Het gemengde huwelijk (I)

Twee geloven op één kussen . . .
Het behoeft geen breed betoog dat het huwelijk een van de meest betekenisvolle verbintenissen is, die twee mensen kunnen aangaan. Dit geldt voor allen, die tot het huwelijk komen, maar wel inzonderheid voor hen, die in hun leven rekening willen houden met de ordeningen Gods.
Nu bloeit het huwelijk in eerste instantie op uit de liefde van twee mensen voor elkaar. In deze liefde schuilt iets dat ten diepste niet te verklaren is. Waarom een jongeman voor een bepaald meisje liefde opvat en niet voor zoveel anderen, is niet doorzichtig te maken. Wie deze dingen ziet in het licht des geloofs, zal hierin de leiding Gods erkennen, iets wat ons statige huwelijksformulier onder woorden brengt als het zegt, dat God een ieder zijn vrouw — en het geldt evengoed voor de vrouw met het oog op haar man — als met Zijne hand toebrengt. Dit is echt gelovig gezien en gezegd.
Nu is met te verwijzen naar deze liefdevolle genegenheid voor elkaar, als basis van een goed huwelijk, wel veel maar niet alles gezegd.
Voor een echte éénheid in het huwelijk is nog meer nodig dan dit alleen.
Men moet ook ten volle in eenheid saam kunnen leven in meer dan de natuurlijke liefdesverhouding alleen. Er dient ook eenheid in levensovertuiging en levensopenbaring te zijn.
En hier komt dan het gevaar van het gemengde huwelijk voor ons staan. De uitdrukking „gemengd huwelijk" is wel ingeburgerd, maar zegt op zichzelf nog niet zo veel.
Men wil er mee uitdrukken dat er in het huwelijk twee ongelijksoortige eenheden zijn samen gevoegd, die aan de eenheid in het huwelijk belemmeringen in de weg leggen of schade toebrengen. Juist de eenheid, die het wezenlijke van het hu welijk uitmaakt komt dan in het gedrang.
Nu kan dit gemengde huwelijk zich in meer dan één vorm voordoen. Het kan zijn dat er een grote geestelijke tegenstelling is tussen twee huwenden wanneer b.v. een christen zich met een ongelovige partij in het huwelijk begeeft. Dit is wel de meest scherpe tegenstelling, die zich denken laat.
Het kan ook zijn dat we met een kerkelijk gemengd huwelijk te doen hebben. Dit doet zich voor in een geval waarbij Protestants en Rooms in een huwelijk verbonden worden. Blijven beide partijen hierbij op hun stuk staan — wat meestal niet het geval is — dan zal hier nooit een echte eenheid kunnen groeien.
Het kan met het oog op het kerkelijk gemengd huwelijk ook zo zijn, dat er wel twee protestanten huwen, maar dat b.v. de ene partij goed orthodox en de ander vrijzinnig is. Blijven ze die ze zijn, dan is ook hier geen ware eenheid mogelijk.
Ook gemengd acht ik een huwelijk waarbij twee „gelovigen" zich saam verbinden maar de ene partij kerkelijk begeert te leven en de andere wars van alle kerkelijkheid de sectarische weg kiest. Ook hier ontbreekt de eenheid.
Moeilijk ligt ook het geval wanneer, in de situatie zoals wij die in ons land kennen, elk der partijen tot een andere gereformeerde kerk behoort. Hier komen we in aanraking met het harde feit van de gescheurdheid van de gereformeerde belijders in Nederland. Men is het dan in heel veel wel eens maar kerkelijk is men niet een.
Er is dus nogal wat variatie mogelijk in wat wij het gemengde huwelijk noemen. En door deze gevarieerdheid zijn de moeilijkheden, die voor- of in het gemengde huwelijk zich openbaren, ook niet alle gelijk.
In al de bovengenoemde mogelijkheden spreekt men dan ook niet even sterk van een gemengd huwelijk.
Het boven dit art. ten dele weergegeven gezegde uit de volksmond: Twee gelovigen op één kussen, daar slaapt de duivel tussen, bewijst wel, dat de volksgeest, die door deze volksmond spreekt, het geval van het gemengde huwelijk toch wel ernstig gezien heeft. En terecht.
Ik wees er boven reeds op, dat het huwelijk de weg van de meest intieme omgang van twee mensen met elkaar is. En deze intieme eenheid strekt zich over heel het leven van beide uit. Het raakt de totaliteit van het leven in al zijn facetten, geestelijk, kerkelijk en maatschappelijk. Men kan niet een bepaald facet aan deze eenheid onttrekken. Doet men dit toch, dan ontbreekt ergens de eenheid. De eenheid niet alleen tussen twee partijen in het huwelijk, maar ook de eenheid in het gezin dat uit het huwelijk opbloeit. Hoe zal er eenheid in de opvoeding van de kinderen zijn, wanneer er geen eenheid tussen de ouders is. En welk voorbeeld geven de ouders in hun levensopenbaring voor de kinderen? Moeten zij vader of moeder volgen? In een echt christelijk gezin mag deze gedeeldheid niet zijn. Is zij er toch, dan is de kracht van de eenheid gebroken, in allerlei opzicht.
Met het oog hierop dient aan het huwelijk de ernstige vraag vooraf te gaan, niet alleen houden wij van elkaar als mens, als man en vrouw, maar vooral ook; passen wij bij elkaar, kunnen wij een eenheid vormen, nu en straks in de taak, die ons wacht?
Het huwelijk toch mag nimmer gezien worden als een avontuur, waarvan men maar moet afwachten wat er uit groeien zal.
Er dient ernstige bezinning en voorbereiding aan vooraf te gaan, waaruit de overtuiging moet groeien: wij kunnen, onder inwachting van de zegen Gods, samen deze weg opgaan.
Liggen hier scheuren, breuken soms, in de fundamenten van dit gebouw, dan zal zich dit straks bitter wreken.
Hoeveel huwelijken zijn er niet, waarin men wel bij elkaar blijft, maar waarin het verborgen leed over het ontbreken van de rechte eenheid voortdurend knaagt.
Men is dan wel bij elkaar maar staat naast elkaar en in het slechtste geval tegenover elkaar.
En niet zelden moet hier het zelfverwijt aanwezig zijn: wij waren eigenlijk niet één toen wij begonnen.
Daarom moet uit meer dan één oogpunt het verschijnsel en het gevaar van het gemengde huwelijk altijd onze aandacht hebben.
De aandacht van jongeren en ouderen.

Kremer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen