Israël (III)

Door het bezoek dat dr. Brienen en ik in Israël brachten, kwamen we ook in aanraking met drie aspekten van het Israëlwerk. Eén daarvan is Nes Ammim.
Nes Ammim is een nederzetting, een kibbutz, in Noord-Galilea. Onze kerken dragen geen direkte verantwoordelijkheid voor het werk in Nes Ammim, maar zijn er toch wel enigermate bij betrokken. Er bestaat nl. een soort „adviesorgaan" van de kerken, de „Contact-Commissie-Kerken - Nes Ammim", kortweg doorgaans CCK genoemd. In die kommissie hebben afgevaardigden van de Israël-deputaatschappen van de N.H. Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Chr. Ger. kerken zitting, terwijl twee leden van het bestuur van de Stichting Nes Ammim Nederland adviseerend lid zijn. Voor ons deputaatschap hebben ds. De Boer en ds. Drayer jarenlang dat werk gedaan. Thans zijn ds. Drayer en ik afgevaardigden van ons deputaatschap.
In Nes Ammim werkt drs. S. Schoon, Gereformeerd predikant. Nes Ammim, de naam betekent „Banier voor de volken", is een dorp met internationale bevolking. Het merendeel bestaat weliswaar uit Hollanders (waarvan verscheidene uit onze kerken), maar ook Zwitsers, Duitsers, e.a. kunnen er een plaats vinden. De bedoeling van Nes Ammim is in Israël te laten zien dat Christenen zich met Israël verbonden voelen. Door de meeste Israëli's wordt de jodenvervolging als een uitvloeisel van het Christendom gezien. Nu willen Christenen In Nes Ammim aan de Israëliërs duidelijk maken, dat zij solidair met Israël willen zijn. Zo proberen zij ook te laten zie dat anti-semitisme en Christendom zeker niet hetzelfde is. In de beginfase heeft NA veel weerstand ondervonden. Tot in het joodse parlement toe zijn er vragen over gesteld.
Buitenlanders waren en zijn over het algemeen van harte welkom in Israël, maar een dorp van Christenen in joods land, dat kan toch niet goed zijn? De Christenen zijn er immers altijd al op uit geweest te proberen joden van hun jood-zijn afstand te laten nemen en zich tot het Christendom te bekeren. Kan de bedoeling van een Christelijk dorp in een joods land dan iets anders zijn?
Er zijn in en rond NA inderdaad veel problemen geweest. De zo hetrogeen samengestelde bevolking op zichzelf brengt al spanningen mee. En niet iedere bewoner van NA had een duidelijke visie op de betekenis en waarde van dit Christelijk nieuw begin. Maar langzamerhand is in Israël de waardering gegroeid. Er zijn met in de buurt gelegen kibbutzim goede kontakten, en er zijn ook kontakten met arabische buurdorpen. Het zijn in Israël betekent voor NA niet dat men altijd zonder meer achter alles staat wat de Israëlische regering besluit. Solidair-zijn kan soms ook kritiek inhouden. Dat maakt de waardering in Israël zelf voor NA niet minder. NA is niet financieel afhankelijk. Door de kweek en export van rozen en door een avocadokultuur kan men in eigen, vrij sober, onderhoud voorzien. Voor grote investeringen, bijv. de bouw van huizen, een gemeenschapscentrum e.d. wordt vanuit heel Europa wel hulp verleend.
De plaats van NA brengt mee dat men vele kontakten heeft, zowel in Christelijke als in joodse kringen in en buiten Israël.
In dit dorp nu werd een kongres gehouden speciaal gericht op vragen met betrekking tot de verhouding jodendom - Christendom. Er waren Joodse en Christelijke referenten uitgenodigd. Vanuit Duitsland nam een groot aantal studenten en onderwijzend personeel van middelbare scholen aan de konferentie deel. Zij immers hadden paasvakantie.
Het thema van de konferentie was „ontmoeting van joden en christenen vandaag". Het zou te ver voeren hier van elk referaat een uittreksel te bieden. Ik volsta daarom met enkele titels: „Universiteit en partikulairiteit in het Jodendom en Christendom" en „De huidige stand van de Joods-Christelijke ontmoeting". Beide referaten werden gehouden door een Joodse hoogleraar, prof. Talmon van de Joodse Universiteit in Jeruzalem. Verder was er een referaat van prof. Kolieb, eveneens een Jood. Hij doceert aan de Bar-llan-Universiteit bij Tel Aviv en behoort tot het orthodoxe jodendom. Vanuit Duitsland was prof. Heiz Kremers aanwezig, een van de eerste grondleggers van Nes Ammim. Hij sprak over „De wortelen van de ontmoeting tussen Joden en Christenen vandaag".
In het arabische dorp Ibillin, dicht bij de grens met Libanon, was een ontmoeting en gesprek georganiseerd met Chacour, een priester in de oosters-orthodoxe kerk. Zijn betoog was erg emotioneel en zeker niet vleiend voor de Israëlische politiek. Voor een politieke discussie waren in Nes Ammim een jood en een arabier uitgenodigd. Over het algemeen viel op te merken dat van Joodse zijde waardering geuit werd voor de aktiviteiten van veel Christenen. Ik laat nu maar in het midden in hoeverre hier ook beleefdheid meesprak tegenover de deelnemers, vrijwel allen Christenen, aan het kongres.
Er kwamen in de referaten, noch in de diskussies voor ons belangrijke, nieuwe gedachten ter sprake. Dat was ook de bedoeling niet. Het was juist de konfrontatie in Israël zelf met het denken van (sommige) joden. Het verleden speelt daar mee en dat drukt zijn stempel toch op het geheel. Dat maakt het anders dan wanneer je op de studeerkamer toch min of meer vrijblijvend met allerlei dingen kunt bezig zijn. Men ontvangt mensen wier familie is uitgemoord, die zelf nauwelijks aan de dood zijn ontkomen, die in de laatste oorlogen in Israël zelf zware verliezen hebben geleden. In zo'n situatie wordt een kontakt vanzelf anders. Het is ook heel iets anders dan het maken van een toeristenreis door Israël en dan denken het Joodse volk ontmoet te hebben. Na een kongres als in NA kan men dat nog niet denken. Men heeft dan alleen hier en daar wat ervaren van hun manier van denken, en hun levenssituatie. Tot een werkelijke gedachtenwisseling leent een kongres zich niet. Het geeft wel erg belangrijke achtergrondinformatie. En het zet aan het denken over veel dingen die met de verhouding jodendom-christendom te maken hebben.
In het aparte gesprek met ds. Schoon kwam dat ook even ter sprake. Ds. Schoon heeft veel vrienden in Israël. Zijn werk is evenwel niet uitsluitend op joden gericht. De inwoners van Nes Ammim vormen „zijn" gemeente. Zij hebben erg veel begeleiding nodig. Voorlichting is voor hen ook onmisbaar. Ds. Schoon is daar predikant, pastor, studiebegeleider, manager, econoom en nog veel meer. Na Nes Ammim werden enkele bezoeken gebracht bij onze drs. Boertjens en bij dr. Schoneveld in Jeruzalem. Dr. Schoneveld werkt in Jeruzalem als wetenschappelijk adviseur voor de N.H. Kerk. Zijn wetenschappelijk werk heeft hem veel kontakten gegeven in universitaire kringen. Waar de kontakten jodendom-christendom op theologisch terrein en daarom ook in de praktijk (denk aan de politiek en aan sociale verhoudingen) ter sprake komen, kan dr. Schoneveld belangrijke diensten bewijzen. Hij beweegt zich voor een deel op het direkte terrein van die theologische kontakten. In Jeruzalem is een studiegroep, die mede onder zijn leiding, zich bezig houdt met de vragen over het jodendom-christendom. In Jeruzalem is er ook de botsing tussen joodse en niet-joodse bevolkingsgroepen, met alle nare gevolgen van dien.
Dat brengt ook sociaal veel spanningen mee. Aan die sociale nood wordt door dr. Schoneveld eveneens aandacht besteed.
Na ons kontakt met dr. Schoneveld (we zijn hem en drs. Schoon dankbaar voor hun medewerking) volgde nog een tweede werkbezoek aan drs. Boertjens. Over zijn werk kunt u in het volgende artikel het een en ander lezen.

J.K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen