Zilveren regeringsjubileum

In de lijn der geslachten
Het zilveren regeringsjubileum van koningin Juliana herinnert ons aan het feit dat we sinds 1898 - een periode van drie kwart eeuw - door twee Oranjes werden geregeerd.
Dat is een opmerkelijk feit, dat alle aandacht verdient. We kunnen hieruit konkluderen dat de band tussen Nederland en Oranje sterk is en dat het huis van Oranje een duidelijk stabiliserende faktor is in de Nederlandse politieke verhoudingen. De verhouding tussen volk en vorstenhuis is zeker in de loop van de laatste 25 jaar gewijzigd. Het Oranjehuis is dichter bij ons volk gekomen en daardoor is de afstand tussen volk en vorstin verkleind. Een gezonde demokratisering van de verhoudingen heeft plaats gehad. Het huis van Oranje heeft op tijd verstaan wat modern koningschap vraagt. Daarom is er in ons volk geen sterke tendens om het koningschap af te schaffen en wordt dit regeringsjubileum in brede kringen van het volk gevierd. Het huis van Oranje blijft daarbij in de lijn der geslachten en ons Nederlandse volk is de lijn der geschiedenis.
Dat wil allerminst zeggen dat we nieuw voedsel willen geven aan de bekende trits: God, Neerland en Oranje - het schone, drievoudige snoer, dat niet verbroken zou kunnen worden.
Wie het zo stelt laat het voorkomen alsof er van Gods kant een bijzondere band is gelegd tussen Hem, Nederland en Oranje. We hebben daarvoor geen speciale aanwijzingen in de Bijbel. We gaan onszelf dan verheffen en maken het Oranjehuis onaantastbaar.
Laten we schriftuurlijk nuchter blijven en de leiding Gods in de geschiedenis niet maken tot een openbaring Gods of een teken van Gods bijzondere verkiezing jegens het volk van Nederland.
Maar we willen wel dankbaar erkennen dat de regering van koningin Juliana in deze vijfentwintig jaar een regering is geweest, waarin de goede verbondenheid tussen vorstin en volk duidelijk heeft gefunktioneerd; jaren waren het waarin de band tussen Nederland en Oranje is bestendigd; jaren ook waarin koningin Juliana zich op haar wijze een moeder van het vaderland betoonde en hartelijk meeleefde met ons volk en haar hart opende voor allen, die in nood waren.
Dit is in de lijn der geslachten en de lijn van de geschiedenis.
Dit in 1973 te mogen opmerken na jaren, waarin het gezag zelf sterk wordt aangevochten, een koningshuis een antiquiteit is geworden en revolutionaire krachten in vele landen werken, is geen vanzelfsprekendheid.
We kunnen lang praten over het geheim van deze situatie.
Allerlei faktoren kunnen worden genoemd: de kleinheid van ons volk; onze volksaard; de demokratische, eenvoudige en hartelijke wijze van regeren van onze koningin. Onze afkeer van veranderingen en de diep in ons volksleven verankerde band met Oranje hebben zeker bijgedragen tot de bestendiging van de Oranjeregering over land en volk.
Het stemt tot vreugde dat de lijn der geslachten is voortgezet tot heden en dat ook deze Oranje, genoemd naar een betekenisvolle stammoeder van het Oranjehuis, bleek te passen in dit raam der geschiedenis; reden waarom ook haar naam met ere nu reeds wordt en in de toekomst nog meer zal worden genoemd.

Dankbaarheid
Er mag grote dankbaarheid in onze harten, op onze lippen en in de komende kerkdiensten zijn dat wij dit zilveren regeringsjubileum mogen vieren. Vijftig jaar geleden vierden we het zilveren regeringsjubileum van H.M. koningin Wilhelmina. Ook toen reeds werd de Here hartelijk gedankt voor Zijn rijke gunst, vorstin en volk bewezen. Na een halve eeuw mogen we dat weer doen. Zeker, koningin Juliana is een andere figuur dan koningin Wilhelmina. De laatste was een bijzonder krachtige persoonlijkheid, behorend tot de grootsten onder de groten. Haar dochter is een mildere, zachtere, vriendelijker, ook bescheidener figuur. Maar dat neemt niet weg dat onze dankbaarheid jegens de Koning der Koningen groot is. Als we de motieven voor die dank proberen te omschrijven zijn ze drieërlei.
We mogen allereerst dankbaar zijn voor het feit dat wij een koninklijk huis en een koningin hebben. Zeker, het koningschap is niet wezenlijk voor het welzijn van het volk. Een andere regeringsvorm zou ook mogelijk zijn geweest. En als christenheid zouden we daar geen bezwaar tegen kunnen maken. Maar gezien de bijzondere kwetsbaarheid waaraan in deze tijd een andere regeringsvorm bloot staat, zijn we dankbaar dat wij een koningin hebben. De jongste Amerikaanse geschiedenis met de stormen rond de president laat zien welke moeilijkheden er komen rond een gekozen president, die regeert bij de wil van het volk. Het is een zielige vertoning als de populariteit van de president keer op keer „gemeten" moet worden. Wat zou er in ons kleine land gebeuren als het koninklijk huis verdwenen was en we overgeleverd waren aan allerlei presidenten. Daarom zijn wij dankbaar dat het in ons volk zo geleid is dat wij een koningin hebben, die ons volk nu reeds een kwart eeuw heeft geregeerd. We zijn in de tweede plaats dankbaar voor het feit dat wij deze koningin hebben; zeker geen volmaakte vorstin - een vrouw, die even zondig is als wij allen; een vrouw ook, die opvattingen koestert en bij tijden ideeën lanceert, die de onze beslist niet zijn.
Ondanks dat zijn wij dankbaar voor haar persoon: zij heeft getoond zichzelf te willen verloochenen, zich in te willen zetten voor land en volk, te willen helpen en troosten, waar dat maar nodig was, te kunnen luisteren naar allerlei stemmen uit haar volk - eigenschappen, die voor een regerende vorst uiterst belangrijk zijn en die aan haar optreden iets moederlijks, iets herderlijks hebben gegeven. Is dat juist in de Bijbel niet kenmerkend voor een koning, dat hij voor alle dingen herder is over zijn volk?
En in de derde plaats zijn wij dankbaar voor de rust, die haar regering in deze jaren heeft gekenmerkt. Stormen gingen over de wereld; vele tronen wankelden; presidenten hadden het niet gemakkelijk; een communistisch, diktatoriaal systeem knevelde miljoenen mensen en een fascistisch regiem in allerlei vorm terroriseerde andere volken; sommige landen waren bijna onregeerbaar door revolutionaire krachten, die uit het volk opkwamen - wij mogen dankbaar zijn voor de stabiliteit in de regeringsvorm in ons land. We zien daarin iets van de goedheid van God in de hemel, bij Wiens gratie ook onze koningin regeerde. Zijn trouw was groot over ons.

Na-oorlogse periode
De regering van koningin Juliana omvatte de jaren 1948-1973 - de naoorlogse periode. Ons volk was aan het eind van de veertiger jaren bezig zich te herstellen van de diepingrijpende gevolgen van de tweede wereldoorlog. Haar regering betekende een nieuwe bladzijde in het na-oorlogse herstel. Een nieuwe koningin - een nieuwe periode. In deze 25 jaren is veel gebeurd: in de wereld, in ons land en in het Oranjehuis zelf.
Om met het laatste te beginnen: de kinderen van het vorstelijke paar zijn in deze jaren groot geworden, drie van hen zijn getrouwd; kleinkinderen werden geboren. Huiselijk geluk kwam in de familiekring. Donkere wolken pakten zich samen als we denken aan de kwestie-Irene, welke zaak de nodige spanningen meebracht. In die dagen hebben we gevoeld dat niets menselijks ook vorstelijke personen vreemd is. Juist de groei van het Oranjehuis heeft de koninklijke familie dicht bij ons volk gebracht.
In ons land passeerde veel. Enerzijds steeg in deze jaren de welvaart; leek het in het begin van de vijftiger jaren alles nog sober en somber - reden waarom vele landgenoten gingen emigreren - nu is de situatie heel anders en is er een zekere welvaart over ons gekomen, terwijl velen delen in goede sociale voorzieningen.
Anderzijds was er in 1953 de grote watersnoodramp, die diep ingreep in Zeeland; er was tegelijk de kwestie - Indonesië en Nieuw-Guinea - de dekolonisatie werd een feit.
Het waren ook de jaren, waarin er op kerkelijk en theologisch terrein vele veranderingen plaats vonden - veranderingen, die niet bepaald verbeteringen zijn. De losweking van Schrift en belijdenis ging door. De kerken zijn bezig hun invloed steeds meer te verliezen. De afval vreet verder.
De koningin werd in diverse kabinetscrises betrokken en inzonderheid in die situaties, werd voor insiders duidelijk welke inzichten zij heeft en welke persoonlijkheid zij is.
En in de wereld rondom ons werd op allerlei terrein geschiedenis gemaakt. Denk aan de ontwikkeling van de ruimtevaart; de internationale politieke verhoudingen; de spanningen tussen Oost en West; de ontsluiting van China; de gespannen verhouding tussen Israël en de Arabische landen, die op allerlei manieren tot explosie kwam: in een zesdaagse oorlog, maar ook in terrorisme, vliegtuigkapingen.
We noemden maar iets om aan te duiden hoe gekompliceerd het leven is geweest. Juist tegen deze achtergrond mogen we dankbaar zijn voor de regering van onze koningin. In de bajert van de gebeurtenissen bleef haar troon staan.
De gebeden in de kerken voor haar opgezonden zijn verhoord. Hoeveel chaotische toestanden er ook waren, hoeveel spanningen er nationaal ook te noteren waren, onder haar regering konden we kerk zijn en werd in ons land de loop van het evangelie in geen enkel opzicht belemmerd. Het gaat niet om een burgerlijke wens naar rust en vrede, als we bidden voor de overheid, maar een stil en gerust leven waarborgt de arbeid van de kerk in de voortgezette verkondiging en verbreiding van het evangelie.
Als we het zo zien dan mogen we Gods trouw loven en Hem voor alle dingen erkennen als die God, Die ons land nabij was en rijk wilde zegenen ondanks alles wat ook in volk en vorstenhuis tegen ons getuigde.

Waakzaamheid
Als we dit alles hebben gezegd zou iemand de indruk kunnen hebben dat er geen wolkje aan de lucht is en dat we niets dan lof hebben en alleen maar reden om te danken voor deze 25 jaar.
Reeds klonk tussen de regels door dat dit niet het geval is.
We hebben als volk en vorstin alle reden om ons te bezinnen, onze schuld te belijden en ons te keren tot Gods Wet en Getuigenis, want dat alleen waarborgt dageraad voor land en volk, ook voor koningin Juliana.
Er is veel gebeurd in deze jaren dat niet beantwoordt aan de norm van Gods Wet. Ons volksleven wordt doortrokken van een geest van afval en ongeloof, van losbandigheid en zedeloosheid - hetgeen niet uitsluit te erkennen dat er ook onder niet-kerkleden nog velen zijn, die zich tegen de huidige a-morele ontwikkeling verzetten.
Ons vorstenhuis is aan de geestelijke ontwikkeling evenmin ontkomen als iemand onzer.
We zijn dankbaar voor het feit dat Gods Woord een plaats heeft in het koninklijk paleis, zoals bij vele kerstfeestvieringen blijkt, waarbij we dankbaar gewag maken van de schriftlezingen van prins Bernhard.
Als belijdende christenen hebben we onze vragen met betrekking tot de achtergrond van de kersttoespraken van H.M. de koningin, hoe dankbaar we ook zijn voor de erkenning van het feit van Christus' geboorte.
En als we Wilhelmina en Juliana gaan vergelijken zouden we in de laatste meer van de betrokkenheid bij Christus' kerk van de eerste willen opmerken.
Al met al reden genoeg om waakzaam te zijn, om biddend te danken en dankend te bidden bij dit regeringsjubileum.
De band tussen Oranje en Nederland moge bestendigd blijven.
Koningin Juliana moge persoonlijk met het licht van Gods genade bestraald worden en de Koning der Koningen doe haar Zijn Woord verstaan als richtinggevend en doe haar bij dat Woord leven en regeren.
Hij zegene haar Huis, haar toekomstige opvolgster opdat dit gezin niet door verkeerde invloeden wordt besmet, maar in de lijn der geslachten ons volk mag voorgaan en straks regeren.
Aan Oranje-verheerlijking hebben we geen behoefte.
Dankbaarheid voor Oranje en Juliana willen we graag persoonlijk en gemeenschappelijk uitspreken.
En we weten: alle koninkrijken zullen eenmaal vergaan en alle koningshuizen zullen eenmaal hebben afgedaan.

Eén Koning blijft maar over: Jezus Christus. Hem zij uit de mond van volk en vorstin de glorie!

J.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen