C.O.G.G.- conferentie 1975

Ontmoeting
Het C.O.G.G. werd in 1963 opgericht nadat enkele jaren daar aan voorafgaand het „Geref. Convent in oprichting" bestond.
De betekenis van het C.O.G.G. is allereerst en vooralsnog dat het een podium is voor wat we noemen de Gereformeerde Gezindte - over diverse kerken verspreid zijn er de gereformeerde belijders, die buigen onder het gezag van Gods Woord en de gereformeerde belijdenis willen handhaven en daarnaar leven.
Het C.O.G.G. bestaat uit personen, die tot de verschillende kerken van gereformeerde belijdenis behoren. De Geref. Kerken en de Chr. Geref. Kerken zijn officieel vertegenwoordigd via hun deputaatschappen; het Hoofdbestuur van de Geref. Bond heeft ook haar vertegenwoordigers; uit de Geref. Gemeenten en de Geref. Kerken (vrijgemaakt - buiten verband) doet men mee voor persoonlijke verantwoordelijkheid.
Enkele malen per jaar vergadert dit zo samengestelde C.O.G.G., waar onderwerpen van gemeenschappelijke betekenis worden besproken. Zo hielden we ons de laatste keren vrij intensief bezig met het Geloofsgetuigenis, opgesteld door de proff. Berkouwer en Ridderbos, en door de geref. synode aan het C.O.G.G. toegezonden (trouwens ook aan onze kerken).
Maar de in de publiciteit komende aktiviteit van het C.O.G.G. is toch de jaarlijkse conferentie, die z'n betekenis ontleent aan het referaat, dat daar gehouden wordt en dat, naar de bedoeling van het moderamen een aktueel, allen interesserend onderwerp behandelt én aan de ontmoeting, die deze conferentie biedt aan leden, ambtsdragers, hoogleraren uit de verschillende kerken. We mogen dankbaar zijn dat er deze brede ontmoetingsmogelijkheid is.
Er is een tijd geweest dat we elkaar alleen maar kenden uit krant en boek, over elkaar schreven zonder ooit met en tot elkaar gesproken te hebben.
Die tijd is voorbij - gelukkig.
Het C.O.G.G. heeft een goede bijdrage gegeven aan deze ontmoetingsgelegenheid. Ontmoeting betekent in dit verband meer dan elkaar alleen maar zien, zich aan elkaar voorstellen, samen koffie drinken en eten. Het betekent ook samen spreken, van gedachten wisselen, elkaars achtergronden en motieven peilen.
De op 10 en 11 april j.l. gehouden conferentie stond heel duidelijk in dit teken.
Het was een verblijdend feit dat prof. dr. J. Douma, hoogleraar in de ethiek aan de Theol. Hogeschool aan de Geref. Kerken (vrijgemaakt) te Kampen de moed opbracht om op deze conferentie te willen spreken.
Het bewijst dat in vrijgemaakt Kampen de verhoudingen wat milder worden en de opstelling soepeler is dan dit in het verleden wel het geval was - niet principieel anders (dat bleek duidelijk) maar praktisch anders. Douma is van deze practische koerswijziging de exponent.
Het was een vreugde hem in ons midden te hebben en hem te horen refereren over het onderwerp:

Gereformeerde Ethiek - fiasco of perspectief?
De stellingen, die aan de conferentiegangers waren toegezonden, drukken we in ons blad af:
1. De gereformeerde ethiek uit deze eeuw kan niet op een indrukwekkende productiviteit bogen. Dit in tegenstelling tot de gereformeerde dogmatische arbeid. Hierin ligt echter geen aanwijzing van onzekerheid op ethische terrein: Uit een overtuigde dogmatische positiekeus volgde een even besliste levenswandel.
2. Het is geen accents-, maar een aardverschuiving wanneer men vandaag stelt dat de ethiek de grenzen van de dogmatiek bepaalt. Dogmatische uitspraken moeten hun waarheidswaarde bewijzen aan hun mogelijkheid om voor mens en wereld toekomst te openen. Waar is wat zich waar maakt.
Dit hermeneutisch principe, geconcretiseerd in theologieën „van de tweede naamval" (theologie van de geschiedenis, van de politiek, van de vrijheid, van de revolutie e.a.) ontneemt aan de waarheid en aan de levenswandel elk „beslist" karakter. Orthopraxie voert tot een nieuwe orthodoxie, terwijl de oude orthodoxie moet worden afgezworen, omdat zij de wereld liet zoals zij was.
3. Een nadere analyse laat zien dat de thans dominerende ethiek en de gereformeerde ethiek tot in de wortel uiteengaan. Hier staat anthropocentrisch tegenover theocentrisch, synthese tegenover antithese, rechtvaardigheid uit de werken tegenover rechtvaardiging door het geloof, futurologie tegenover bijbelse eschatologie.
4. Wie belijdenis wil blijven afleggen van de christelijke religie zal het fiasco niet in de op gereformeerde wijze beoefende ethiek, maar in de modernistische ethiek aanwijzen. De dunne wand van het „eigene" in laatst genoemde ethiek kan niet als keersluis fungeren om de hoge waterstand van „wereldse" interpretaties van de mens en zijn toekomst tegen te houden: Het „christelijke" wordt tot één van de uitdrukkingsmogelijkheden, is sterker in het „negatieve" dan in het „positieve", moet zich voor het forum van allen kunnen verifiëren - en dal vanuit een kerk waarvan men zelf verklaart dat zij bijna steeds gefaald heeft.
5. Een gereformeerde ethiek die deze naam verdient, moet zich niet in een ghetto laten dringen. Zij behoudt haar plaats (niet van maar wel in de wereld) en overleeft vele ethische modeverschijnselen als tot haar characteristica behoren:
a. de vreugde („Het is volbracht", Joh. 19:30, - „Zij zijn geschied", Openb. 21:6)
b. de bescheidenheid (de expansie van mosterdzaad en zuurdeeg)
c. de ongedeeldheid (de twee tafels van de ene Dekaloog; geen twee rijken, wel twee regimenten; één ethiek met personele en sociale aspecten; niet: één in de ethiek en verdeeld in de kerk)
d. de openheid (het Woord van God bewaren is wat anders dan de status quo verdedigen).

Bespreking
Op dit breed uitgewerkte referaat volgde een boeiende bespreking. De vrijdagmorgen en vrijdagmiddag waren voor deze bespreking uitgetrokken.
Eerst rapporteerden de verschillende secties over de bespreking, die donderdagavond was gehouden. Daarna werden de vragen besproken door een forum, waarin naast de inleider en de voorzitter zitting hadden de proff. Graafland, Troost en Velema alsmede ds. J. Meester.
Een forumbespreking maakt dat een vraag van verschillende kanten wordt belicht, terwijl na de antwoorden van de forumleden ook de zaal kan inhaken op punten, waarover men het niet eens is of waarover men meer opheldering wil hebben.
Vele zaken werden besproken als; is er sprake van een specifieke gereformeerde ethiek of kunnen we volstaan met een christelijke ethiek?; laat juist de levenswandel van gereformeerde christenen niet te wensen over en hoe komt dat toch?; moet de vreugde centraal staan in de geref. ethiek of de ere Gods?
Veel werd hierover gezegd. De bespreking werd levendig toen prof. dr. A. Troost het fiasco van de geref. ethiek poneerde. Hij meende dat we veel te vast zitten in de scholastiek en dat we geen goede antwoorden geven op allerlei ethische vragen. Maar andere forumleden ontkenden dit ten stelligste.
De marxistische ethiek werd afgewezen, maar terecht werd er de aandacht op gevestigd dat we toch wel heel veel kunnen leren van het Oude Testament als het gaat over allerlei sociale wetten. Alleen als we de lessen van de verschillende Mozaïsche wetten - bv. het jubeljaar - willen ter harte nemen, nemen we de marxistische ethiek de wind uit de zeilen.
Ook het vreemdelingschap, het pelgrim-zijn kwam ter sprake. Douma had gesteld dat Bunyan in zijn pelgrimsreis teveel de wereldmijding had gepredikt. In dat verband kwamen de opvattingen van dr. W. Aalders aan de orde. Maar er werden ook andere stemmen gehoord, die waarschuwden tegen wereldverovering. Hebben we wel oog voor het specifieke van het pelgrim-zijn?
De bespreking kwam pas goed los toen de kerkvragen aan de orde kwamen.
Prof. Douma had nl. met nadruk gesteld dat het niet opgaat één te zijn in ethiek en verdeeld in de kerk. Gereformeerd gezind is nog niet gereformeerd gezond.
De bespreking hierover nam heel wat tijd in beslag ten koste van andere vragen, die in de mist verdwenen.
Maar het was buitengewoon goed dat deze kerkvragen besproken werden. Douma riep de Geref. Bond op zich af te scheiden van de Herv. Kerk.
Prof. Graafland en ir. v.d. Graaf gaven verantwoording van hun positie in de Herv. Kerk en hun motieven om in de kerk der vaderen te blijven.
Eén woord viel aan het slot van deze bespreking: machteloosheid!
Dat woord kan verlammend werken. Zo werd het niet bedoeld, al kan men deze gedachte hebben gekregen.
Het is zeker waar dat we tot dusver machteloos zijn gebleken om de kerkelijke situatie te veranderen.
Maar dat mag ons niet bij de pakken doen neerzitten.
Het is belangrijk dat we elkaar ontmoeten, persoonlijke contacten hebben, elkaar beter leren verstaan en elkaar respecteren.
In dat opzicht is de laatste jaren veel veranderd.
Het belijden van onze machteloosheid kan óok tot gevolg hebben dat we nu beseffen: in ons is geen kracht en dat we het van Gods kracht gaan verwachten.
Er is nog veel te doen. Kerkelijke verhoudingen lijken bevroren te zijn, maar Gods Geest kan wat wij niet kunnen.
Broodnodig is dat Gods Geest krachtig werkt en die Geest ons bijeenbrengt.
Echte kerkelijke eenheid wortelt in geestelijke eenheid.
Om die geestelijke eenheid worstelen we in het C.O.G.G.
We gaan moeizaam, maar toch bemoedigd verder.
We hebben elkaar nodig en we gaan elkaar herkennen.
God Zelf moge wonderen doen. Laten we er om bidden en voor werken!

J.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen