Aandacht voor protestantisme in Frankrijk (II)

De Vrije Gereformeerde Theologische Faculteit in Aix-en-Provence
De vorige keer vertelde ik enkele dingen over de E.R.E.I., de Onafhankelijke Evangelische Gereformeerde Kerken in Frankrijk. Met deze kerken kwamen de afgevaardigden van onze kerken naar de Gereformeerde Oecumenische Synode van Nîmes in juli 1980 in nader contact.
Nu iets over een ander aspect van het Franse gereformeerde leven.
Voor een van de zondagen tussen de synodezittingen in waren de afgevaardigden en de gasten uitgenodigd door de Vrije Theologische Faculteit in Aix-en-Provence, een stad, niet zo heel ver van Marseille gelegen. Voor de tocht waren twee bussen gecharterd. Wat een afstanden toch in zo'n land als Frankrijk.
Wat hebben bijbelgelovige christenen een extra inspanning nodig om elkaar vast te houden. Tussen de drukte van de Franse marktbezoekers door kwamen we in een smal straatje, waar de kerk, toch een ruime kerk, stond. De gemeente daar leek ons groter dan die in Nîmes, het kerkelijke centrum. Tot hun verrassing troffen de kerkbezoekers er Prof. Dr. J.P. Versteeg met zijn gezin, die er „in de buurt" met vakantie waren. Voor 's middags was de synode uitgenodigd om een bezoek te brengen aan de theologische faculteit. Over deze faculteit wil ik nu verder iets vertellen.
Evenals de Franse kerken klein en zwak zijn, zo is het ook met de theologische opleiding niet best gesteld. Er is wel een theologische opleiding, tot de kandidaatsfase in Parijs en een doctoraal-opleiding in Montpellier in Zuid-Frankrijk, maar vanwege de kritische opstelling tegenover Schrift en belijdenis achten velen in de Franse kerken en zeker de E.R.E.I. het onverantwoord om hun predikanten daar te laten opleiden. Het heeft hen in grote moeilijkheden gebracht. Een van de Franse universiteiten is in Aix-en-Provence en daar is een tijdlang een theologische opleiding geweest. Toen deze een dieptepunt doormaakte en tijdelijk geen hoogleraren had, zat de kerk zonder goede opleiding.
We kunnen ons, als we kijken naar de vele Nederlandse, Duitse en Engelse vakliteratuur, niet voorstellen welk een armoede er is aan goede Franse theologische boeken. Een aantal jaren geleden kon er in Aix-en-Provence opnieuw met een theologische opleiding gestart worden, ten dele met hulp van enkele buitenlandse docenten (een Engelse en een Amerikaanse) en met een financiële opzet, die volstrekt is aangewezen op particuliere en kerkelijke steun uit binnen- en buitenland. Sinds enkele jaren heeft men een nieuw gebouw, heel eenvoudig van opzet, in gebruik kunnen nemen op het grote universiteitsterrein, de campus, van Aix, waarbij dus gebruik gemaakt kan worden van de verschillende faciliteiten voor studenten, maar overigens volstrekt onafhankelijk. De broeders en zusters van deze vrije theologische faculteit vonden het heerlijk om de gelegenheid te hebben, vele buitenlandse gasten iets te kunnen vertellen en te laten zien van het geloofswerk, dat ze daar samen verrichten, ten dienste van de theologische arbeid in het Frans sprekende deel van de wereld. Dat betekent dus contact met een deel van Zwitserland, met grote delen van Afrika, met het Frans sprekende deel van Canada, met delen van het verre Oosten en sommige eilandengroepen.
Deze theologische faculteit is onder veel vijandschap toch van de grond gekomen. Geestelijke vader s prof. Pierre Courthial, zelf geen lid van de E.R.E.I. maar van de Eglise Réformée, de kerk dus die zowel rechtzinnige als vrijzinnige leden kent. Hij vertelt later, dat niet alleen de diploma's van de Faculteit niet erkend worden in Parijs en in Montpellier, maar dat de faculteit volgens die theologische instellingen niet eens bestaat. Ze wordt er volstrekt genegeerd. Van de laatste tijd is er te melden, dat de kerkelijke organen van de Eglise Réformée de papieren van Aix voor toelating tot predikant in die kerk wèl hebben erkend. Verschillende gevallen zijn er echter te vertellen van afgestudeerden, die niet tot het predikantschap in die kerk toegelaten werden, omdat ze duidelijk te kennen gaven, bezwaar te hebben tegen de pluriformiteit in de Eglise Réformée. Het deed ons denken aan toestanden rondom de Afscheiding in ons land, 150 jaar geleden.
In verschillende landen, ook in ons land, bestaan er hulpinstellingen voor financiële ondersteuning van de faculteit in Aix. Zo ook in ons land. Er bestaat een Comité van Vrienden van Aix, waarvan de Hervormde (Geref. bonds-) predikant P. Kolijn te Krimpen aan de IJssel voorzitter is. Dit comité is een onderafdeling van het Internationaal Reformatorisch Verbond, dat morele en financiële hulp biedt aan christelijke minderheden, die het erg moeilijk hebben. Ik kan er dan wel bij zeggen, dat er een apart gironummer is van het Comité Vrienden van Aix: 3704064 te 's-Gravendeel.
In Aix zelf konden we de eenvoudige gebouwen zien en de bibliotheek in opbouw. We maakten er een speciale middagkerkdienst mee en maakten kennis met enkele docenten. Er is ook een koor dat een uitstekende reputatie moet hebben. Studenten komen van heel verschillende kanten van de wereld. In het Franse taalgebied is er zulk een tweede gelegenheid niet. Men is bezig met een heruitgave van de werken van Calvijn in het Frans, zo goedkoop mogelijk. Er wordt weer gewerkt aan een Franse uitgave van de Psalmen in de oorspronkelijke melodieën. Studenten worden er opgeleid tot, zoals we lezen kunnen „vrome en wel onderwezen predikanten" en, zoals ik zei, er is uit allerlei streken van de wereld belangstelling voor dit werk.
Een van de hoogleraren, prof. Paul Wells, Engelsman, promoveerde in november j.l. aan de Vrije Universiteit. Zijn promotor was Prof. Dr. J. Veenhof, terwijl onze Prof. Dr. B.J. Oosterhoff zijn coreferent was. Dit is geheel in overeenstemming met de wens, die er in Aix-en-Provence leeft om met een instelling als onze Theologische Hogeschool in Apeldoorn nauwer in contact te komen. Naarmate onze kerken internationaal wat meer bekend worden (denk ook aan de Christian Reformed Church in Canada) leeft ook meer het verlangen naar theologische uitwisseling met het buitenland. In Aix-en-Provence is het verlangen daarnaar duidelijk uitgesproken.

De zaterdag na de genoemde promotie, 15 november j.l., was er in Krimpen aan de IJssel (u begrijpt nu waarom daar) een bijeenkomst, georganiseerd door de Nederlandse afdeling van het Internationaal Reformatorisch Verbond. De hoogleraren Pierre Courthial en Paul Wells waren daar aanwezig en vertelden het een en ander over de mogelijkheden voor hun theologische faculteit en bonden de aanwezigen nog eens op het hart, welke deuren God via deze dienst wellicht in de toekomst nog openen wil, en welke morele en financiële steun er nodig is. De voorzitter van het comité. Ds. P. Kolijn, legde voor de toekomst een aantal wensen en mogelijkheden op tafel, waaraan te denken zou zijn voor Nederlandse vrienden:
a. voor de gehele financiering loopt er een annuïteitenlening, waarvoor de jaarlijkse kosten ca. ƒ 30.000,- zijn. Hier blijft doorlopende hulp geboden.
b. de faculteit heeft nog maar een heel bescheiden bibliotheek. Om op een goed niveau te kunnen werken en te kunnen uitbreiden, is speciale hulp voor uitbreiding van de bibliotheek heel belangrijk.
c. verscheidene Franse gemeenten zijn maar heel klein; ze hebben de grootste moeite om financieel het hoofd boven water te houden. Ik heb dat zelf kunnen constateren; tijdens ons verblijf in Nîmes vroeg menigeen zich al af, hoe het financieel wel allemaal kon draaien. Misschien is adoptie van een gemeente mogelijk.
d. het zou mooi zijn, als er individuele hulp aan predikanten geboden zou kunnen worden. De traktementen liggen er noodgedwongen heel laag: de meeste predikanten komen niet aan het minimum-inkomen toe. Aanvulling van hun bibliotheek zou zeer welkom zijn.
e. te denken is ook aan hulp bij reformatorische publikaties in de Franse taal, zowel op het niveau van de gemeente als op het niveau van vaktheologie.
Zo heb ik u het een en ander kunnen vertellen over een stuk gereformeerd kerkelijk leven, dat niet zo heel ver bij ons vandaan, tegen de verdrukking in, toch nog groeit en bloeit. Franse kerken zijn geen Nederlandse kerken. Maar er is veel overeenstemming. Veel liefde en andere hulp kunnen we wellicht nog geven. Door de kerkelijke vorm van het contact, aangegaan door onze laatste synode, dragen we meer uitgesproken mee in elkaars verantwoordelijkheden.
De Here zegene onze hardwerkende broeders en zusters in Frankrijk. Misschien kunt u ook eens iets van uw hartelijk medeleven laten blijken.

Hoogeveen, K. Boersma

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen