Huwelijksbepalingen (VI)

De vraag is nu aan de orde: hoe moeten wij de kerkelijke huwelijksbevestiging zien? Deze vraag is gemakkelijker te stellen dan te beantwoorden. Het zou anders zijn indien de Heere ons in Zijn Woord duidelijke voorschriften ten aanzien van een kerkelijk huwelijk had gegeven. Dan zou er hoogstens verschil over de uitlegging van bepaalde Schriftplaatsen kunnen zijn.
Maar zo staan de zaken niet. De Heilige Schrift spreekt wel over het huwelijk zelf en over de rechten en plichten van man en vrouw in het huwelijk, enz., maar zij spreekt met geen woord over een kerkelijke huwelijkssluiting. Daaruit volgt dat alle opvattingen omtrent deze kerkelijke plechtigheid berusten op persoonlijke, op menselijke inzichten. De verschillende opvattingen worden geconstrueerd vanuit bepaalde meningen betreffende huwelijk en kerk, meningen die misschien in een grote kring leven, of die misschien slechts bij een kleine groep of bij een enkele persoon worden gevonden. Maar niemand kan tot staving van zijn gevoelen ten opzichte van het kerkelijk huwelijk een of meer Schriftplaatsen noemen en op grond daarvan zeggen: zó zegt de Schrift! Niemand kan dus met een beroep op duidelijke uitspraken van Gods Woord zeggen: er moet een kerkelijke huwelijksbevestiging plaats vinden en zó moet zij gezien worden.
Daarom herinneren wij er aan, dat de kerk in artikel 70 van de Kerkorde uitgesproken heeft, dat het recht en behoorlijlk is dat het huwelijk in de kerk bevestigd wordt. Dat wil o.i. zeggen: de kerk is overtuigd dat de kerkelijke huwelijksbevestiging tot de openbaring van het christen-zijn in de wereld behoort en dat zij daarom opgenomen dient te zijn in het geheel van de huwelijksplechtigheden. En daarom, zo zegt de Kerkorde, hebben de kerkeraden de roeping hiervoor naar vermogen te zorgen. De kerk zegt dus niet, dat een huwelijk, dat alleen ten overstaan van een vertegenwoordiger van de overheid, i.e. de ambtenaar van de burgerlijke stand, gesloten is, geen wettig huwelijk is en door haar niet kan worden erkend, zoals Rome doet, maar zij zegt wel, dat het de roeping van de christen is het huwelijk ook ten overstaan van de kerk te sluiten omdat dit naar haar overtuiging voortvloeit uit het feit dat men Christus belijdt.
Om nog even op de in het begin gestelde vraag terug te komen: de Heilige Schrift geeft ons geen antwoord op de vraag hoe wij de kerkelijke huwelijksbevestiging moeten zien en daarom kunnen er verschillende opvattingen bestaan, de ene met meer en de andere met minder recht misschien.
Wij willen nu onze eigen zienswijze geven waarbij wij gebruik maken van enkele gangbare opvattingen of meningen.
In de eerste plaats zij er op gewezen dat het huwelijk een daad van de huwenden is. Zij sluiten het huwelijk hierbij aan het huwelijk aan, of zij treden in het huwelijk. Dit beginsel, dat vanaf de oudheid algemeen gehuldigd wordt, vindt uitdrukking zowel in ons Burgerlijk Wetboek als in het Formulier om de huwelijke staat voor de gemeente van Christus te bevestigen. In ons Burgerlijk Wetboek wordt in art. 131 gezegd, dat het huwelijk ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand wordt voltrokken. Het wordt niet door de ambtenaar van de burgerlijke stand voltrokken maar ten overstaan van de ambtenaar, zie Asser-Scholten, Handl. t.d. beoef v.h. Ned. Burg. Recht Eerste deel — Personenrecht, 8e dr.. Eerste stuk — Familierecht, Zwolle, 1947, blz. 80. En in ons Huwelijksformulier wordt aan bruidegom en bruid gevraagd of zij genomen hebben en nemen resp. de bruid en de bruidegom tot vrouw en tot man. Wij behoeven op deze zaak thans niet verder in te gaan, maar het is wel van belang dit uitgangspunt in gedachten te houden.
In de tweede plaats herinneren wij er aan dat onze Nederlandse wetgeving zegt dat het sluiten van het huwelijk openbaar moet geschieden. Daarom zegt art. 107 B.W.: Vóór de voltrekking van het huwelijk geschiedt daarvan door de zorg van de ambtenaar van den burgerlijken stand afkondiging door middel van aanplakking van een, door dezen ambtenaar opgemaakt, geschrift aan het huis der gemeente en wel op zaterdag. Het geschrift zal gedurende tien dagen aangeplakt blijven (volgen nadere bepalingen omtrent dit geschrift). Daarom ook zegt art. 131 B.W.: Het huwelijk zal in het openbaar, in het huis der gemeenten, ten overstaan van den ambtenaar van den burgerlijken stand. . . worden voltrokken, en in tegenwoordigheid van ten minste twee en ten hoogste vier getuigen... En art. 132 zegt: Indien een der partijen uit hoofde van een behoorlijk bewezen wettig beletsel, verhinderd wordt zich naar het huis der gemeente te begeven, zal het huwelijk kunnen worden voltrokken in een bijzonder huis binnen dezelfde gemeente, mits geschiedende in tegenwoordigheid van zes getuigen . . . Asser-Scholten (zie boven), blz. 80 tekent hierbij aan: ,,De openbaarheid is een waarborg tegen geheime huwelijken, eveneens de vereiste tegenwoordigheid van de getuigen, wier groter aantal dan ook bij huwelijken, in een bijzonder huis voltrokken, moet opwegen tegen het gemis aan openbaarheid, hetwelk daarvan het gevolg is."
Eist dus onze Nederlandse wet dat het huwelijk in het openbaar wordt voltrokken, ook de kerk eist deze openbaarheid. Daarom vinden er huwelijksafkondigingen in de kerk plaats en wordt het huwelijk in een kerkdienst bevestigd.
Op deze zaak behoeven we nu echter niet brede in te gaan.
In een volgend artikel gaan we D.V. verder.

A.(Apeldoorn), H.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen