Om God te vrezen - Doelstelling van de catechese

Er is door alle tijden heen de vraag gesteld, waar de opvoeding en vorming van jongeren op uit moet lopen. Op welk doel moet de kerkelijke catechese gericht worden?
Want het doorvertellen van Gods daden in het leven van zijn volk en kerk is nooit vrijblijvend. God zelf komt daarin tot ons met een duidelijk appèl. De confrontatie met de Here God in het horen van zijn roemrijke werken en wonderen bedoelt wat uit te werken in de generaties. Er is zonder meer een doelstelling in het onderwijs der Schriften en deze doelstelling bepaalt op zijn beurt weer de aard en de wijze van het doorgeven van wat God deed en hoe Hij is.
Over deze gerichtheid spreekt Psalm 78.

Het vertellen van Gods daden, zegt Asaf, is geen neutrale mededeling van vader op kind naar kleinkind. Godzelf komt daarin tot de mensen en Hij wil ons en elke nieuwe generatie brengen tot het kennen van Hem als Here en Verlosser. Dat behoort de uitgesproken intentie te zijn van alle opvoeden en onderwijzen, ook in het catechisatielokaal in het kerkgebouw. Vandaar dat weerkerende woordje „opdat" in dit lied van Asaf, de hoofddirigent van de koren voor het geestelijk lied onder Israël. Hij zingt ervan, dat de Here een getuigenis oprichtte in Jacob en een wet stelde in Israël en dat Hij gebood die dóór te vertellen. . . opdat het volgende geslacht die zou kennen. . . opdat die hun vertrouwen op God zouden stellen. God bedoelt met zijn in de geschiedenis ingrijpend handelen vol verlossing en veroordeling en met het bekendmaken hiervan in de geslachten zeer uitdrukkelijk, dat wij Hem zouden leren kennen, op Hem gaan vertrouwen en voor Hem weten te leven. Daarom wordt van Hém verteld aan kind en kleinkind en daarom wordt de geschiedenis van Israël en van Jezus Christus tot op Hém doorlicht. Het kennen van de Here ontstaat en groeit dan ook alleen binnen de verbanden van dit vertellen van zijn daden. Het kennen van God in zijn genade en verbolgenheid is volledig afhankelijk van het horen naar de wonderen, die Hij verrichtte.
Deze doelstelling van opvoeding en catechese binnen Gods heilsopenbaring vraagt van hem en haar die van God doorvertelt, van ouder, onderwijzer(es) en van catecheet(ete) heel wat. Het komt er op aan dat zij zelf de Here God hartelijk en vol overtuiging vrezen. Het vertrouwen op God, die allereerst tot de verteller(ster) in het verhaal komt, moet zijn (haar) hele leven beheersen en doortrekken. Men moet zelf zich hebben laten grijpen en overweldigen door de majesteit van de genade van God over ons verzondigd leven. Dan kunnen we ook onze kinderen en de catechisanten tot dezelfde God leiden. Want de aankomende generatie voelt heel fijn aan, of de doorvertellers zelf de Here kennen of niet!
Psalm 78 spreekt ook over het nalaten van het vrezen van de Here en het niet ter harte nemen van wat van Hem wordt bekendgemaakt. Dat is een langzaam proces. Ouders leven er niet meer zo uit als grootouders en wat blijft er dan bij de kinderen nog over. Het bijbellezen thuis en in het gezin blijft achterwege. De catechisaties worden heel onregelmatig bezocht of helemaal niet meer gevolgd. Op den duur raakt men weg van God en de vertelling van zijn daden. Asaf wijst erop, dat ouders en daarom ook hun kinderen de Here God kunnen vergeten, weerbarstig en weerspanning kunnen worden. Dan gaan we eigen wegen uitstippelen en bewandelen en weigeren in Gods wet te gaan! Daarover wordt Hij verbolgen en Hij kan hun dagen in nietigheid doen eindigen. Ons leven en dat van onze kinderen behoort de God van het verbond toe, maar wij onthouden het Hem?
Het derde punt dat Psalm 78 belicht is, dat op het dóórvertellen, onderwijzen en catechiseren als we het getrouw en biddend doen zegen mogen verwachten. God werkt mee in het verhalen van zijn roemrijke daden. Zijn woord keert nooit leeg tot Hem weer. Er zal weer een nieuw geslacht komen dat van Hem blijft horen, van zijn verlossingsdaden in Jezus Christus, van zijn goedheid en geduld, ook van zijn gramschap en ongenoegen. Zij zullen door zijn Woord, door zijn Geest, door Hemzelf worden gerukt uit de dood van de zonde en op Hem gaan vertrouwen. Zij zullen erop uit zijn zijn geboden te bewaren en het leven er permanent naar te richten. Dat zullen ze op hun beurt weer overdragen aan hen, die na hen komen.

Van hoe groot belang is van hieruit bezien getrouwe catechese!
In het levendig besef hiervan mag erin de catechisatielokalen week op week gewerkt worden, ook bij een woelige en rumoerige jeugd. Het „opdat" van psalm 78 mag de catechese tot een vreugdevol bedrijf maken, ook in deze tijd.
God gebruikt nog de christelijke opvoeding en het kerkelijk onderwijs tot voortgang van zijn heil en werk. Zo zorgt Hij ervoor dat de kennis van zijn naam voortduurt in de geslachten.
Zalig wie Hem daarin dienen en vrezen mag.
God vordert dat de naneef eeuwen lang
van kind tot kind dit onderwijs ontvang'.
Opdat z' op God hun hope stellen zouden,
in 't oog zijn daân, in 't hart zijn wetten houden.

Kmp. (Kampen), T. Br.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen