Rectoraatsoverdracht

Op vrijdagmorgen 22 september is de arbeid aan onze Theol. Hogeschool te Apeldoorn weer begonnen na een vacantie van ruim drie maanden.
We kregen de indruk dat professoren en studenten blij waren weer aan het werk te kunnen gaan. Niet dat er in de afgelopen vacantie maanden niet gewerkt zou zijn op de studeerkamers. Maar dat werk is niet de geregelde wekelijkse arbeid.
Op deze prachtige morgen, waarop het Wilhelminapark zich baadde in de heerlijke najaarszon had de opening van het cursusjaar plaats, hetgeen ook in Apeldoorn geschiedt met de overdracht van het rectoraat van de scheidende rector aan zijn opvolger.
Klokslag half 11 gingen curatoren en hoogleraren naar de aula, waar de studenten en verschillende belangstellenden reeds aanwezig waren. Het „hora" van de praetor deed de aanwezigen opstaan. Nadat allen weer gezeten waren opende de president-curator, ds. C. Verhage, de samenkomst. We zongen Ps. 135: 1 en 12, luisterden naar Psalm 48 en baden bij monde voor de voorzitter.
In zijn openingswoord wees ds. Verhage er op dat Sion belangrijk was omdat God er woont. Er wordt veel kritiek gemaakt op de kerk. We zullen die kritiek niet direct moeten afwijzen. Als men maar goed ziet: de kerk heeft iets heerlijks door de inwoning van de Heilige Geest. Daarom is de kerk ook onaantastbaar. De Here geeft haar Zijn bescherming. De vele aanvallen van allerlei soort vijanden tonen aan dat de kerk nog altijd de moeite waard is. Maar de poorten der hel zullen Christus' gemeente niet overweldigen. We behoeven niet moedeloos te zijn. Ook de Hogeschool staat in dienst van Hem, Die zijn handen over zijn kerk opheft. Daarom heeft de kerk toekomst, verankerd in het heilswerk van Christus.
Het is een heerlijke zaak hier te mogen werken.
De voorzitter besloot zijn toespraak met de wens dat professoren en studenten met vreugde hier bezig mogen zijn.
Nadat Psalm 87: 1, 3 en 4 gezongen was hield de aftredende rector, prof. dr. W.H. Velema zijn rectorale rede, die handelde over het actuele onderwerp:

Politieke prediking
De verhouding kerk en politiek komt allerwege aan de orde: rond de herdenking van wat in Nederland gebeurde in juli 1572, door de besluiten van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland en door die van het Centraal Comité van de Wereldraad van Kerken dat in augustus in Utrecht vergaderde.
Deze actualiteit geeft aanleiding om te spreken over politieke prediking, een onderwerp uit het vakgebied van de homiletiek.
Eerst wordt een onderzoek ingesteld naar de opvattingen van Dorothee Sölle en de rooms-katholieke hoogleraar uit Münster J.B. Metz, die beiden over politieke theologie spreken. Het blijkt dat ze het Evangelie opnieuw willen verstaan, waarbij het Marxisme de interpretatiesleutel is. De maatschappelijke omstandigheden moeten eerst veranderen; dan pas zullen de mensen veranderen.
De kerk moet er dus op uit zijn de omstandigheden van de mensen en de samenleving te veranderen. Dan eerst is haar boodschap geloofwaardig. Metz is minder radikaal dan Sölle. Hij heeft niettemin de wissel omgezet.
De profeten zijn kroongetuigen voor de politieke prediking. Zij protesteren tegen sociaal onrecht en nemen het op voor de verdrukten en ontrechten.
Uit nader onderzoek blijkt dat hun sociaalethische boodschap staat in het kader van het verbond. Daaruit mag zij niet worden losgemaakt. Hun politieke prediking gaat dan ook steeds gepaard met de oproep tot bekering.
De verkondiging van Jezus, is naar het oordeel van W. Pannenberg, in een niet-politieke vorm gegoten. Toch heeft zij wel politieke betekenis. Jezus is de Messias en brengt de boodschap van het komende Rijk. Dat verbindt Hem met de profeten. Daarom is er continuïteit tussen Hem en de profeten. Men mag zijn „politieke betekenis" niet losmaken van het Rijk dat Hij predikt en dat Hij Zelf is.
Jezus is de Kyrios. Hij heeft alle heerschappij. Derhalve heeft ook de prediking een politieke kant.
We willen niet spreken over politieke prediking. Dat is even onmogelijk als we bijvoorbeeld kunnen spreken van sexuele prediking. Men kan wel zeggen dat de prediking licht moet laten vallen over het politieke leven.
Hoe kan dat gebeuren? Prediking is uitleg en toepassing van de tekst. Daaraan is elke prediker ook ten aanzien van politieke zaken gebonden. De tekst moet hem ertoe dringen; anders zijn zijn woorden politieke leuzen, maar geen evangelieverkondiging.
Ook moet de prediking gericht zijn tot de mens hier in de kerk. Daarom mag een prediking over politieke zaken geen ontvouwing zijn van een programma. Het moet een woord zijn, waar deze mens wat aan heeft en mee kan doen.
Tenslotte blijkt dat er in het christelijke leven een stuk vrijheid is in de vormgeving van de gehoorzaamheid aan Jezus Christus. Geen predikant mag een gelovige die vrijheid afnemen door hem bepaalde politieke leuzen als wet op te leggen. Ook hierin moeten de gelovigen zoeken te verstaan wat de wil des Heren is.
Daarbij heeft de kerk wel hulp te bieden. Dat is een vorm van pastorale hulp of van nadere, catechetische vorming. Het is geen taak primair van de prediking.
De kerk moet spreken, als het belijden op het spel staat in de samenleving; als er onrecht geschiedt dat door anderen niet onderkend wordt; als er zonden zijn, waaraan door kerkleden in de samenleving niet of niet voldoende aandacht wordt gegeven.
De politieke theologie heeft een heel andere visie op het heil dan de reformatorische theologie. Zij verwart heil en heiliging. Wat konsekwentie is van het Evangelie, ziet zij aan voor het heil zelf. Daarom moet de kerk zich weren tegen politisering van haar prediking en haar optreden.
Aan de hand van twee voorbeelden wordt geïllustreerd wat de praktische betekenis van het hier gestelde is. De verkeerde uitleg van de lofzang van Maria wordt besproken. Men maakt hem tot een politiek program en ziet dan niet in welk verband Maria over de rijken, de machtigen en de armen zingt.
Tenslotte Efeze 6: 12: de strijd tegen de machten, die handlangers van satan zijn en de bevrijding door Christus van heel het leven.

Na zijn rede gaf de aftredende rector een overzicht van de gebeurtenissen aan en rond de Theologische Hogeschool: de besluiten van de Rotterdamse synode, het afscheid van prof. Hovius en de inauguratie van prof. van 't Spijker; de wisselingen in het Curatorium; de uitslag van de examens; de werkweek in Ermelo, waar vier referaten werden gehouden; de reizen van twee hoogleraren.
Zijn laatste handeling was het omhangen van de rectorale ketting om de hals van zijn opvolger prof. dr. J.P. Versteeg, onder het uitspreken van de traditionele, maar met hartelijkheid uitgesproken woorden: Salve rector, iterumque salve.
Hierna zongen we Ps. 33:11 en ging prof. Velema voor in gebed.
In de Senaatskamer werd de afgetreden rector gecomplimenteerd met zijn rede en de nieuwe rector sterkte gewenst bij de vervulling van zijn taak.
's Middags werd een vergadering van het Curatorium gehouden, waarin tevens een samenspreking plaats vond met de deputaten van het Studiefonds.
Het Curatorium besloot in 1973 de Schooldag weer te houden op een zaterdag in september nl. zaterdag 15 september.
In 1973 is het 10 juni pas Pinksteren. In die week moeten dan reeds examens worden gehouden, terwijl het kandidaatsexamen in de volgende week plaats vindt. Er is dan geen geschikte dag te vinden voor de School. De laatste Schooldag heeft bewezen dat een zaterdag stimulerend werkt voor het bezoek, al kunnen we niet ieder tevreden stellen.
De arbeid in Apeldoorn is weer begonnen. Hopelijk omringd met de gebeden der kerken. De Here zegene School en Kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen