De noodzaak van een nieuwe opwekking (Naar een nieuw reveil? 2)

Geloofsleven
In de eerste plaats is te denken aan de stand van het geloofsleven. Een moeilijk onderwerp. Men moet op indrukken en gesprekken afgaan. Statistisch is op dit gebied niets vastgelegd; het geloofsleven kan ook niet in statistieken worden uitgedrukt.
Intussen klemt de vraag: is er een opgewekt geloofsleven? We verstaan daaronder een leven in de vreze en vreugde des Heren; een leven in de zekerheid en blijdschap; in de kracht en het uitzicht van het geloof.
Een opgewekt geloofsleven wordt gekenmerkt door een hartelijke liefde tot de Here en zijn dienst; honger naar het Woord Gods; behoefte tot gebed en gemeenschap der heiligen; drang om te getuigen; verlangen naar Christus' wederkomst.
Wordt dat alles vandaag in ons eigen leven; in de gemeente, waartoe we behoren; in de kerken, die wij liefhebben; ja in alle kerken gevonden?
Die vraag kan zeker niet vlot met ja beantwoord worden. Er zijn integendeel symptomen, die in een heel andere richting wijzen.
Het is een algemene klacht, waar gelukkig nog goede uitzonderingen op zijn, dat het kerkbezoek afneemt; dat het lezen van Gods Woord vermindert en er maar weinig gezinnen meer zijn waar drie keer per dag uit Gods Woord wordt gelezen; dat het gebedsleven geen grote plaats meer inneemt in het leven van kerkleden; dat er niet veel meer gesproken wordt over het leven met de Here; dat er over het algemeen slordig wordt geleefd en er bij velen veel bij door kan; dat velen in beslag genomen worden door materiële dingen en deze de eerste plaats innemen ten koste van de geestelijke waarden.
In veel gemeenten loopt de zaak nog wel goed; de ambtsdragers doen zoveel mogelijk hun werk; de huisbezoeken worden afgelegd voor zover dat mogelijk is; de catechisaties worden nog vrij trouw bezocht. Maar het heeft alles een niet bepaald fleurig karakter. De vreugde van het kerk-zijn wordt niet beleefd, zoals de blijdschap van het geloof niet uitstraalt.
Het ontbreekt niet aan de rechte leer en de rechtzinnige waarheid. Al is het waar dat allerlei nieuwere opvattingen ons eigen kerkelijk leven niet voorbijgaan en het echt gereformeerde hier en daar gaat verbleken, er staat nog veel tegenover, dat staat in het teken van bewaren en conserveren.
Maar is het een levende aangelegenheid?
Werkt Gods Geest krachtig in alle delen van het kerkelijke leven?
Het behoeft op zichzelf genomen nog geen veeg teken te zijn als men een gezonde vernieuwing van het kerkelijke leven voorstaat, als het maar geen surrogaat wordt voor de werking van Gods Geest. Die vrees is soms niet ongegrond.
Het kan een uiting zijn van waarachtige geestelijke bezorgdheid dat men zich tegen alle vernieuwingen keert, maar daarmee kan men de Geest nog niet doen werken. En als dat niet gebeurt en men toch zo strijdt, dreigt het gevaar van dode rechtzinnigheid en traditie-verering. Hebben we gezien deze stand van zaken geen geestelijke opwekking nodig? Niet bestaande in allerlei buitenissigheden, maar in het echte beleven van wat wij belijden; in het staan voor en het leven uit Gods Waarheid in ons persoonlijke leven.

Interne verhoudingen
Een ander zaak, die het kerkelijke leven vandaag kenmerkt zijn de interne verhoudingen in de plaatselijke gemeenten en de verhouding tussen zusterkerken. Wie van allerlei interne verhoudingen kennis neemt wordt niet enthousiast over het huidige kerkelijke leven.
In ons eigen kerkelijke leven waren en zijn allerlei liggingsverschillen. Dat is op zichzelf genomen niet erg. Maar het wordt wel erg, verschrikkelijk erg wanneer liggingen partijen worden; wanneer de ene partij meent een beter geestelijk inzicht te hebben dan de ander; wanneer de een de ander niet vertrouwt; wanneer een stille machtsstrijd woedt en met alle kracht gepoogd wordt bestaande verhoudingen te continueren. Ik weet: naar buiten komt dat niet zo openbaar; wij zijn er als chr. gereformeerden meesters in om onze interne verhoudingen te verbergen, zodat buitenstaanders menen dat er de meest broederlijke verhoudingen zijn. We denken er niet over elkaar te censureren. Het lijkt alles heel goed en mooi, maar het is overal niet zo.
Daar is de laatste tijd bijgekomen de strijd voor of tegen allerlei vernieuwingen. Een strijd, die soms diepe wonden slaat. Wie vóór is wordt verdacht gemaakt. Wie tegen is is een waardeloze figuur. Men luistert niet naar elkaar. En we krijgen de wonderlijkste tegenstrijdigheden: enerzijds een conservering van de oude achttiende eeuwse theologie zonder oog voor de vragen van vandaag en anderzijds een middenorthodoxe infiltratie in denken en leven in het kerkelijke leven, die onze eigen identiteit doet verbleken.
Zo otteren we verder. Wie er over nadenkt en er met broeders en zusters, die deze situatie ook ter harte gaat, over spreekt, slaakt de zucht: waar moet het heen en waar loopt het op uit?
Wat hebben we tegen deze achtergrond een geestelijke opwekking nodig opdat we weer weten waar het om gaat; wat belangrijk en wat niet belangrijk is; opdat bijzaken en hoofdzaken weer op de goede plaats komen en we er weer echt van overtuigd worden: het heil van de kerk ligt niet in het bewaren van het oude omdat het oud en het invoeren van het nieuwe omdat het nieuw is, maar in de tegenwoordigheid Gods door de Heilige Geest. Waar de Geest werkt daar worden vele oude opvattingen over allerlei vormen weggevaagd en worden allerlei nieuwe snufjes, die het wezen schenen uit te maken, weggestormd.
Het is een bewijs van weinig Geesteswerking wanneer in sommige gemeenten de leden tegenover elkaar staan over futiliteiten en er een strijd op leven en dood wordt gevoerd, waarbij de kern van de zaak niet aan de orde komt. Satan is de lachende derde en de Heilige Geest wordt bedroefd.
Als het vuur van de Heilige Geest brandde zou veel vleselijke strijd worden weggebrand.

Kerkelijke verdeeldheid
Nog een ander aspect van de kerkelijke situatie roept om een opwekking: de kerkelijke verdeeldheid en verscheurdheid - een zaak van groot verdriet. Het kan ons niet met rust laten dat er zoveel verschillende kerken zijn, die allen de gereformeerde belijdenis willen handhaven. Helaas geldt dat niet van alle gereformeerde kerken in de zin zoals dat vroeger werd gepretendeerd. Maar af gedacht hiervan - het feit ligt er: er zijn vele kerken van gereformeerde belijdenis. Dat kan en mag ons niet onverschillig laten, ook al hebben we allerlei bezwaren tegen verschillende kerken.
Wat mij persoonlijk zeer bezig houdt de laatste tijd is het onmiskenbare feit dat door de nood der tijden heen een hartelijke verbondenheid groeit tussen leden en ambtsdragers van verschillende kerken, die elkaar herkennen in de liefde tot Gods Woord en de begeerte om echt gereformeerd te zijn, de wil om de Geest van de tijd te weerstaan en koers te houden naar Gods Woord. Deze broeders en zusters zijn er in alle kerken. Zij doen allen de ervaring op - ondergetekende incluis - dat er meer geestelijke verbondenheid is bij tijden met broeders en zusters van andere kerken dan met sommige leden van eigen kerken. Dat is toch een verschrikkelijke zaak: geestelijk verbonden en kerkelijk gescheiden.

Hoe moet het toch? Hoe kan hierin verandering worden gebracht? De nood der verdeeldheid is groot. Hoe zullen we elkaar vinden en samen zitten aan de ene Avondmaalstafel en kerkelijke eenheid openbaren? Het is uiterst moeilijk. Zou een geestelijke opwekking ons hierin niet de weg wijzen? Zouden we dan niet los kunnen komen van veel waar we nu aan vastzitten? Stof genoeg om over na te denken. Volgende keer D.V. nog een artikel over weg en voorwaarden voor een opwekking.

J.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen