Kerk en recreatie

Achtergrond
Het is één van de typische verschijnselen van onze tijd, dat wij te maken hebben met het probleem van de vrije-tijdsbesteding. Al moeten we niet uit het oog verliezen, dat nog altijd een deel van de werkende bevolking van Nederland zes dagen per week werkt en dat anderen - ik denk hierbij vooral aan onze boeren die een veestapel te verzorgen hebben - zelfs zeven dagen per week gebonden zijn, feit is toch, dat een groot deel van ons volk de vijfdaagse werkweek kent. En wie zich op vrijdagmiddag wel eens op de snelwegen van ons land bevindt en daar al heel vroeg in de middag de busjes met werkmensen naar huis ziet spoeden, krijgt de indruk, dat het vrije weekend voor tal van werknemers reeds in het begin van de vrijdagmiddag begint. Velen hebben vrij van vrijdagmiddag tot maandagmorgen en de verwachting is, dat hun aantal zal toenemen en dat het vrije weekend nog langer zal worden.
Die tijd moet op één of andere wijze besteed worden. Nu zijn er in ons land reeds enkele honderdduizenden, die het vrije weekend gebruiken om van vrijdagavond tot - meest - zondagavond elders te vertoeven, in een eigen caravan of een tweede woning. Verwacht wordt, dat over tien jaar 12% van de bevolking een „tweede huis" zal hebben en daar alle weekenden door zal brengen in de periode van april tot oktober en vaak ook rond kerst en jaarwisseling. Dat betekent alles bij elkaar, dat men ruwweg de helft van het jaar op zondag eenvoudig niet thuis is.
Behalve het probleem van de vrije-tijdsbesteding zijn daar uiteraard ook wel andere oorzaken. Er zijn er, die vanwege hun werk het beslist nodig hebben, er van tijd tot tijd tussen uit te zijn, omdat dat de enige mogelijkheid is om tot rust te komen, vér van het werk, vér van mensen, die kunnen aanbellen, vèr van de telefoon. Anderen zijn dankbaar, dat ze de mogelijkheid hebben om met hun gezin althans een paar dagen per week de hoge flat te kunnen ontvluchten en even adem te kunnen halen in zuivere bos- of zeelucht.

Problematiek
Het zal echter duidelijk zijn, dat vooral de zogenaamde weekendrecreatie de kerken voor problemen stelt. Laat ik er een paar mogen noemen. Ik denk allereerst aan het probleem van de zondagsviering. Wat komt er terecht van de beleving van de zondag, wanneer ik met mijn gezin het ene weekend na het andere bivakkeer op een camping, waar praktisch niemand naar de kerk gaat? Wordt de Dag des Heeren niet steeds meer beperkt tot een paar uurtjes - zo dat nog het geval is - rond de kerkdiensten, wanneer de zondagavond wordt gebruikt voor inpakken en terugreizen naar huis, omdat we „morgen weer op tijd moeten beginnen"?
Vervolgens is er het probleem van het opzicht door de kerkeraad over de leden van de gemeente, een opzicht dat geen bemoeizucht is, maar vervulling van de opdracht van de Heere der kerk. Die herders en opzieners aanstelt en daarin Zijn zorg jegens ons betoont. Hoe kan een kerkeraad zijn taak vervullen ten opzichte van leden, die maandenlang praktisch elke zondag afwezig zijn, waar onder ook minstens twee van de vier Avondmaalszondagen? Vervreemden ze ook niet van eigen kerkelijk leven, wanneer ze - zoals voorkomt -, maandenlang een andere kerk of campingdiensten bezoeken? Kan iemand nog kandidaat gesteld worden voor ambtsdrager, die maanden afwezig is? Gaat het zicht op de plaats en de taak die de leden hebben ten opzichte van de gemeenschap, niet geheel verloren? Werkt deze gang van zaken het individualisme niet in de hand?
U voelt wel, dat achter het probleem van de recreatie veel meer schuil gaat, dan u mogelijk op het eerste horen vermoedde. Er is een duidelijke wisselwerking tussen dit probleem en de problemen van toenemende wereldgelijkvormigheid en onkerkelijkheid. Bezinning is terdege noodzakelijk. En denk niet, dat dit alleen een zaak is voor de grotestadskerken, al wordt de weekendrecreatie daar vaak het meest schrijnend gevoeld. Nee, ook dorpskerken zien leden wegtrekken en ook in het Noorden en Oosten van ons land spelen deze zaken.
Overigens is het niet alleen een Nederlands probleem. In „Outlook", een blad van - ik zal maar zeggen - verontrusten in de Christian Reformed Church in Canada en de Verenigde Staten, trof ik onlangs een artikel van een Chr. Ref. predikant in Florida, één van de grote recreatiegebieden in de V.S., over ditzelfde onderwerp. Hij schrijft over „Church-shopping": winkeltje spelen met de kerk. U begrijpt de uitdrukking: mensen die de kerk zien als een winkel. Je loopt de ene winkel in en de andere winkel uit en je kijkt hier en daar eens om te zien of er wat naar je smaak is. Sommigen - zo schrijft hij - zoeken een kleine kerk vanwege de intieme sfeer, anderen een grote kerk, die het dichtst bij staat en anderen zoeken er één met een mooi orgel en een goede organist. Maar velen, vermoedelijk de meerderheid - zo schrijft deze Amerikaanse dominee - lopen hun eigen kerk voorbij en wie kan er op toezien?

Deputaatschap
Juist in verband met die laatste vraag, die ook in onze kerken opkwam, hebben onze kerken een deputaatschap Kerk en Recreatie. Een deputaatschap, dat zich niet zozeer met de evangelisatorische aspekten van de recreatie bezighoudt, zoals wel gedacht wordt, maar speciaal met de bezinning op de problematiek van de recreatie, voorzover die eigen kerkleden raakt. Voor het eerst is deze zaak aan de orde geweest op de G.S. van Hilversum 1968-1969. Daar werd besloten tot instelling van een klein bezinningsdeputaatschap, mede dank zij de opmerking van de toenmalige burgemeester van Hilversum, die bij de ontvangst van de synodeleden ten stadhuize het punt „Recreatie" op de Synode-agenda één van de belangrijkste noemde. Ter Synode waren het toen vooral de afgevaardigden uit de grote steden en uit de recreatiegebieden, die deze zaak bepleitten. De eersten, omdat ze zaten met het probleem van de verzorging van hun leden. De laatsten omdat ze zaten met het probleem van de opvang van de recreanten. Langzamerhand wordt duidelijker, dat vooral de zaak van de weekend- recreatie de aandacht van de kerken terdege verdient, ook daar, waar dit probleem nu nog niet speelt, omdat ook hier geldt, dat „voorkomen beter is dan genezen". Bovendien kan enig bezinningsmateriaal de kerkeraden helpen de gemeente voor te lichten en waar nodig te waarschuwen: „Bezint eer ge aan een tweede woning of iets dergelijks begint".

Taak
Dit deputaatschap houdt zich dus vooral bezig met bezinning en het letten op voortgaande en nieuwe ontwikkelingen op dit terrein. Een voorlopig resultaat van deze bezinning is de laatste Generale Synode aangeboden en - in opdracht van deze - ook aan de kerken. De bedoeling daarvan is, dat ook op dit terrein de gemeente wordt gewezen op de gevaren die dreigen en dat de kerkeraden van thuisgemeenten en gastgemeenten enige hulp wordt geboden bij de verzorging en de opvang van dit deel van de kudde, die aan hun zorgen is toevertrouwd. Het gaat in dit kleine stukje werk om een deel van de grote opdracht van de grote Herder, Die tot de ambtsdragers zegt: „Hoedt Mijne schapen".

J. Westerink

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen