Zendingspionier in Batakland

Doorstond grote gevaren
Ludwig Nommensen, geboren op het Noordfriese eiland Noordstrand dat toen nog bij Denemarken behoorde, later bij Duitsland, kreeg zijn opleiding aan de zendingsschool van de Rijnse Zending te Barmen (West-Duitsland). In zijn geboortejaar 1834 betraden de eerste zendelingen, de Amerikanen Munson en Lymann, de Batakse bodem, maar kort na hun komst zijn beiden gegrepen, gedood en opgegeten.
Het zendingswerk bleef 28 jaar stil liggen. En toen in 1862 beklom de jonge Nommensen de smalle, steile bergpaden en bereikte na een zware klimtocht van 5 dagen de hoogvlakte van Toba. Ook hij moest grote gevaren doorstaan, maar zijn Zender spaarde hem, vaak op wonderlijke wijze.
Nommensen was een strateeg: hij voelde de dringende noodzakelijkheid dadelijk tot het hart van het Batakland door te stoten, om de Islam, die ook op dit gebied loerde, vóór te zijn. En deze taktiek is door Gods zegen schitterend gelukt.
Later volgde een stroom van zegeningen, zodat in 1918 in het sterfjaar van dr. Nommensen het Batakland verrijkt was met: een zendingshospitaal, een melaatseninrichting, een ambachtsschool, 40 Batakse predikanten, 400 kerken en scholen, 800 Batakse onderwijzers, 180.000 gedoopte Bataks.

Doctor honoris causa
Nommensen was een man met veel gaven, zoals zijn aanleg voor talen. Hij leerde de Batakse taal beter kennen dan de Bataks zelf! Ook was hij bekwaam in het Nederlands, het Engels, het Grieks en tevens kende hij Sanskriet en Arabisch. En naast de Batakse taal sprak hij ook vloeiend Maleis, de algemene omgangstaal in heel Indonesië, nu Indonesisch genoemd.
Reeds in 1876 kwam een voortreffelijke vertaling van het Nieuwe Testament in de Batakse taal klaar, waarvoor hij later door de universiteit van Bonn tot „doctor honoris causa” werd benoemd. Tijdens een verlof in Europa ontbood koningin Wilhelmina hem in haar paleis om persoonlijk over zijn prachtige werk te horen. Later werd hij geridderd in de orde van Oranje Nassau.
Nommensen was van oordeel, dat z.s.m. Bataks zelf het Evangelie onder hun volk moesten brengen, maar hij bleef ook zendelingen uit Duitsland vragen, waarvan het aantal in 1918 ongeveer 60 bedroeg. Kostelijk is de manier waarop hij in zijn verzoeken aan het Zendingshuis te Barmen zijn eisen aan jonge zendelingen stelde. Zo schreef hij eens: „Het moeten bekwame mannen zijn. Geen heethoofdigen, geen opvliegenden, maar geduldige, vriendelijke, opofferende, liefdevolle personen. Ook geen mannen, die het ene ogenblik hemelhoog juichen en het andere ogenblik, diep in de put zitten om kleine wederwaardigheden des hemels. 't Moeten lui zijn, die de lieve God op Zijn Woord geloven, zoals Abraham, toen hij naar Moria ging om zijn zoon te slachten, tegen zijn knechten zei: „Wij komen naar jullie terug!” Stuur dus lui, die met Gods Woord als met getallen rekenen en die aan het begin van de slag zich reeds op de overwinning verheugen”.

In een andere brief aan Barmen:
„Als u jonge lui hebt, gezond, gelovig, een beetje beschroomd consciëntieus, maar met energie en lankmoedig geduld, met innerlijke liefde tot de Heer, tot de broeders en tot verlorenen, personen die bereid zijn met God over muren te springen, geef die voorrang voor ons Batakland”.
Aan het steeds groeiende en steeds meer omvattende zendingswerk bleef Nommensen tot zijn dood toe bezielende leiding geven. Tegelijk bleef hij voor iedereen zendeling, of Bataks predikant of Batakse onderwijzer, of Bataks ouderling, een vaderlijke en wijze raadgever. Onder de uitgebreide correspondentie waren vaak brieven op bamboe of boombast in the typisch Bataks letterschrift.
Hij was knap op medisch gebied, heeft vaak bij moeilijke bevallingen geholpen, was vaardig in huizenbouw, wist vlot wilde Batakse paarden te temmen, kon met de wisselroede grondwater opsporen en werd zo populair bij blank en bruin, bij rijk en arm.
Hij nam ook zoveel mogelijk de levensgewoonten van de Bataks aan: at altijd rijst, liep op blote voeten, en zo. Steeds is hij een bijzonder bescheiden man gebleven, die aan het eind van zijn leven zei: „Ik heb alleen maar grote daden kunnen doen, door Gods kracht”!
Nommensen streefde er naar de jonge Batakse kerk zo vlug en zo veel mogelijk zelfstandigheid te geven.

Dr. Nommensen-universiteit
Toen door de tweede wereldoorlog alle Europese zendingskrachten plotseling uitvielen, kreeg voor het eerst een Batak de algehele kerkelijke leiding en werd dr. J. Sihombing tot Ephorus benoemd. Uitstekend heeft deze de moeilijke opdracht vervuld en wegens zijn goede leiding heeft een Duitse Universiteit hem gedoctoreerd. De Batakkerk kreeg een eigen universiteit, die ter ere van „Grootvader” (Ompoe) Nommensen de naam draagt van „Dr Nommensen-Universiteit”.
De vijfjarige faculteit leidt op tot predikant en de pedagogische faculteit tot leerkracht bij het lager en middelbaar onderwijs. Voorlopig kan de universiteit de hulp van buitenlandse docenten nog niet missen, zodat naast Batakse, ook Nederlandse, Duitse, Amerikaanse en Indiase docenten werken.
Dan heeft zij een hogere Christelijke Technische school met de afdelingen machine-bouw, elektro-techniek en bouwkunst, waaraan ook Duitse vakleerkrachten werken.
Besloten is tot oprichting van een Landbouwschool, omdat agrarische produkten nog steeds zeer belangrijk zijn.
Het Batakland telt ruim duizend gemeenten, maar heeft slechts ongeveer tweehonderd predikanten. In de meeste kerken gaan op zondag onderwijzers voor. Nu is elke week in elk ressort van een pandita een voorbereidende bespreking met zijn onderwijzers. Ter ondersteuning van het kerkelijk werk geven de docenten van de theologische faculteit van de „Dr. Nommensen-Universiteit” elke week twee preekschema's uit, zodat er steeds een concreet plan is.
Vorig jaar is er aan de universiteit voor het eerst voor alle pandita's een „verfrissingscursus” gegeven, waar ook nieuwe ideeën en nieuwe mogelijkheden besproken zijn.
Bekend is, dat de twee grote zendingshospitalen (nu van de kerk) met een flinke medische staf veel doen aan opleidingen voor verplegend personeel en dat zij een net van hulpziekenhuizen en poliklinieken over het hele gebied beheert.
Ook geeft de kerk leiding aan vrouwenarbeid en jeugdwerk.
Het aantal Christenen van de Batakkerk „Huria Kristen Batak Protestant” is boven de miljoen gestegen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen