Boekbespreking

Het Oude Testament in zes nederlandse vertalingen. Deel III, Spreuken tot Maleachi, uitgave Boekencentrum bv 's-Gravenhage, 891 bldz., prijsgeb. ƒ 125,-.
Met de verschijning van het derde deel is dit prachtige standaardwerk gereed en compleet verkrijgbaar. Zes vertalingen van de bijbeltekst worden naast elkaar geboden, te weten de Statenvertaling, de Lutherse vertaling, de Leidse vertaling, de vertaling van prof. Obbink, de Canisius-vertaling en de Nieuwe Vertaling van het Ned. Bijbelgenootschap. In dit derde deel is mede opgenomen het boekje van dr. C. Houtman „Nederlandse vertalingen van het Oude Testament", waarin ontstaan en karakter van elk der vertalingen documenteerd wordt uiteengezet. Dit boekje is ook afzonderlijke verkrijgbaar. Enige tijd geleden verscheen ook de derde druk van „Het Nieuwe Testament in zes vertalingen", prijs geb. ƒ 83,-.

O.

Edward Schillebeeckx, hoofdlijnen in de christologie van zijn Jezus-boeken, door ds. M.P. van Dijk, uitgave J.H. Kok, Kampen, 52 blz., prijs ƒ 7,90.
De boeken van de Rooms Katholieke hoogleraar Schillebeeckx zijn moeilijk te lezen door hun ingewikkelde vaktaal en zware stijl. Ds. Van Dijk bedoelt de boeken van prof. Schillebeeckx wat dichterbij te brengen en duidelijk te maken, waar de schoen wringt. De Nijmeegse hoogleraar wijkt af van het traditioneel belijden dat Jezus de Zoon van God is. Ds. Van Dijk ontkent niet dat men van prof. Schillebeeckx kan leren, maar de weg die deze volgt -om de evangelieën, die ons van de Heiland spreken, te verstaan, wijst hij af.

O.

Bijbel en Seksualiteit, door ir. K. Mulder, Kleinbeeldcahier nr. 4, uitgave De Vuurbaak Groningen, 43 bladz., prijs ƒ 7,75.
In dit boekje wordt in kort bestek een aantal vragen en problemen op het gebied van de seksualiteit behandeld, waarbij getracht wordt antwoorden te formuleren in het licht van de bijbel. Aan de orde komen onderwerpen als: genieten van seksualiteit, zelfbevrediging, geslachtsgemeenschap buiten en voor het huwelijk, voorbehoedmiddelen, de zin van de seksualiteit in het huwelijk, homofilie. Niet worden van bovenaf wetten en voorschriften opgelegd, als zouden we uit de bijbel duidelijk antwoord hebben 'op alle vragen, waarvoor wij met name in onze tijd geplaatst worden als gevolg van de ontwikkeling van wetenschap en techniek. Het boekje wil leren in christelijke verantwoordelijkheid beslissingen te nemen. Rustig worden de verschillende problemen bekeken en gezocht naar de bijbelse richtlijnen. Natuurlijk kunnen niet alle vragen worden opgelost en blijft er op bepaalde punten verschil van mening. Maar de mens mag in al deze vragen nimmer zelf de maatstaf van zijn handelen zijn. Hij zal altijd moeten vragen naar de wil van God en dat zal hem altijd zeer voorzichtig maken. Het boekje wil helpen in deze weg te gaan. Bijzonder ouders en jonge mensen ten zeerste aanbevolen.

O.

De oorlog op de korrel, door drs. C. Huisman, Kleinbeeldcahier nr. 6, uitgave De Vuurbaak Groningen, 61 blz., prijs ƒ 8,25
Het vraagstuk van oorlog en vrede wordt in dit boekje uitvoerig besproken. Drs. Huisman, als docent geschiedenis verbonden aan de Reformatorische Scholengemeenschap „Guido de Brés", weet dit op deskundige wijze te doen. Hij studeerde geschiedenis, speciaal krijgsgeschiedenis, aan de RU te Utrecht. Een oplossing te geven in de huidige problematiek is niet eenvoudig. Het meest realistische standpunt is volgens hem de balance of terror om van daaruit te komen tot geleidelijk wederzijdse bewapening. Zolang de macht der zonde blijft bestaan in deze wereld zal voor oorlog en vrede nimmer een oplossing gevonden worden. Echte vrede - sjaloom - is pas daar, waar Christus heerst. Zijn vrede geeft niet alleen afwezigheid van vijandschap en oorlog aan, maar eist een toestand waarbinnen goddelijke gerechtigheid heerst. Een leerzaam en evenwichtig boekje.

O.

Nederlandse Vertalingen van het Oude Testament, door dr. C. Houtman, uitgave Boekencentrum, Scheveningseweg 72, 2517 KX 's-Gravenhage, 64 pagina's, 2 illustraties, prijs ƒ 13,90.
Dr. C. Houtman, wetenschappelijk hoofdmedewerker voor het Oude Testament aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, geeft in dit boekje een goed gedocumenteerd overzicht betreffende ontstaan, karakter en ontvangst van zes vertalingen van het OT in het nederlands. Als zodanig sluit het aan bij het grote werk Het Oude Testament in Zes Nederlandse Vertalingen I-III, eveneens bij Boekencentrum uitgegeven. Het werd dan ook in het derde deel van dit standaardwerk als aanhangsel opgenomen. Besproken worden: De Statenvertaling, De Lutherse vertaling van Adolf Visscher, De Leidse vertaling. De vertaling van prof. dr. H.Th. Obbink, de zgn. Utrechtse vertaling. De Canisiusvertaling en De Nieuwe Vertaling van het Nederlands Bijbelgenootschap. In een aanhangsel bespreekt dr. Houtman dan nog enige Oud- Katholieke vertalingen en een vertaling van Joodse hand. Een interessant en instruerend boekje. De vele literatuurverwijzingen vormen een goede gids voor hen, die zich verder willen verdiepen in de nog slechts ten dele grondig bestudeerde geschiedenis van de Nederlandse bijbelvertalingen of die zich nader willen oriënteren omtrent de discussie over de methodiek van het vertalen van de Bijbel.

Een bijbel in omgangstaal, door J. van Capelleveen, uitgave Nederlands Bijbelgenootschap, Haarlem, 38 pagina's.
Een boekje over bijbelvertalen. Verschillende methodes en bedoelingen worden duidelijk uiteengezet. Ook worden een aantal problemen besproken waarop vertalers tijdens hun werk stuiten. Een goed boekje, dat gratis op aanvraag verkrijgbaar is bij het Nederlands Bijbelgenootschap, Postbus 620, 2003 RP Haarlem.

O.

Kleuterbijbel, door Evert Kuijt, met tekeningen van Reint de Jonge, uitgave Boekencentrum bv te 's-Gravenhage, 192 bladz., prijs geb. ƒ 44,90.
De kleuterbijbel is geschreven en getekend voor de kleine kinderen voor wie de bijbel en ook een kinderbijbel nog te moeilijk en te uitgebreid is. Uit het Oude en Nieuwe Testament van de Bijbel is voor de vertelstof in dit boek een keuze gemaakt. Elk verhaal geeft in korte zinnen en met eenvoudige woorden weer wat over het betreffende onderwerp in de bijbel staat. Steeds is bij het schrijven uitgegaan van het bevattingsvermogen van de „gemiddelde" kleuter. Bij elk bijbelverhaal is ook gezorgd voor voldoende illustratie, prachtige vierkleurentekeningen, die het boek maken tot een bijzonder mooie uitgave. Ook papier en band dragen daartoe het hunne bij. De vertellingen zijn door hun eenvoud en nauwe aansluiting bij de bijbelverhalen, zonder allerlei preekachtige toevoegingen, over het algemeen goed geslaagd. Persoonlijk vind ik het daarom beter geslaagd dan de Kinderbijbel. Om het gesprek te helpen zijn aan het eind van elk verhaal enige eenvoudige vragen opgenomen. Een mooi boek, dat de kleintjes zal toespreken.

O.

Bibliotheek van Oude Schrijvers, 2e druk, samengesteld door W. van Gent m.m.v. ds. J. v.d. Haar, uitgave Lindenberg's Boekhandel, Postbus 4209, 3006 AE Rotterdam, prijs ƒ 29,90.
Deze herdruk bevat, vergeleken met de 1e druk uit. 1968, bijna tweemaal zoveel auteurs en titels. Het boekje geeft in alphabetische volgorde naar de namen der schrijvers een opsomming van de in de 16e, 17e en 18e eeuw verschenen boeken, in de nederlandse taal gesteld of vertaald, van stichtelijke, prakticale aard. Voor zover bekend is steeds het jaartal van de vroegst bekende druk van het werk vermeld en achter de schrijver zijn nationaliteit en de periode waarin hij leefde. Van volledigheid kon helaas geen sprake zijn. Toch geeft het boekje een interessante indruk van wat er in genoemde eeuwen aan christelijke lectuur van rechtzinnige zijde verscheen en dat is niet gering. Het boekje besluit met een overzicht van al de Nederlandse bijbels en testamenten, die verschenen zijn tussen de jaren 1477 (de Delftse Bijbel) en 1732. Een uniek chronologisch register.

O.

Gien Karssen: „Een vrouw zegt ja". Uitgave Buijten en Schipperheijn, Amsterdam. Prijs ƒ 17,50. Telosboek.
Het vierde boek van een vrouw, die langzamerhand grote bekendheid heeft gekregen, vooral door haar boeken over vrouwenfiguren uit de Bijbel. In dit boek bespreekt ze de vraag hoe een vrouw in de samenleving goed kan functioneren. Ze denkt vooral aan ongetrouwde vrouwen. Er staan vele goede en wijze opmerkingen in dit boek.

Toch lees ik liever haar boeken, die Bijbelgedeelten behandelen dan deze meer „vrije stof". Ik zou me kunnen voorstellen dat ongetrouwde vrouwen een beetje geïrriteerd worden door het „belerend" toontje van de schrijfster. Achter elk hoofdstuk staan een aantal vragen, die naar de boodschap van de Bijbel over het behandelde onderwerp verwijzen. De schrijfster dringt dan wel in een bepaalde richting en ik vraag me af of haar Bijbelgebruik altijd juist is. Ze is nauw verwant met de kringen van de Navigators, waar de Bijbel hoog genoteerd staat. We zijn daar dankbaar voor. Maar in die kring is toch ook weer een bepaald eenzijdig gebruik van de Bijbel aan de orde, waar een gereformeerd mens wel eens moeite mee heeft. Dat is mijn bezwaar tegen dit boek, waarin zeker heel veel goede dingen staan, die waard zijn om gelezen, besproken en betracht te worden.

J.H.V.

Tien tegen een, tien geboden, één geest, door dr. F.H. von Meyenfeldt, deel 3, 4 en 5, uitgave Oosterbaan & Le Cointre, prijs per deel ƒ 15,95.
In deel 3 behandelt von Meyenfeldt het vijfde en zesde gebod; in deel 4 het zevende en achtste en in deel 5 het negende en tiende. Von Meyenfeldt herhaalt maar niet wat anderen vóór hem geschreven hebben. Hij komt op veel punten met frisse, nieuwe uiteenzettingen en is vooral actueel. Zo behandelt hij bij het vijfde gebod uitvoerig het gezag van de overheid, maar ook de kinderdoop. Bij het zesde gebod de doodstraf en het oorlogsgeweld. Bewapening is ten enenmale in strijd met de bijbel, zo is zijn konklusie. Bij de bespreking van het zevende gebod gaat het over het huwelijk en krijgt de homofilie een plaats. Bij het achtste gebod komt de eigendom aan de orde. Bij het negende gebod worden waarheid en leugen, o.a. in de wetenschap besproken. Bij het tiende gebod krijgt het vasten een plaats. Dr. von Meyenfeldt heeft een bespreking van de tien geboden gegeven, waarin niet slechts geponeerd wordt, maar waarin de lezer aan het denken wordt gezet en over belangrijke vraagstukken van onze tijd blijft nadenken, in het licht van de Schrift, zonder steeds geijkte paden te betreden

O.

Francis A. Schaeffer: „Hij is er en Hij spreekt". Uitgave Buijten en Schipperheijn, Amsterdam. Prijs ƒ 10,90.
De bekende auteur geeft in dit boekje een vervolg op „De God die leeft". Hij handelt over een van de belangrijkste vragen: hoe weten we en hoe weten we dat we weten? De schrijver beweegt zich op het terrein van wijsbegeerte en apologetiek. Duidelijk legt hij nadruk op de realiteit en actualiteit van de Godsopenbaring. Wie van denken houdt en er niet tegen op ziet om zich een beetje in te spannen moet van dit met overtuiging geschreven boek kennis nemen temeer omdat de schrijver toont de vragen van zoekers en twijfelaars te kennen en te willen beantwoorden.
Wel vraag ik me af: Is het allemaal niet te logisch?
Wil de auteur niet te veel redeneren?

J.H.V.

Als leem in Zijn hand, door Arthur Gesswein/Marlies Lange, uitgave T. Wever B.V., Franeker, 206 pagina's. Paperback ƒ 22,50.
Het aangrijpend levensverhaal van Arthur Gesswein, zoon van Duits-Russische ouders uit de Oekraïne, die betrokken werd in de Duits-Russische oorlog in 1941-'42, door de Wehrmacht geronseld ter verdediging van Berlijn, in '45 door het Rode Leger gevangen genomen en als dwangarbeider naar Kazachstan gedeporteerd en later voor dwangarbeid naar Siberië. Hij wist de ellende van diverse kampen te overleven en werd in 1966 uitgewezen naar de Duitse Bondsrepubliek, waar hij zich in dienst stelde van de „Ondergrondse Evangelisatie". Gesswein betoonde zich in alle tegenslagen als christen met een rotsvast Godsvertrouwen en getuigt van Gods louterende liefde. Zijn ervaringen werden opgetekend door Marlies Lange. Een beschamend en tegelijk bemoedigend boek.

W. à Brakel: „Halleluja of lof des Heeren over het genadeverbond". Uitgeverij „De Banier" Utrecht. Prijs ƒ 47,50.
Een boek van de bekende Brakel uit het Nederlands van de 17e eeuw overgezet in hedendaags Nederlands. Het is opgesteld naar aanleiding van de verklaring van Psalm 8.

Over dit boek zou veel te zeggen zijn. Het is op de praktijk van het geloofsleven gericht op een wijze zoals de mannen van de Nadere reformatie dat konden. Het is alles heel uitvoerig, soms wijdlopig. Maar wie het kan opbrengen daar genoegen mee te nemen zal veel goeds ontdekken. Ik denk b.v. aan hoofdstuk 7 waarin over het aannemen van Christus door het geloof wordt gesproken. Brakel gaat er van uit dat het genadeverbond wordt opgericht met de uitverkorenen. Dat is bij hem geen systeem. De nadruk ligt bij hem op de gedachte: alleen in de uitverkorenen wordt het genadeverbond gerealiseerd. Een gedachte, die we van harte onderschrijven. Het maakt nog al verschil of er gezegd en gepreekt wordt vanuit deze gedachte: het wordt opgericht met de uitverkorenen of het is opgericht met de uitverkorenen. Bij het laatste standpunt komt de prediking te staan onder beheersing van de verkiezing. Het is een goede gedachte om door deze uitgave dit boek van Brakel wat toegankelijker te maken voor de lezer van vandaag. Brakel heeft ook vandaag nog wat te zeggen en de geestelijke leiding, die hij geeft, is nog niet verouderd.

J.H.V.

Reinhold Ruth, Is ziekte een noodlot? Psychosomatische problemen in de pastorale zorg. 164 blz. J.N. Voorhoeve, Den Haag, 1980.
Dit boek telt 12 hoofdstukken. Dat wijst op een rijke verscheidenheid aan inhoud. Gehandeld wordt over zielszorg van vrouwelijke en mannelijke scholieren, over de psychosomatische samenhang van lijden, ziekte en dood. Het geeft in het volgende hoofdstuk aanwijzingen voor de verkondiging van zielzorg met betrekking tot het zojuist genoemde thema. Daarna wordt achtereenvolgens gehandeld over de persoonlijkheid van de potentiële hartpatiënt, van de mens die aan een maagzweer lijdt, van de astmalijder, van de potentiële verslaafde. Een gespreksanalyse. Vier dieptepsychologische persoonlijkheidstypen. En tenslotte de vraag naar de zin van het leven en het antwoord er op. Wie al deze onderwerpen in ruim 160 bladzijden wil behandelen, kan niet verder komen dan aantekeningen over het onderwerp. Zo kan men het boek typeren. De veelheid van aantekeningen blijkt ook uit de typografische opmaak van de bladzijden. De bladspiegel is onrustig. We waarderen dat de schrijver zo nadrukkelijk spreekt over de noodzaak van een getuigende én terechtwijzende zielzorg. Die toon doet weldadig aan. Christelijke zielzorg is het getuigenis van de levende God. De mens wordt niet verwezen naar zichzelf of naar zijn mogelijkheden, doch naar God en Zijn Woord. Dat werkt ontdekkend èn vertroostend. De zin van het leven ligt in de dienst aan God, de wereld en de medemens! Een poging tot evangelische zielzorg verpakt in een geweldige brok informatie over psychische verschijnselen. De oorspronkelijke titel bevat een ontkenning van de vraag, zoals deze in de Nederlandse titel voorkomt. De vraag lijkt me een verzwakking van de oorspronkelijke titel èn van de bedoeling van de schrijver. Merkwaardig is dat verschil in titel tussen de Duitse en de Nederlandse uitgave.

W.H. Velema

J.A.E. Vermaat, Wij Nederlanders en de vrede, 114 blz., De Banier, Utrecht, 1980.
De auteur is bekend om zijn betrokkenheid bij problemen die door het communisme worden opgeroepen. Die problemen vormen de eigenlijke inhoud van dit boek. Hij schrijft over de communistische taktiek om vrede te prediken, terwijl intussen de bewapening wordt opgevoerd. Infiltratie in het westen via vredesbewegingen worden ontmaskerd, met name acties voor de afschaffing van kernwapens blijken de communisten in Nederland en daarbuiten welgevallig te zijn. De auteur laat zien hoe deze acties de communisten in de kaart spelen. De voor onze vrijheid fatale tactiek van het IKV wordt helder geanalyseerd. Op dubieuze internationale contacten wordt gewezen. Nimmer maakt het IKV zich druk voor een actie die enige kritiek inhoudt op het Russisch systeem. Hoofdstuk IV zou algemene bekendheid in Nederland moeten krijgen. Over ideologie, haar achtergrond en kracht van dwaling, over toenemende russisch militarisme wordt op heldere wijze voorlichting gegeven. Ook op de volkeren moorden in Cambodja wordt met kennis van (verschrikkelijke) zaken ingegaan.
Het is een waardevol geschrift, dat echter een andere titel verdient. De nu gekozen titel doet iets anders verwachten dan wat men in het boek aantreft. In elk geval ware een ondertitel met verwijzing naar de analyse van het communistisch optreden nodig geweest. Bovendien herken ik in verschillende hoofdstukken zakelijk de inhoud van eerder gepubliceerde artikelen. Over de herkomst of eerdere publicatie (eventueel in wat andere vorm), had wel iets mogen gezegd zijn!
Deze formele kritiek vermindert niet de waarde van de vermelding van feiten, getallen en relaties. Dergelijke informatie hebben we hard nodig.

W.H. Velema

Michael Horie. „Kortsluiting". Kunnen psychische storingen worden vermeden? 101 blz., J.N. Voorhoeve, Den Haag, 1980.
De auteur is in 1941 in Hirosjima in Japan geboren en opgegroeid in een boeddhistische traditie. In 1959 is hij overgegaan tot het Christendom. Hij werkt nu in Duitsland als specialist met een eigen practijk voor neurologie en psychiatrie.
Het boek telt vijf hoofdstukken: Depressie; communicatiestoornissen; denken door vergelijken; tussen hoogmoed en berustingen; het huwelijk van de ouderen.
Aan de hand van deze vijf thema's worden problemen besproken, als: gebrek aan zelfvertrouwen, minderwaardigheidsgevoelen, eerzucht, jaloezie, verslaving, typen van gestoorde huwelijken, de schuldvraag, hoe ziet een huwelijk er uit, en hoe word ik volwassen.
Alle problemen worden behandeld binnen het kader van huwelijk en gezin. Men krijgt - mede door de in het boek vermelde opdracht aan echtgenote en kinderen - de indruk dat de schrijver alle psychische storingen met kortsluiting in het huwelijk verklaart. Ongetwijfeld zal daaraan veel te wijten zijn, maar huwelijksmoeilijkheden zijn niet de enige oorzaak.
Verkwikkend is het te zien dat de schrijver steeds weer wijst op Jezus als de Hersteller van relaties. Jezus stelt de schuld aan de orde èn vergeeft. Zo vernieuwt Hij relaties. Dit centrale gezichtspunt lijkt me van grote practische betekenis, ook al vindt men dat er een (te) grote verscheidenheid van onderwerpen binnen dit beperkte kader behandeld wordt.

W.H. Velema

Zijn verbond en woorden, door prof. dr. W. v. 't Spijker, uitgave De Groot, Goudriaan, 159 blz., prijs ƒ 20,- .
Prof. v 't Spijker schrijft in dit boek op eenvoudige, boeiende en principiële wijze over doop, belijdenis en avondmaal volgens onze bekende klassieke formulieren. Duidelijk komt uit de verhouding van deze drie: doop, belijdenis van het geloof en de viering van het heilig avondmaal. De rijkdom van de kinderdoop, aard en inhoud van het geloof, de tegenwoordigheid van Christus in het avondmaal worden mede uit de geschiedenis van de kerk helder belicht. Actuele vragen, zoals bv. die omtrent de open avondmaalsviering en de kindercommunie komen niet aan de orde. Prof. v. 't Spijker beperkt zich tot een bespreking van de formulieren en dat blijft zinvol, te meer daar er zoveel onkunde bestaat en men zich zo gemakkelijk laat meevoeren door wat men her en der opvangt. Met prof. van 't Spijker zie ik het boekje graag in handen van jonge belijdende leden en van hen die herinnerd willen worden aan wat ze eenmaal hebben beleden. Maar ook niet minder in de handen van hen die moeite hebben met de doop, belijdenis en avondmaalsviering om er dan ook grondig van kennis te nemen. Het zal niet nalaten het inzicht van velen te verrijken.

We zijn prof. v. 't Spijker dankbaar dit boekje geschreven te hebben.

O.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen