Bij een verjaardag

Koninginnedag
Onze Vorstin vier a.s. maandag haar 70ste verjaardag.
Dat is een bijzonder kroonjaar, ook voor haar.
Als iemands leeftijd twee cijfers verspringt spreken we van een kroonjaar. Wanneer het het zevende of achtste kroonjaar wordt dan besteden we daar in een klein leven reeds bijzondere aandacht aan. Dat mag dan zeker het geval zijn wanneer het de Koningin betreft.
Zij werd geboren als een spruit uit de Oranjestam, die reeds bijna afgehouwen leek te zijn. Enigste dochter, geboren na teleurstellingen, uit het huwelijk van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik, was haar geboorte een reden tot grote vreugde. Zij heeft alleen daarom reeds een eigen plaats gehad in het hart van ons volk.
Zij groeide op tussen de beide wereldoorlogen, verloofde zich en trouwde en werd moeder in de laatste helft van de dertiger jaren.
Sinds 6 september 1948 is zij onze regerende Koningin - 30 van haar 70 levensjaren stond zij op bijzondere wijze in het middelpunt.
Zij heeft zich in deze jaren een goede Oranjevorstin getoond in wie de tradities van het Oranjehuis op waardige wijze worden voortgezet.
Tradities die gekenmerkt zijn door vastheid van karakter, hoge persoonlijke inzet, hartelijk meeleven met het volk, boven de partijen staan en zo als een Landsmoeder zich openbaren.
Bij verschillende gelegenheden is gebleken dat deze eigenschappen ook Koningin Juliana sieren.
Al zou ze deze eigenschappen niet hebben dan zouden we haar om wille van haar positie nog eren en met haar verjaardag feliciteren.
Nu zij deze eigenschappen wel bezit zijn we te dankbaarder dat zij ons regeert en spreken we de wens en bede uit dat de Koning der Koningen haar persoonlijk ook in de toekomst rijk zal zegenen naar dat zij nodig heeft.
Bij het ouder worden moge de Here God haar de kracht geven in alle opzichten die zij behoeft.

Ornament of symbool?
Wie nadenkt over de verjaardag van de Koningin en haar plaats in ons volksleven stelt zich onwillekeurig de vraag: is Koningin Juliana nu een ornament in ons volksleven of is zij een symbool?
Er is duidelijk verschuil tussen beide woorden en begrippen.
In beide gevallen is duidelijk dat de Koningin niet persoonlijk de regering van een land in handen heeft. Dat is het werk en de taak van de Ministerraad onder presidium van de minister-president.
Maar als de Koningin slechts ornament is dan is zij niet meer dan een versiering in ons staatsbestel; een fraaie versiering misschien, maar in wezen overbodig. Er zou een lege plaats zijn wanneer de versiering werd weggenomen, maar het zou geen wezenlijk verschil maken of het ornament er is of niet is.
Een symbool heeft een andere functie.
Een symbool is een zinnebeeld.
Dat is de plaats van onze Vorstin - zij is een symbool van de eenheid van onze natie; zij staan boven de partijen, kiest ook geen partij, maar tracht in haar beleid de tegenstrijdige meningen en belangen van ons volk te verenigen.
Heel ons volk weet dat onze Koningin het volk liefheeft in al zijn geledingen. Zij weet met ieder mee te leven.
Zij is een symbool van eenheid, vastheid, betrouwbaarheid.
Zij zal als Vorstin een plaats hebben - of haar opvolgster - zolang ons volk zich niet laat meeslepen door revolutionaire idealen of hyperdemocratische visies, die uiteindelijk de echte democratie ondermijnen.
Men moet er niet aan denken dat ons land een president zou moeten kiezen. Wie staat er zo boven de partijen als onze Koningin?
Wie zou zo aller vertrouwen hebben als deze Vrouw, die in de praktijk inderdaad veel meer is dan een ornament en die bv. bij kabinetsformaties wel degelijk een eigen mening blijkt te hebben en richting weet te geven in moeilijke situaties.
We zijn een wonderlijk verdeeld volk - geestelijk, kerkelijk en politiek - maar onze Koningin heeft een onvervangbare plaats midden in dit volk.
Ondanks alle kritiek die we op haar kunnen hebben, als we denken aan haar wel goed doordachte maar niet altijd de juiste geestelijke leiding gevende Kersttoespraken, blijft ze voor ons het symbool van de eenheid van ons volk. De schade van het wegvallen van onze Koningin en het afschaffen van het Koningschap zou groot zijn.
Daarom is het zaak dat we vol overtuiging en als christenen biddend geschaard blijven rond de Oranjetroon.

Herdenkingen
De 70ste verjaardag van onze Koningin wordt gevierd in een periode van allerlei herdenkingen.
Er zijn de laatste maanden nogal wat eeuwfeesten aan de orde geweest.
Te denken valt aan het vierde eeuwfeest van de Unie van Utrecht, die feitelijk de samenbinding van de verschillende provinciën tot één Nederlandse staat betekende. Zonder de Unie van Utrecht - het werk van de grote voorvader van Koningin Juliana - zou er in ons land geen sprake zijn van een volkseenheid onder een Oranjevorstin. Daarnaast werd het eeuwfeest gevierd van de Unie „Een School met de Bijbel" - 100 jaar christelijk onderwijs in ons land: welk een rijke zegen! Wat een voorrecht en wat een verantwoordelijkheid. In 1879 moest voor het christelijk onderwijs nog gevochten worden om het te krijgen. Na honderd jaar moet er voor gevochten worden - geestelijk gezien - om het te behouden en het eigen karakter van de christelijke school veilig te stellen en in vele gevallen reeds te zuiveren van insluipsels, die een bedreiging vormen voor het christelijke karakter van de school.
De Vereniging ter bevordering van Hoger Onderwijs, die de stichting van de Vrije Universiteit beoogde (dat eeuwfeest wordt volgend jaar gevierd), werd een eeuw geleden opgericht en de grote verschuivingen die in geestelijk opzicht in deze eeuw hebben plaats gevonden kwamen bij de viering duidelijk aan het licht.
Tenslotte bestond de Anti Revolutionaire Partij honderd jaar. De herdenking had tegelijk iets van een begrafenis, nu volgend jaar er geen sprake meer is van drie zelfstandig christelijke partijen, maar K.V.P., C.H.U. en A.R.P. in het najaar van 1980 zullen opgaan in het C.D.A.
De viering van deze herdenkingen in het jaar waarin de Koningin haar 70ste verjaardag viert geeft aan in welk een belangrijke tijd zij ons heeft geregeerd en welke geestelijke verschuivingen er hebben plaats gehad in deze jaren.
Men kan zelfs spreken van een geestelijke aardverschuiving.
Ging men in vroeger dagen uit van de souvereiniteit van Gods Woord en gaf dat leiding en richting aan het denken, hoeveel fouten er ook werden gemaakt en hoeveel zonden er ook voorkwamen, vandaag is het de souvereiniteit van de menselijke mening, al of niet christelijk geïnspireerd, die de toon aangeeft.
Juist een menselijke visie met een christelijk tintje maakt het moeilijk om het snode van het echte te onderscheiden. De psychonauten zijn geland - dat is de titel van een onlangs verschenen boek. Psychonauten zijn mensen of machten die de ziel (psyche) van anderen kunnen sturen (nautica) in een door hen gewenste richting. Om deze reden zijn genoemde herdenkingen in dit jaar niet alleen reden tot dankbaarheid, maar nog veel meer reden tot bezinning, voor de komende tijd.
Welke koers varen we in de komende, laatste jaren van deze eeuw?

Herinneringen
En intussen worden rond de 70ste verjaardag van de Koningin droeve herinneringen opgehaald door de uitzending van de televisieserie Holocaust over de massale uitmoording van de Joden door de Duitsers gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Het is te begrijpen dat de NCRV deze uitzendingen niet voor haar rekening heeft willen nemen. Men vond de verantwoordelijkheid duidelijk te zwaar.
Er worden wonden opengescheurd, herinneringen wakker geroepen en er vindt een pijnlijke confrontatie plaats met „het beest in de mens", zoals dat uiteindelijk in ieder mens huist.
Gegeven het feit dat deze serie vertoond wordt en door velen wordt gezien is voor alle dingen de vraag belangrijk: wat hebben we nu sindsdien geleerd? Zou zo iets weer kunnen voorkomen? Is het anti-semietisme overwonnen of steekt het de kop weer op?
Nog belangrijker is de vraag: kennen we onszelf en weten we wie we zijn? Weten we wat er in ons huist? Zijn we er diep van doordrongen waartoe een mens, niet alleen een boef en bandiet, maar waartoe ieder mens, een nette kerkganger een „fatsoenlijk christenmens" in staat is?
En de vraag, die in vele preken aan de orde moet komen, komt scherp op ons af: Waar was God toen de gasovens brandden?
Zo werken deze herinneringen zeer ontdekkend.
Het is duidelijk dat we met deze dingen niet in een handomdraai klaar zijn.
Het gaat niet aan om ons hoogmoedig en zelfverzekerd af te wenden van Joden die het er wel naar gemaakt zullen hebben, zoals uit een verborgen anti-semietisme al te gemakkelijk wordt gezegd èn van die beestmensen, die tot alles in staat bleken te zijn.
Wie zo zou reageren heeft het niet begrepen.
Het kwaad zit dieper en de zonde is ernstiger.
Alleen een radicale belijdenis van onze schuld - ook van het feit dat wij zovele dingen hebben laten geworden - en een roep om ontferming zijn hier op zijn plaats.
Zo past ons rond de verjaardag van Koningin Juliana als volk en vorstin daadwerkelijk te leven van Gods genade, die vergeeft en vernieuwt, die reinigt en zuivert. Dat opent het uitzicht naar de grote toekomst van de Verhoogde Paasvorst voor Wien alle knie zich zal buigen, van koningin en minister, van nazi en jood, en van Wien alle tong - denk u dat eens in; ook de tong van de grootste godslasteraar - zal belijden dat Jezus Christus de Heere is tot heerlijkheid van God de Vader.

J.H. V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen