Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Toelichting op de Kerkorde (352)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Toelichting op de Kerkorde (352)

De Afsnijding (2)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De tegenwoordige redactie van artikel 11 van onze Kerkorde luidt: Voordat men, na afhouding van het Heilig Avondmaal en de daarop nog gevolgde herhaalde vermaningen, tot afsnijding overgaat, zal de halsstarrigheid van de zondaar ter kennis gebracht worden van de gemeente met bekendmaking van de door hem bedreven zonde en met verwijzing naar de getrouwe pogingen, om hem tot inkeer te brengen door bestraffing, afhouding van het Avondmaal en menigvuldige waarschuwingen. De gemeente zal hierbij worden vermaand hem aan te spreken en voor hem te bidden. Deze vermaningen aan de gemeente zijn drie in getal. Bij de eerste wordt de naam van de zondaar niet genoemd om hem nog enigszins te sparen. Bij de tweede zal met advies van de classis zijn naam worden bekend gemaakt. Bij de derde zal men aan de gemeente mededelen, dat men hem, als hij zich niet bekeert, van de gemeenschap der kerk zal uitsluiten, opdat zijn afsnijding, indien hij hardnekkig blijft, met stilzwijgende bewilliging van de kerk geschiede. De tijdruimte tussen deze vermaningen aan de gemeente wordt aan de beoordeling van de kerkeraad overgelaten.
Om niet te breedvoerig te worden zullen wij ons bij de bespreking van dit belangrijke artikel tot de voornaamste zaken moeten beperken.
Tot goed begrip dient men het verschil tussen artikel 76 en artikel 77 goed in het oog te houden. In artikel 76 gaat het over de eerste acte van de censuur. Zij houdt in dat de kerkeraad iemand, na de nodige vermaningen als het een zgn. heimelijke zonde betreft, of terstond als hij schuldig staat aan een openbare grove zonde, van het Avondmaal afhoudt. Dit is dan de zgn. stille censuur; dus een censuur waarvan geen mededeling aan de gemeente wordt gedaan.
Maar in artikel 77 gaat het over de tweede of finale acte van censuur oftewel de afsnijding of excommunicatie. Nu ontstond dikwijls een misverstand. Bij velen leefde de gedachte (misschien leeft ze hier en daar nog wel!) dat de afhouding van het Avondmaal, in artikel 76 bedoeld, hetzelfde was als de zgn. „eerste trap van censuur", waarover het in artikel 77 gaat.
En dat is juist niet het geval. De afsnijding of excommunicatie, waarover artikel 77 handelt, mag slechts plaats vinden als de weg van artikel 76 bewandeld is, dus na de in artikel 76 genoemde afhouding van het Avondmaal, en deze afsnijding in artikel 77 genoemd vindt dan in „drie trappen" plaats. Wij plaatsen de woorden „drie trappen" tussen aanhalingstekens omdat deze uitdrukking niet geheel juist is, maar daarover straks meer. Om nu het genoemde misverstand te vermijden heeft de synode van 1947 de aanvang van artikel 77 wat uitgebreid.
In de oude redactie luidde de aanvang, zoals we trouwens in het vorig artikel van onze reeks reeds aangaven: Aleer men tot de afsnijding komt, zal men de hardnekkigheid des zondaars der gemeente openlijk te kennen geven. Dit werd in 1947 zo gewijzigd of liever verduidelijkt, dat het begin van artikel 77 nu luidt; Voordat men, na afhouding van het Heilig Avondmaal en de daarop nog gevolgde herhaalde vermaningen, tot afsnijding overgaat, zal de halsstarrigheid van de zondaar ter kennis gebracht worden van de gemeente. De door ons gecursiveerde woorden: na afhouding van het Heilig Avondmaal en de daarop nog gevolgde herhaalde Vermaningen, zijn er dus ingevoegd; zij slaan op de handelingen der censuur in artikel 76 genoemd. De Gereformeerde Kerken hadden reeds in 1905 een dergelijke verduidelijking aangebracht door de invoeging van de woorden; na de afhouding van het Avondmaal en de daarop nog gevolgde onderscheidene vermaningen.
De bedoeling van een en ander is vermoedelijk nu wel duidelijk. Voordat tot afsnijding overgegaan wordt, moet er afhouding van het Avondmaal plaatsvinden met onderscheidene vermaningen. Pas als die afhouding en die vermaningen geen vrucht dragen en derhalve de hardnekkigheid of halsstarrigheid van de zondaar vaststaat mag een kerkeraad overgaan tot de acte van censuur, die in artikel 77 genoemd wordt, nl. de afsnijding. Dit is dan de laatste remedie, zoals wij reeds bij de bespreking van het slot van artikel 76 gezien hebben.
De volgende zaken vragen nu onze aandacht.
In de eerste plaats gaat het in artikel 77 over de weg die tot de afsnijding voert. Deze weg bestaat in de zgn. drie trappen van censuur. Volgens prof. dr. F.L. Rutgers is deze uitdrukking eigenlijk niet geheel juist. Hij schrijft o.m.: „Volgens de kerkenordening zijn er eigenlijk twee trappen van censuur nl. die van art. 76 en art. 77: 1e afhouding van het Avondmaal, 2e afsnijding. De tweede trap heeft dan weer drie onderdelen of drie afzonderlijke treden". Wij zullen zijn verdere uiteenzettingen hier niet weergeven; wie ze lezen wil verwijzen we naar zijn Verklaring van de Kerkenordening van de Nationale Synode van Dordrecht van 1618-1619, Deel IV, blz. 83 V. Prof. Rutgers wil bij artikel 77 liever blijven spreken van drieërlei soort van openbare vermaning. Wij kunnen ons wel met zijn uiteenzettingen verenigen, maar omdat de uitdrukking „drie trappen" bij artikel 77 nu eenmaal in het spraakgebruik is opgenomen willen wij ons verder aan dit spraakgebruik houden.

A.[Apeldoorn], H.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 juni 1970

De Wekker | 8 Pagina's

Toelichting op de Kerkorde (352)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 19 juni 1970

De Wekker | 8 Pagina's