nooit 6.8 4.9 0.0
Onbekend 1.2 0.7 0.0
Totaal 100.0 (237) 100.0 (675) 100.0 (158)

Hieruit valt te concluderen dat de gewoonten van het geregeld aan tafel lezen het meest voorkomt onder de intellectuelen en middenstanders en het minst onder de arbeiders. Door allerlei maatschappelijke oorzaken zullen deze ook minder gelegenheid hebben voor het regelmatig lezen (ploegendiensten, ongeregelde diensten etc).
Ook op Schouwen-Duiveland gaven de jongelui (Chr. Gereformeerd en Gereformeerd) voor 95 % op dat het lezen na de maaltijd in het gezin waaruit zij stamden, vast gebruik was. In bijna een derde van de gezinnen werd volgens opgave van de jeugd bovendien geregeld uit een dagboek of van een kalenderblaadje gelezen. Uit de gesprekken die voor dit onderzoek met de ouders gevoerd werden bleek dat in 41 % nog van andere godsdienstige lectuur zoals kinderbijbels, dagboeken e.d. boven en behalve de schriftlezing werd gebruik gemaakt. De schriftlezing kwam in 67 % van de gevallen voor na iedere maaltijd en in 27 % van de gezinnen in ieder geval elke dag.
In Noord-Oost Overijssel, waar ook een enquête onder de jeugd werd ingesteld, werd volgens de opgave van 500 jongeren in 80 % van de ouderlijke gezinnen na elke maaltijd gelezen, in 18,8 % één keer per dag, terwijl in slechts 1,2 % der gevallen zeer onregelmatig in gezinsverband uit de bijbel gelezen werd.
Onverwacht groot was hier het aantal gezinnen waarin naast de bijbellezing ook voorkwam het lezen uit een bijbels dagboek, bijbelrooster of kalender, n.l. 63,6 %.

Uit bovenstaande gegevens kan men de conclusie trekken:
a. het Gereformeerde volk leest trouw aan tafel uit de bijbel.
b. in de grote stad nemen dagboek en kalender slechts een geringe plaats in, op het platteland komt dit meer voor evenals het lezen uit de kinderbijbel.
Wat de wijze van lezen betreft valt het volgende op te merken:
Velen en vooral op het platteland hebben de gewoonte de bijbel achter elkaar door te nemen met weglating van bepaalde moeilijke gedeelten zoals „wetten", geslachtsregisters e.d. Toch lijkt deze methode aan het verdwijnen te zijn en wil men in het algemeen meer afwisseling in de methode brengen, zoals gedeelten naar eigen keuze (meestal zijn dit dan de Psalmen en het Nieuwe Testament), soms na enkele jaren weer eens achter elkaar en sporadisch ook het gebruiken van pericopen of bijbelroosters.
De vraag komt op: leest en hoort men ook wezenlijk het Woord? Neemt men dat in zich op of is het bijbellezen een sleur, een gewoonte, die het gevaar van automatisme met zich brengt? Het is moeilijk te beoordelen wat 't bijbellezen werkelijk voor betekenis heeft in iemands leven. Uit de interviews heeft het G.S.I. de indruk gekregen dat het gevaar van automatisme en formalisme, van louter sleur en gewoonte, niet denkbeeldig is. Gewezen wordt op het euvel, dat men door het vele lezen van de bijbel ook kan komen tot een slordige omgang met de Bijbel. Het gevaar van niet echt meer luisteren en zich niet echt openstellen voor de boodschap werd door de ondervraagden erkend.
De vraag of het gelezene wel altijd voldoende tot zijn recht komt, kon helaas niet altijd bevestigend beantwoord worden.
Doch hoe het ook zij, de Bijbel wordt nog regelmatig, elke dag door vrijwel alle Gereformeerden in gezinsverband gelezen en aangehoord. Dit wat het gezinsgebruik betreft.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 december 1962

De Wekker | 8 Pagina's

Bijbelgebruik (I)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 december 1962

De Wekker | 8 Pagina's