Boekbespreking

Leven is tóch overwinnen, door ds G. Toornvliet, uitgave La Rivière & Voorhoeve, Zwolle, 172 blz., prijs geb. ƒ 9,90.
Dit boek bevat enige radiopreken van de bekende radio-dominee. Ds Toornvliet weet het Woord Gods op de man af te brengen, aktueel, blij en eenvoudig. Hij laat duidelijk zien dat het Woord Gods in Oud en Nieuw Testament betekenis heeft voor vandaag. Vooral de mensen in strijd en leed heeft hij op het ook. Een boek dat wat te zeggen heeft omdat de bijbel een boodschap heeft.

O.

Stemmen uit Genève. Preken, artikelen, brieven enz. van Johannes Calvijn. Bundel VII. Uitgave van De Gereformeerde Bibliotheek te Meeuwen, N.-Br., 1969. Prijs ƒ 2,50.
Deze 7e bundel bevat enkele preken van Calvijn over het boek Job, en wel over Job 2: 1—6; 2:7—10; 2: 11—13; 3: 1—10; 3: 11—19; 3: 20—26; 4: 1—16.
Het is een genot van deze preken kennis te nemen. Hier is nu echt „bediening des Woords". Wat had Calvijn toch een diep inzicht in het Woord van God, en, zo mogen wij er wel onmiddellijk aan toevoegen, in de roerselen van de menselijke ziel! Hij biedt dan ook heel wat anders dan in later tijd en ook in onze tijd soms onder de naam van „christelijk" en „gereformeerd" aan de man werd en wordt gebracht. Bij Calvijn vinden we echte Schriftuurlijke prediking, toegepast op het leven.
Heel hartelijk en dringend willen wij de uitgave van Stemmen uit Genève, waarin o.m. deze preken verschenen zijn, aanbevelen. Met deze 7e bundel is het eerste deel van deze Stemmen compleet. In de 8e bundel verschijnen mededelingen omtrent een band voor het eerste deel.
Het is onbegrijpelijk dat de Uitgeefster deze bundels voor zó lage prijs in de handel kan brengen! Of neen, onbegrijpelijk is het ook weer niet, omdat er, zoals de Uitgeefster mededeelt, nog vele mensen zijn die giften en extra-bijdragen zenden om deze uitgave van de geschriften van Calvijn voor een lage prijs mogelijk te maken.
Ook U kunt aan dit zéér goede doel medewerken hetzij door een abonnement te nemen, op te geven aan de heer E.G. Mouw, Garderenseweg 20, Uddel (Gld,), hetzij door een gift te zenden aan De Geref. Bibliotheek te Meeuwen, N,-Br., postrekening 946531, hetzij door beide.
Tenslotte zij nog opgemerkt dat aan het einde van het eerste deel een inhoudsopgave voorkomt en de mededeling dat de pagina's 1—192 en 265—697 vertaald zijn door ds. Dirk van Dijk en de pagina's 193—265 door H.J. v.d. Munnik

A.[Apeldoorn] H.

Lutherprediking, door drs. K. Exalto. Uitgave J.H. Kok N,V. te Kampen, Prijs ƒ 2,50
Een werkje in de bekende Boeketreeks van Kok, Hier een boeketje van 16 preken van Luther met een korte inleiding. Die inleiding is wel nodig. Zij stelt de preken in het juiste licht. Luther, die voor zijn bekering ook preekte, is in zijn prediking ook grondig bekeerd. Er werd in de Middeleeuwen veel gepreekt. Er was een speculatieve prediking, een mystieke prediking — vooral in de kloosters — en er was een populaire volksprediking. Het populaire element behield hij. Hij gaf „lekebrood".
Met speculaties hield Luther zich niet op. Hij preekte direct de Schrift al deed hij het niet zo minutieus als Calvijn. Voorbeelden uit heiligenlevens — veelal legenden — liet hij achterwege. Het Woord Gods en het leven gaven hem rijke stof. De werkelijkheid van die beide werd de hoorders gebracht. En zij luisterden graag naar hem.
In dit bundeltje preken zijn er 16 bijeengebracht. Eigenlijk zijn het preekverslagen. Luther preekte voor de vuist weg. Zijn leerlingen schreven de gedachten op. Maar ze deden het toch zo dat men de meester er in herkent.
Het zijn preken over gedeelten uit de eerste drie evangeliëen.
Direct, practisch, levendig en vol van het leven wordt er gesproken.
Een mooi boekje om eens naar Luther te luisteren.

K.

Snuf en de ijsvogel, door Piet Prins, 2e druk. Uitgeverij „De Vuurbaak" te Groningen. Winkelprijs ƒ 8,50, ledenprijs ƒ 6,25 (tot 1 juli 1969).
De boeken van Piet Prins boeien de jeugd. Dat bewijzen de herdrukken. De serie over de hond Snuf valt bij de jongelui goed in de smaak. Het zijn ook boeiende avonturen

O.

Hannie wordt tweede, door H. te Merwe, uitgeverij W.D. Meinema N.V., Delft, prijs ƒ 1,50.
Dit boekje verscheen als no. 81 van de bekende mei-pockets-serie, waarmee Meinema goede lectuur voor de jeugd op de markt brengt. Het is het vervolg op „Noortje opent de rij" (no. 73), Na enige verwikkelingen trouwt Hannie als tweede in het gezin Woldman. Fijn wordt de goede sfeer in het gezin getekend met al de uiteenlopende karakters en gebruikelijke plagerijen. Goede jeugdlectuur.

O.

De Leerredenen van J.C. Philpot. Derde en vierde zestal. Uitgave G.J. van Horssen te Barneveld. Verkoopprijs los ƒ 15,—. Bij intekening op alle zes delen ƒ 13,95 per deel.
Kort geleden besprak ik het eerste en tweede zestal en trachtte toen een karakteristiek van Philpots schriftuitleg en prediking te geven. Ondanks de bezwaren daartegen worden bijzonder tere en geestelijke dingen gezegd, die vandaag te weinig aan de orde komen in vele preken.
Ik zou van deze zestallen hetzelfde kunnen aantonen en zeggen. Het lijkt mij overbodig. Nogmaals onze lof voor de bijzonder mooie wijze van uitgave. Deze 7e druk steekt ver boven verschillende van zijn voorgangers uit.

Bernardus Smytegelt. De rijke man en de arme Lazarus. Uitgave W.A. de Groot te Goudriaan.
Een bundel van 12 preken van de bekende Smytegelt. Ze zijn gekozen uit een grotere bundel die tot titel heeft: Een Woord op zijn tijd. De eenheid van de 12 is dat ze over de gelijkenis van de rijke man en Lazarus handelen. En deze preken zijn door ds. M. Bergsma in het hedendaags Nederlands „vertaald". Het is met de preken van Smytegelt een merkwaardig iets. Hij heeft er zelf niet één van op schrift gesteld voor de druk. Hij sprak van weloverdachte aantekeningen, zo voor de vuist weg, in de eerste tijd op een lijmerige preektoon, later vlot en krachtig in een bijzondere frisse woordkeus. De preken zijn voor de druk gereed gemaakt door ds. D. Everdijk, die als bron had de preekverslagen van Maria Boter. Deze vrouw heeft 30 jaar lang dit werk verricht en bezat 17 kwartijnen van deze preekverslagen. Daaruit heeft Everdijk ze geschreven. Smytegelt wist dit, vond het goed en hielp haar soms wat op weg als het nodig was. En nu in deze bundel zijn deze preken nog weer „vertaald". Ik wijs daarop met de bedoeling om er voor te waarschuwen dat men wat voorzichtiger moet zijn met aanhalen van wat „vader" Smytegelt gezegd heeft. Die hem kenden hebben daarvoor al gewaarschuwd. Zo b.v. de z.g.n. „revisores librorum" van de classis Middelburg, die de uitgave van de Catechismuspreken van hun goedkeuring moesten voorzien. Zij schreven dat als Smytegelt zelf deze preken had uitgegeven dat hij „overal deselve uitdrukkingen en bewysen, of niet gebruikt, of niet behouden zou hebben, welke nu gemeen gemaakt worden".
Maar nu het bundeltje zelf.
De dominee van Middelburg heeft niet alleen zijn preektoon gewijzigd maar ook zich van de tijd waarin hij opgroeide losgemaakt. Hoewel dit preken over een gelijkenis zijn — een kunststuk of een waagstuk om er 12 over één gelijkenis te houden — zijn ze wars van alle vergeestelijking en eveneens wars van alle spitsvondigheid. Geen ingewikkelde verdelingen maar zo ongekunsteld en eenvoudig als het maar kan.
In de schildering van de feiten, die deze gelijkenis heeft doet Smytegelt zelfs of het een geschiedenis is. En deze preken staan niet buiten het leven van de tijd. Hij pakt zijn Middelburgers bij de schouder, kijkt ze in de ogen en noemt ze bij hun zonden en gebreken. Uiteraard leent deze gelijkenis zich er toe om allerlei practische zaken aan de orde te stellen. De laatste preek is een slotbeschouwing, waarbij een soort catechisatie gegeven wordt over de vragen, die Smytegelt veronderstelt dat bij zijn hoorders — en het waren er meest vele — zijn opgekomen bij de reeks preken over deze stof. Ook daaruit blijkt dat deze pittige dominee soms eigen wegen ging.
Maar leest u zelf en u zult er de man, de tijd en de ernst der waarheid in horen. De uitgave is goed. Alleen ontdekte ik nogal wat zetfouten.

Kremer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen