Zuid-Afrikaans dagboek (V)

Woensdag 28 januari
Het is goed gezien van het echtpaar Schouwstra om de bezoekers en bezoeksters van het zendingsveld onder te brengen in een gastenhuis, een grote verbouwde garage, waar men uitstekend kan logeren zonder inbreuk te maken op het ontvangende gezin.
Zichtbaar bijgekomen na de lange tocht van gisteren maakten we ons gereed voor afwerking van het programma van deze dag. De broeders hebben het zo geregeld dat we een dag op toernee gaan met dr. Kruger, de missionaire predikant van Leeuwarden, die in en aan Leeuwarden nog niet bekend is „van aangezicht tot aangezicht". Wel is hij eens een paar dagen in Nederland geweest, maar toen was er nog geen relatie tussen hem en onze kerken, laat staan met Leeuwarden.
Het is de moeite waard met deze Zuid-Afrikaanse missionaris kennis te maken en hem te horen vertellen over het werk, dat hij met hart en ziel doet, gedreven door dezelfde liefde als de Nederlandse broeders, maar met een duidelijke Zuid-Afrikaanse achtergrond. Zo kan men zich scherpen aan elkaar en wordt men voor eenzijdigheden, die ieder mens zo licht bedreigen, bewaard.
Het was de bedoeling dat we met de landrover zouden gaan, maar „in dezen kan ik niet gaan", was al spoedig de conclusie van onze chauffeur. Dus reden we in zijn „bakkie" - een klein Toyota vrachtwagentje. Het was warm en stoffig langs de weg, die we reden en die al spoedig de naam weg nauwelijks meer mocht dragen.
Wat hebben de auto's hier wat te lijden!
Wat zijn wij in ons goede landje verwend met ons wegennet.
We genoten van de mooie omgeving waar we doorheen reden.
Vendaland staat bekend als een van de mooiste streken van Zuid-Afrika. Het gebied, dat we doorreden, wordt het Mutalegebied genoemd naar de gelijknamige Mutale-rivier - op de achterbinnenkant van het nieuwe zendingsboek „Zending in Vendaland" duidelijk te zien.
Telkens zagen we hutten van de Venda's, soms velen bij elkaar, een „lokasie". Hier zijn we wel echt op het zendingsterrein - een enorm, gebied, dat wel een paar Nederlandse provincies omvat.
Nadat we ongeveer 60 km hadden gereden en de weg nauwelijks meer berijdbaar kon heten - op de Veluwe zou je een dwaas worden genoemd als je langs zulke zandpaden vol kuilen met je auto ging rijden - kwamen we aan de plaats van bestemming: Tshikunamalema (ook op genoemde kaart te vinden). De naam betekent: met klipstenen de vijanden overwonnen. De vijanden zijn in dit geval de Zoeloe's, die uit het Noorden waren gekomen; we zijn hier bijna aan de noordelijke grens van Zuid-Afrika.
Onze chauffeur-zendeling, die tegelijk een goed gastheer wilde zijn, nodigde ons eerst uit een kop koffie te drinken nadat hij een paar stoeltjes had uitgezet.
En daar zaten we: in onze rug een school terwijl we het gezicht hadden op het kerkje van deze post. Of kerkje? Dr. Kruger vertelt dat het kerkdak door de mieren, die hier in groten getale leven, is weggevreten.

M'n eerste reactie was: zal ik in m'n gemeente een actie voeren om dat weer te herstellen? Dat is toch zo'n kunst niet? Maar de bedachtzame Kruger, dankbaar voor het aanbod, liet voelen dat dit niet juist zou zijn. Kerkbouw is voor alle 43 posten op het zendingsterrein een groot probleem. Bevoorrechting van de ene post boven de andere zou verkeerd werken. Bovendien moet de gemeente zelf ook wat doen. Als de zelfwerkzaamheid niet bevorderd wordt, is er ook geen verantwoordelijkheid. Maar dat geldt voor alle mensen over heel de wereld en in alle kerken!
Na de koffie gingen we een kijkje nemen in de school. Ban bij het woord school alle gedachten, die dit woord bij u oproept, maar uit. De leerlingen zitten op de grond. Leuk gezicht. Het is een vrij grote school met 168 leerlingen. De komst van de zendeling met twee kennelijk vreemde bezoekers is een gebeurtenis, die af te lezen staat van de donkere gezichten. Toen we in het lokaal kwamen waar het hoofd is „gezeteld" werden we voorgesteld. Rap spoedde hij zich voor de kinderen naar de wereldkaart, gaf aan waar we nu zijn met z'n allen en zette vervolgens z'n vinger bij Amsterdam en maakte duidelijk hoe ver het wel is en dat deze vreemde blanken daar vandaan komen. De bewondering steeg zichtbaar. De kinderen zongen een prachtig lied of liever ze zongen een lied op een prachtige manier.
Vervolgens naar de overkant waar het kerkje staat met in de gevel in het Venda's de woorden: kom tot Jezus.
Een jongen is aangesteld als „koster". Hij slaat op een stuk ijzer; het geluid klinkt ver en wordt overal in de buurt gehoord. Een jonge vrouw was reeds ter plaatse; later kwam er nog een.
Helaas kwam de Bijbelklas vandaag niet opdagen. Vreemd was dat niet, want de vrouwen zijn óf druk op het land óf maken vandaag een uitstapje. Bij de kerkdienst zondag was al gemompel geweest toen werd afgekondigd dat de Bijbelklas woensdag zou worden gehouden.
In zoverre dus een teleurstellende tocht, temeer omdat dr. Kruger vandaag voor het eerst zonder tolk het onderricht wilde geven.
In een heel klein hokje van de kerk - waar zink op ligt - lunchen we erg gezellig met elkaar. Al etende bepraatten we de moeiten en zorgen van het zendingswerk. Het bleek me dat dr. Kruger de rechte missionaire instelling heeft. Je moet er van uitgaan: wij kunnen het niet en wij doen het niet; dan kan de Here je gebruiken.
Op de terugweg brachten we een bezoek aan een geëmeriteerde helper Hosea Nemukongwe - ik herkende zijn gezicht van de zendingskalender (zie ook pag. 38 van het zendingsboek), maar zat nu in zijn bescheiden hut, waar een blind paard geen schade kan doen. Hij was vereerd met het bezoek, praatte Engels en vertelde op ons verzoek het een en ander over woongewoonten van de Venda's. Zijn vrouw werd ook gehaald en kwam binnen op Venda's manier, buigend en hurkend, in welke houding zij gedurende het bezoek bleef zitten.
Tenslotte deden we een kleine houtsnijwerkplaats aan, waar we ons hart konden ophalen en onze portemonnaie konden ledigen. De hele nederzetting liep uit. Vrouwen en kinderen staarden ons aan, sommigen lachten. Verrijkt met een paar fraaie snuisterijen kwamen we tenslotte weer in Sibasa aan, waar we werden afgezet bij de fam. Affourtit, waar we heel gezellig de maaltijd gebruikten.

Donderdag 29 januari
Regen, regen, regen!
Dat betekent hier wat. De wegen worden veranderd in modderige rode brij. Deze morgen hebben we een bezoek gebracht aan de zendingsboekhandel „Mbeu". Dit woord betekent „zaad"; de bedoeling is duidelijk voor wie de gelijkenis van de Zaaier kent. Wie mocht menen een kiosk te zien te krijgen, zoals we die in Nederland kennen bij het strand- of campingwerk, valt van de ene verrassing in de andere.
Het is een grote winkel waar heel veel lectuur te koop is; niet alleen boeken met een evangeliserende strekking of van christelijk karakter. De schoolcursus is juist begonnen en dat betekent veel nieuwe schoolboeken. De winkel stond dan ook propvol.
Er is van alles te koop en er wordt ook van alles gekocht.
Dat is een prachtige gelegenheid om onder de vele lectuur ook allerlei christelijke literatuur te etaleren. Uiteraard kom je met Nederlandse boeken niet ver. Maar de Engelse editie van Ridderbos' Paulus is hier b.v. te krijgen. Zelf kocht ik het boek „Swart Doppers?" van dr. A.G. Schutte, waarheen prof. Floor verwees in zijn artikel in het Jaarboek 1975, pag. 187 en waarop prof. Van Rooy doelde in zijn bijdrage in het genoemde zendingsboek, pag. 34. Zeer interessante lectuur, die me de eerstvolgende dagen in vrije ogenblikken buitengewoon boeide. Maar daarover nu niet meer.
Na de maaltijd gebruikt te hebben bij de fam. Schouwstra - jonge mensen, die zich van harte inzetten voor het werk en goede contactuele eigenschappen hebben - reden we 's middags naar Siloam met de Affourtits, nu in de Landrover om daar de artsen te ontmoeten.
Het was geen gebaande weg - integendeel; men had ons niet meer verwacht gegeven de regen en de wegen. Maar het zou jammer zijn om zo'n belangrijk programmapunt te laten schieten.

We waren blij het gedaan te hebben, de doktoren Helms, Wubs en Van 't Spijker ontmoet te hebben alsook hun gezinnen en vooral ook het ziekenhuis bij de kapel (Vrouwenbondactie) met eigen ogen gezien te hebben.
De werkelijkheid is toch weer anders dan de voorstelling, die je er in Nederland er van maakt, alle foto's en dia's ten spijt.
Ik zie me zelf al in een Veluws ziekenhuis rondgeleid worden, zelf gelaarsd en door een dokter met laarzen aan.
Dokter Helms is zichtbaar trots op zijn ziekenhuis en daar is, gelet op de situatie in die wereld, ook gegronde reden voor. Maar een ziekenhuis in Nederland is wat anders.

Diepe bewondering voor de mannen, die hier werken. Ze verdienen meer gebed en aandacht en meeleven dan we hen in de regel geven - we vinden het alles zo gewoon en dat is het toch echt niet.
We gingen niet te laat terug, maar wat een tocht - m'n vrouw voorin en ik op de achterbank van deze landrover, me laten rijdend en maar afwachtend wat er gaat gebeuren: hotsend en botsend.
Een vrachtauto was blijven steken en versperde de weg. En de regen ruiste maar. Ds. Affourtit sprak met de chauffeur in het Venda's - bewondering voor het feit dat hij dit zo snel heeft geleerd, er zelfs reeds in preekt! - maar er is geen losrukken aan. Met kunst- en vliegwerk konden we de wagen passeren. Wat waren we dankbaar dat we na een tocht van twee uren weer op het „koppie" waren.

Vrijdag 30 januari
Al weer de laatste dag in Sibasa.
's Morgens een rit naar Lebuvu, een plaats tussen Sibasa en Louis Trichardt. We bezochten een „pedagogische academie", maakten kennis met leraren en studenten en kregen zo een indruk van het onderwijs aan de komende onderwijzers van Vendaland.
's Middags lieten we ons voorlichten over de bouw en de werkzaamheden aan de bijbelschool „Iyani" (Gaat dan heen). De bouw wordt gefinancierd uit de Zend-Hulp-actie, maar daarmee is alles niet bekostigd. Er blijft ruimte genoeg voor een grote gemeente om een bepaald project voor hun rekening te nemen.
Het wordt een mooie zaal met fijne bijgebouwen, waar het kader van Vendaland kan worden gevormd.

Tenslotte brachten we een bezoek aan zr. Mary Overduin, wonend in een stacaravan op het „koppie". Aanvankelijk uitgegaan om als verpleegster of vroedvrouw te werken neemt ze nu het werk onder de vrouwen ter hand. Het was prettig ook met haar te spreken, afkomstig uit Canada om nu hier te werken, zo heel ver van huis. Ze begint pas. Fijn dat de Vrouwenbond dit mogelijk heeft gemaakt.
Dankbaar voor dit korte, maar intensieve contact met het zendingsveld in Vendaland, dat me een betere kijk heeft gegeven op de zending, klommen we weer in het volkswagenbusje. De zon was inmiddels doorgebroken laat in de middag. Stil, hoofd en hart vol gedachten, reden we door dit mooie, wijde, verre land.

J.H.V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen